Lâm tặc phá rừng đặc dụng

Diễn biến phức tạp

Trên địa bàn tỉnh Đăk Lăk có gần chục khu rừng đặc dụng, khu bảo tồn thiên nhiên, với diện tích khoảng 231 nghìn hecta. Đó là Vườn quốc gia Yok Đôn, Chư Yang Sin, Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô, Nam Kar, Khu bảo tồn loài - sinh cảnh thông nước (thủy tùng), Khu rừng lịch sử - văn hóa - môi trường Hồ Lăk... Nơi đây, tập trung nhiều loại gỗ quý hiếm, những khu rừng đặc dụng đang lưu giữ nhiều giá trị quý giá của quốc gia…

Rừng đặc dụng luôn là miếng mồi ngon đối với lâm tặc

Tuy nhiên, đây cũng là “miếng mồi ngon” cho lâm tặc lăm le, nhòm ngó. Thậm chí nhiều đối tượng manh động đã vào tận những khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia để phá rừng lấy gỗ quý, khiến công tác quản lý, bảo vệ rừng của các cơ quan chức năng và chính quyền các địa phương luôn đối mặt với rất nhiều áp lực…

Những năm qua, Vườn quốc gia Yok Đôn liên tục bị lâm tặc tấn công, khai thác gỗ trái phép. Chỉ trong năm 2014 tại Vườn quốc gia này đã phát hiện 873 vụ vi phạm lâm luật, trong đó có 57 vụ khai thác gỗ, 522 vụ vận chuyển, mua bán lâm sản trái phép, vi phạm khác 274 vụ; tịch thu 1.739 phương tiện, 338m3 gỗ quý hiếm…

Còn tại Gia Lai, địa phương có diện tích rừng phòng hộ khá lớn, với gần 60.000 ha do lực lượng kiểm lâm mỏng nên công tác bảo vệ rừng đặc dụng luôn gặp nhiều khó khăn, vì lâm tặc manh động, tấn công khai thác gỗ trái phép.

Điển hình, Vườn quốc gia Kon Ka Kinh liên tục bị lâm tặc tấn công khai thác trái phép gỗ hương. Hồi đầu năm 2015, Trạm Kiểm lâm số 5 thuộc Hạt Kiểm lâm Vườn quốc gia Kon Ka Kinh đã phát hiện một nhóm các đối tượng đang khai thác rừng trái phép tại khoảnh 2 Tiểu khu 62 thuộc lâm phần Vườn quốc gia Kon Ka Kinh. Trạm đã tổ chức mật phục, vây bắt được 2 đối tượng Triệu Văn Tuấn và Nguyễn Danh Nga (Đăk Nông), 3 đối tượng khác đã bỏ trốn khỏi hiện trường, toàn bộ số gỗ đang khai thác và 2 cưa xăng bị bọn chúng bỏ lại.

Trạm Kiểm lâm số 5 lập biên bản vi phạm hành chính, đồng thời phối hợp cơ quan chức năng để tiếp tục xử lý. Tiếp sau đó, đoàn khám nghiệm hiện trường gồm đại diện Công an huyện Kbang (Gia Lai), Viện Kiểm sát nhân dân huyện Kbang, lãnh đạo Vườn quốc gia Kon Ka Kinh, lãnh đạo Hạt Kiểm lâm Vườn quốc gia Kon Ka Kinh cùng cán bộ Trạm Kiểm lâm số 5 tiến hành kiểm tra, phát hiện 49 cây gỗ dổi bị cắt hạ, khai thác trái phép, vết cắt còn mới và tươi.

Kết quả điều tra, xác minh, xác định được khối lượng gỗ tròn, dổi, nhóm III bị xâm hại trái phép 49 cây, khối lượng gỗ tròn bị thiệt hại trên 51m3. Một số cây còn nguyên thân, số cây bị xẻ hộp với nhiều kích thước khác nhau.

Cần biện pháp mạnh

Để bảo vệ rừng đặc dụng, thời gian qua lực lượng chức năng của các địa phương đã tăng cường công tác tuần tra, bảo vệ rừng; từ đó truy tố nhiều trường hợp xâm hại rừng đặc dụng. Thậm chí, việc tăng cường công tác bảo vệ rừng đặc dụng có nơi phải kéo điện vào tận rừng để thắp sáng bảo vệ các loài cây quý hiếm.

