Dồn vốn về nông thôn
Hạ tầng chưa gắn kết, miền Tây vẫn nghèo trong vựa lúa. (Ảnh: MH)
Vốn tín dụng đóng vai trò lớn
Trong nhiệm kỳ này, tôi sẽ phối hợp với các bộ ngành đưa công nghệ phù hợp vào nông nghiệp nông thôn, tập trung xây dựng cơ sở chế biến nông hải sản. Nguyễn Văn BìnhThống đốc NHNN Việt Nam |
Cuối tuần qua đã diễn ra một chuỗi sự kiện kỷ niệm 10 năm xây dựng và phát triển vùng ĐBSCL. Ông Nguyễn Phong Quang - Phó ban Chỉ đạo Tây Nam bộ cho biết, tăng trưởng kinh tế vùng có sự đóng góp quan trọng của các ngân hàng. Cụ thể, 10 năm qua tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân toàn vùng hàng năm đạt khoảng 12%, giá trị sản xuất và quy mô kinh tế tăng khoảng 3,5 lần, thu nhập bình quân đầu người tăng 2,5 lần. Giá trị sản xuất nông nghiệp tăng gấp 2 lần, trong đó sản lượng lúa tăng lên 6 triệu tấn, nuôi trồng thủy sản tăng 4,5 lần, công nghiệp chế biến thực phẩm phát triển mạnh đang tạo ra xuất siêu 5,2 tỷ USD. Thành công này có đóng góp quan trọng trong hoạt động cho vay và dịch vụ của các ngân hàng trong vùng.
Quả vậy, theo NHNN, tính đến cuối năm 2011 vốn tín dụng đầu tư cho ĐBSCL lên tới hơn 248 ngàn tỷ đồng (tăng gấp 10 lần so với 10 năm trước), chiếm hơn 8,2% tổng dư nợ tín dụng. Trong đó cho vay nông nghiệp nông thôn đạt khoảng 133 ngàn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 26,8% tổng dư nợ cho vay trong cả nước. Ngoài ra Ngân hàng Chính sách xã hội, công cụ của Chính phủ giúp người nghèo và gia đình chính sách đến cuối năm 2011 dư nợ lên đến 103 ngàn tỷ đồng. Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Đồng Tiến cho biết, mặc dù năm 2011 thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ nhưng hệ thống ngân hàng vẫn tập trung vốn cho nông nghiệp nông thôn. Cụ thể áp dụng tỷ lệ dự trữ bắt buộc thấp đối với các ngân hàng có dư nợ cho vay nông nghiệp nông thôn từ 40% trên tổng dư nợ. Bên cạnh đó, Chính phủ có chính sách hỗ trợ lãi suất 100% hai năm đầu và 50% lãi suất từ năm thứ ba đối với khoản vay đầu tư máy móc thiết bị bảo quản sau thu hoạch. Các NHTM cũng đã dành một lượng tín dụng nhất định để đầu tư cho nông nghiệp nông thôn. Đơn cử như lấy Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) được xem là lực lượng làm chủ lực với cơ cấu dư nợ khoảng 75-80% cho vay nông nghiệp nông thôn.
Năng suất cao nhưng chế biến nông sản còn rất hạn chế. (Ảnh: BĐT)
Nông nghiệp góp phần ổn định kinh tế vĩ mô
Mặc dù là khu vực có nhiều tiềm năng phát triển sản xuất nông nghiệp nhưng đến nay ĐBSCL thuộc diện đói nghèo nhất nước do kết cấu giao thông không thuận tiện, liên kết vùng lỏng lẻo… Bên cạnh đó, vấn đề đầu tư cũng còn nhiều bất cập. Theo các chuyên gia trong vùng ĐBSCL vốn ngân hàng hiện chỉ chiếm khoảng 10% trong sản xuất nông nghiệp của những doanh nghiệp. Trong khi số liệu NHNN cũng cho thấy tỷ trọng cho vay trung dài hạn ở nông thôn giảm đi nhanh chóng trong những năm gần đây (chỉ còn 26% trên tổng dư nợ). Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến đầu tư dài hạn cho vấn đề hạ tầng nông thôn, áp dụng kỹ thuật cao vào sản xuất và xây dựng kho tàng, nhà máy chế biến nông phẩm.
Hơn thế, trong tương lai gần chưa thể hình thành một thị trường vốn cho nông thôn, đặc biệt nhà nông hiện không thể lên sàn chứng khoán để huy động vốn phục vụ cho sản xuất. Vì vậy nguồn lực tài chính cho khu vực nông thôn sẽ tiếp tục phụ thuộc hoàn toàn vào tín dụng ngân hàng. TS. Trần Hoàng Ngân, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ Quốc gia cho rằng, tổng đầu tư vốn toàn xã hội cho nông nghiệp nông thôn đang giảm dần, giai đoạn 1996-2000 chiếm 13,6%, giai đoạn 2001-2005 chiếm 8,3%, giai đoạn 2006-2010 chỉ còn 6,4% vốn đầu tư toàn xã hội cho nông nghiệp nông thôn. Dù tư tưởng điều hành là giảm đóng góp từ nông nghiệp nông thôn trong GDP xuống 15%, nhưng 20 năm qua nông thôn vẫn vươn lên và chiếm 22% GDP, mặc cho quy mô nông nghiệp nhiều nơi như Cần Thơ hiện chỉ còn chiếm 10% trong cơ cấu kinh tế. Ông Trần Hoàng Ngân cho rằng, trong rổ hàng hóa tính chỉ số giá tiêu dùng hiện có tới 40% hàng lương thực thực phẩm. Như vậy, các giá trị từ sản xuất nông nghiệp nông thôn đang góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, giảm nhập siêu, tạo việc làm. Thế nên đề án tái cơ cấu nền kinh tế phải dồn vốn về cho khu vực nông nghiệp để vực dậy nông thôn.
Đồng quan điểm này, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình nói, nhìn lại 20 năm đổi mới cái tự hào nhất và để thế giới biết đến Việt Nam chính là sản phẩm nông nghiệp. Thế nhưng nông dân vẫn nghèo do được mùa, mất giá và được giá, mất mùa, thiếu hệ thống phân phối và làm thị trường cho nông thôn, dẫn đến nông phẩm chủ yếu xuất thô, trong khi cùng sản phẩm đó chế biến sâu, bao bì đẹp hơn sẽ tạo thêm giá trị gia tăng cho sản phẩm nông nghiệp. Thống đốc NHNN khẳng định, vốn không thiếu cho những dự án tốt, nhưng sẽ rất thiếu vốn đối với hoạt động kém hiệu quả. Bởi mục tiêu là nâng cao sản lượng và hiệu quả sản xuất.
Giải pháp cho ĐBSCL Ông Trương Đình Tuyển - nguyên Bộ trưởng Thương mại: Ông Cao Sỹ Kiêm - nguyên Thống đốc NHNN: Ông Nguyễn Ngọc Bảo - Chủ tịch HĐTV Agribank: TS. Lê Xuân Nghĩa - nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia: |
Phạm Hà Nguyên