Kinh tế Việt Nam: Suy giảm hay giảm phát?
Dè dặt thành tích giảm nhập siêu
Thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội năm 2011 và 4 tháng đầu năm 2012. Theo các đại biểu Quốc hội năm 2011, chúng ta đã hoàn thành 15/22 chỉ tiêu, nhưng chỉ tiêu kiểm soát lạm phát thì đến nay mới làm được. Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) điểm lại: tháng 8/2011 chỉ số giá tiêu dùng (CPI) so với năm 2010 lên 23%. Bằng các giải pháp tổng thể, chúng ta đã kéo chỉ số này giảm dần và đến tháng 5/2012 chỉ còn tăng hơn 8% so với cùng kỳ. Cùng với đó, nhập siêu được kiểm soát. Khoảng 5 năm trước, mỗi năm nhập siêu trên 20% kim ngạch xuất khẩu, nhưng năm 2011 nhập siêu được kiểm soát ở mức 10%. Nhập siêu giảm góp phần cải thiện cán cân thanh toán vãng lai, kể cả cán cân thanh toán quốc tế. Nếu năm 2010 cán cân vãng lai thâm hụt 3,1 tỷ USD, thì năm 2011 thặng dư 2,5 tỷ USD, làm tăng dự trữ ngoại hối; kiểm soát được tỷ giá.
“Tỷ giá tác động trở lại hỗ trợ cho các giải pháp kiềm chế lạm phát thành công hơn. Bởi lạm phát có tác động từ yếu tố tỷ giá” – ông Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh. Bên cạnh đó, năm 2011 đã giảm được bội chi ngân sách, kế hoạch đưa ra 5,3% GDP nhưng kết thúc năm bội chi 4,9% GDP. Điều đó đã minh chứng cho sự đúng đắn của Nghị quyết 11/NQ-CP và Kết luận 02/KL-TW. Song bên cạnh “màu hồng” thì bức tranh kinh tế vẫn còn một số điểm lưu ý như số lượng doanh nghiệp giải thể, phá sản tăng; sức mua yếu, tổng cầu giảm nhanh.
TS. Trần Du Lịch |
Đại biểu Trần Du Lịch (TP. Hồ Chí Minh) nhìn nhận: “Nói về thành tích giảm nhập siêu nên thận trọng dè dặt, bởi do sức mua giảm, doanh nghiệp không sản xuất, không nhập nguyên liệu, máy móc. Ít nữa kinh tế sôi động trở lại, nhập siêu lại chạy ào ào”. Nhiều đại biểu cho rằng, có thể “liều thuốc” Nghị quyết 11 đã hơi quá liều và cần phải giảm dần liều lượng, với “phác đồ” điều trị mới.
Thông điệp lãi suất
Theo ông Trần Du Lịch, nếu tốc độ tăng trưởng kinh tế 2 quý liền suy giảm thì đó là dấu hiệu suy giảm kinh tế. Ông Lịch và các đại biểu Quốc hội đang hy vọng GDP quý II/2012 nhích thêm một chút.
Đại biểu Nguyễn Hồng Sơn (Hà Nội) cho rằng, nền kinh tế đang có nguy cơ giảm phát. Tuy nhiên theo đại biểu Trần Hoàng Ngân “Kinh tế chúng ta đang suy giảm và dấu hiệu lạm phát đang được kiểm soát tốt, chứ chưa phải giảm phát. Vì giảm phát là âm, nhưng lạm phát hiện nay là 8%”. Mặc dù vậy, nhiều đại biểu cho rằng, cần nhanh chóng tháo gỡ khó khăn, khôi phục sản xuất kinh doanh. 5 tháng đầu năm CPI chỉ tăng 2,78%, thì hoàn toàn có thể kiểm soát được CPI cả năm dưới 10%. Như vậy, hiện chúng ta có dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ, tài khóa để xử lý tốc độ tăng trưởng. Nếu GDP không tăng được mức 5% - 6% thì khó có thể đảm bảo mục tiêu việc làm. Vì mỗi năm cả nước có 1 triệu người đến tuổi lao động.
Thế nhưng “Để đạt được mức GDP 6% vào cuối năm là rất khó, đòi hỏi những tháng cuối năm GDP phải tăng rất cao. Chúng ta phải nhận diện và xử lý được mối quan hệ giữa kiềm chế lạm phát và tăng trưởng hợp lý”, ông Lịch nhìn nhận và cho rằng, về giải pháp tiền tệ, NHNN phải thực hiện mục tiêu tăng tín dụng 15-17%, nếu không đạt được mức tăng này nền kinh tế sẽ “thiếu máu”. Bên cạnh đó, theo các đại biểu Quốc hội, NHNN phải ổn định được mức lãi suất, để doanh nghiệp có thể tính toán, đưa ra kế hoạch sản xuất kinh doanh phù hợp.
Ông Trần Hoàng Ngân “hiến kế”, thời điểm này nên kéo lãi suất huy động xuống mức 10%/năm và NHNN có thể đưa ra thông điệp lấy mức 10%/năm làm lãi suất cơ bản. Và bất kỳ NHTM nào khi cần có thể vay NHNN với mức lãi suất này. Nếu NHNN mạnh dạn đưa ra thông điệp đó thì sẽ không còn hiện tượng vượt trần lãi suất, hỗ trợ vốn cho thị trường, xóa việc cạnh tranh vốn trên thị trường và có điều kiện giảm sâu lãi suất cho vay.
Các đại biểu đánh giá cao việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 13/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường. Chính phủ đang đề nghị Quốc hội thông qua chủ trương năm 2012 miễn thuế khoán giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp đối với cá nhân hộ kinh doanh... “Những lực lượng này đóng góp rất lớn trong tăng trưởng kinh tế và giải quyết việc làm.
Có thể đây là lựa chọn khó khăn của Quốc hội trong tình hình hiện nay, bởi ngân sách đang rất căng. Song nếu không quyết định được việc này, coi chừng sang năm 2013 chúng ta còn mất nguồn thu nếu doanh nghiệp không trụ nổi” – ông Lịch nói.
Đức Nghiêm