Hiệu quả từ việc liên kết nông dân, DN
Ảnh minh họa |
Theo thống kê của ngành nông nghiệp Gia Lai, hiện tổng diện tích mía toàn vùng phía Đông Gia Lai trên 24.000 ha. Để có được kết quả đó, những năm qua, chính quyền tỉnh Gia Lai và các DN hoạt động trong lĩnh vực mía đường đã tập trung vào các nhóm giải pháp quy hoạch, đầu tư phát triển, mở rộng vùng nguyên liệu mía gắn với hoạt động thu mua nguyên liệu, nhất là đầu tư cơ giới hóa quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch mía để nâng cao giá trị kinh tế của cây mía.
Theo ông Trần Như Bấc, huyện Kông Chro (Gia Lai), là một trong hàng ngàn nông dân trồng mía ở Gia Lai làm ăn hiệu quả và làm giàu từ đầu tư trồng mía. Hiện nông dân này sở hữu trên 21ha mía tại xã Chơ Long, huyện Kông Chro. Trái ngược với những thông tin nông dân trồng mía không có đầu ra, mất mùa, mất giá như tại một số địa phương.
Tại Gia Lai cây mía đã thực sự mang lại hiệu quả cho người nông dân. Lý do để thoát khỏi những thực trạng trên được nông dân Trần Như Bấc chia sẻ, đó là kết quả của việc áp dụng đồng bộ cơ giới hóa từ khâu làm đất, bón phân, chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật do Nhà máy Đường An Khê (Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi - QNS) hướng dẫn, chi phí đầu tư làm cỏ, bón phân giảm 5-7 triệu đồng/ha so với trồng mía đại trà; năng suất mía tăng thêm 15-20 tấn/ha.
Kinh nghiệm của nông dân này trong việc nâng cao hiệu quả cây mía chính là ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, quy trình tiên tiến vào canh tác cây mía. “Các nhà quản lý và các DN, cần xây dựng vùng nguyên liệu mía phát triển theo chiều sâu để tăng năng suất, chất lượng mía nguyên liệu; chứ không nên chú trọng vào việc mở rộng diện tích lấy số lượng để đáp ứng như cầu nguyên liệu như trước đây.
Làm như trước đây là không ăn rồi. Vừa tốn kém, vừa không hiệu quả, lãng phí tài nguyên đất” – ông Bấc khẳng định.
Tuy nhiên, việc đầu tư cơ giới hóa và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp chỉ có người nông dân thì không thể nào làm được mà chính quyền và DN phải chủ động kết nối, liên kết, hướng dẫn. Hay nói cách khác là phải “bắt tay” với nông dân mới mang lại hiệu quả. Xem đây như một cơ hội.
Gần đây, Nhà máy Đường An Khê đầu tư 150 máy cày chuyên dùng công suất lớn, trên 400 thiết bị để phục vụ nhu cầu làm đất, trồng, chăm sóc, bón phân cho cây mía. Đến nay, vùng nguyên liệu mía phía Đông tỉnh Gia Lai áp dụng các khâu cơ giới hóa 12.000ha, chiếm khoảng 50% tổng diện tích toàn vùng; trong đó diện tích trồng mía bằng máy khoảng 5.200ha.
Theo đại diện Nhà máy Đường An Khê, cơ giới hóa đồng mía mang lại kết quả rõ rệt cho người trồng mía. Nếu năm 2012 năng suất mía bình quân 53 tấn/ha, đến nay tăng lên 70 tấn/ha; tăng gần 30% năng suất so với trước. Đây là kết quả quá tốt nên người nông dân thực sự liên kết với DN.
Nếu lấy giá bán mía 900 ngàn đồng/tấn tại ruộng để làm phép tính đã thấy nông dân trồng mía tăng thêm nguồn thu nhập không dưới 10 triệu đồng/ha.
Quy trình cơ giới hóa đồng mía đã chuyển phương thức trồng mía từ quản canh, lạc hậu sang phương thức trồng, chăm sóc mía theo hướng công nghiệp hóa nâng cao giá trị kinh tế.
Để thuận tiện cho việc cơ giới hóa đồng bộ từ khâu làm đất đến thu hoạch, Nhà máy Đường An Khê xây dựng và tổ chức thực hiện chủ trương vận động người dân trồng mía tập trung dồn điền, phá bờ lô, bờ thửa hình thành cánh đồng mẫu lớn để đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng nhằm thâm canh tăng năng suất mía, giảm chi phí sản xuất, đem lại thu nhập cao cho người trồng mía.
Đến nay, đã thực hiện được trên 1.000 ha mô hình cánh đồng mẫu lớn, năng suất bình quân thực thu qua các vụ từ ruộng mía cánh đồng lớn đạt 116,33 tấn/ha, cao hơn những diện tích làm cơ giới hóa nhỏ lẻ từ 10 đến 20 tấn/ha và cao hơn diện tích trồng mía truyền thống 30-40 tấn/ha.
Ông Phan Tiến Thu, Giám đốc Agribank Gia Lai cho hay, thời gian qua Agribank tập trung đầu tư vốn cho người nông dân để đầu tư chăm sóc các loại cây công nghiệp.
Trong đó, có một lượng không nhỏ vốn chạy vào khu vực nông dân và DN trồng mía trên địa bàn. Đến thời điểm này, chi nhánh đầu tư gần 200 tỷ đồng; trong đó đầu tư trực tiếp cho các hộ nông dân huyện K’bang, Đăk Pơ, Kông Chro, Ya Pa, thị xã Ayun Pa và An Khê trên 140 tỷ đồng.
Ngoài việc đầu tư vốn trực tiếp cho nông dân, chi nhánh còn tập trung đầu tư vốn cho hộ nông dân thông qua việc phối hợp, liên kết với các nhà máy đường đầu tư vốn cho hộ nông dân trồng mía. Nguồn vồn đầu tư vào hoạt động mía đường thực sự phát huy hiệu quả, người nông dân nâng cao được năng suất.
Tuy nhiên, để tạo sự phát triển bền vững, mang lại thu nhập ổn định cho người nông dân, thời gian tới chính quyền tỉnh Gia Lai cần có định hướng cụ thể hơn trong việc phát triển vùng nguyên liệu mía; có giải pháp ngăn ngừa sự tăng “nóng” diện tích trồng mía, như một số loại cây trồng khác đã từng diễn ra trên địa bàn.
Vì kiểm soát tốt sẽ giúp người nông dân tránh rủi ro về giá do cung vượt cầu, vượt công suất xử lý của các nhà máy, gây ra khủng hoảng thừa cục bộ nguồn nguyên liệu…