Đơn cử, với Khu bảo tồn loài - sinh cảnh thông nước trải dài từ huyện Krông Năng đến Ea H’leo (Đăk Lăk). Nơi đây, có một số lượng lớn cây thủy tùng cổ thụ đang được bảo vệ một cách nghiêm ngặt. Nhưng gỗ thủy tùng đang bị săn tìm ráo riết... nên những cây này luôn trong tình trạng bị lâm tặc lăm le triệt hạ.

Theo đại diện Ban quản lý Khu bảo tồn loài - sinh cảnh thông nước, thủy tùng là loài cây nằm trong diện sắp tuyệt chủng nên phải tuyệt đối bảo đảm không để bất cứ ai xâm hại. Ngoài ra, có những vị trí trong khu bảo tồn dễ bị tác động, Ban quản lý phải kéo điện thắp sáng cả đêm đề phòng lâm tặc.

Trước tình trạng manh động của các đối tượng lâm tặc, gần đây các cơ quan chức năng đã mạnh hơn với nạn phá rừng, kiên quyết đưa ra xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Mới đây, Công an huyện Kbang đã tiếp nhận hồ sơ khởi tố vụ án từ cơ quan chức năng Vườn quốc gia Kon Ka Kinh và đang tiến hành điều tra vụ phá rừng có quy mô lớn tại địa bàn.

Trước đó, các cơ quan chức năng đã phát hiện lâm tặc vào tiểu khu 109 thuộc Vườn quốc gia Kon Ka Kinh cưa hạ một cây gỗ hương có đường kính gần 2m. Các cơ quan chức năng đã tiến hành khám nghiệm hiện trường kết quả cây gỗ hương bị cưa hạ với khối lượng 51m3. Qua quá trình khám nghiệm, cơ quan chức năng phát hiện lâm tặc cũng đã cưa thêm một cây gỗ hương có đường kính tương tự nhưng chưa ngã đổ.

Chia sẻ những khó khăn trong quản lý, bảo vệ rừng đặc dụng, giám đốc một khu bảo tồn thiên nhiên cho hay, gần đây, lực lượng bảo vệ rừng của đơn vị thường xuyên đối mặt với tình trạng bị lâm tặc tấn công. Từ năm 2008-2010, ở đây còn có thêm 4 cán bộ kiểm lâm bị lâm tặc sử dụng dao, súng hành hung khi đang làm nhiệm vụ phải đi cấp cứu, với mức tỷ lệ thương tật từ 20-31%.

Theo ông Nguyễn Hữu Thiện, Giám đốc Vườn quốc gia Yok Đôn, một số thôn, buôn nằm giáp ranh với Vườn đã được thụ hưởng chính sách giao khoán rừng đặc dụng và hỗ trợ cư dân vùng đệm, góp phần cải thiện đời sống, nâng cao nhận thức của người dân trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Tuy nhiên đến nay, chỉ có kinh phí để thực hiện giao khoán 35.000ha rừng cho 19 cộng đồng thôn, buôn quản lý bảo vệ và 40 thôn, buôn vùng đệm được hỗ trợ 40 triệu đồng/thôn, buôn/năm. Với 89 thôn, buôn vùng đệm, Vườn đang cần thêm nguồn vốn để thực hiện đầy đủ những chính sách này.

Để quản lý, bảo vệ, phát triển rừng đặc dụng Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 24/2012/QĐ-TTg về chính sách đầu tư phát triển rừng đặc dụng giai đoạn 2011 - 2020, với mục đích ban hành chính sách đầu tư, cơ chế phát triển rừng đặc dụng nhằm tăng hiệu quả đầu tư. Đảm bảo việc giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý các cấp đối với rừng đặc dụng...

Tuy nhiên, việc bảo vệ rừng đặc dụng vẫn chưa thực sự mang lại hiệu quả. Vậy nên, cần có sự vào cuộc mạnh hơn để tăng cường công tác bảo vệ rừng từ phía các cơ quan chức năng cũng như chính quyền các địa phương, nếu không rừng đặc dụng sẽ bị tàn phá bởi lâm tặc trong tương lai không xa.