Lãnh đạo tài chính G20 vẫn bất đồng về vấn đề thương mại

Quảng cảnh Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHTW G20

Khó khăn này xuất phát từ sự thay đổi lớn trong quan điểm của Hoa Kỳ, khi mà chính quyền mới của Tổng thống Trump đang cân nhắc các biện pháp bảo hộ thương mại nhằm hạn chế nhập khẩu và xem nỗ lực ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu là một sự "lãng phí tiền bạc".

Các Bộ trưởng tài chính và Thống đốc ngân hàng trung ương của 20 nền kinh tế hàng đầu thế giới đang nhóm họp tại thị trấn Baden Baden, Đức để thảo luận các vấn đề kinh tế thế giới và sẽ công bố một thông cáo chung vào thứ Bảy.

Bản dự thảo tuyên bố cho thấy, hiện vấn đề về thương mại và bảo hộ chưa được đề cập đến. Điều này đã phá vỡ này với truyền thống của G20 trong nhiều năm qua là luôn ủng hộ thương mại tự do và phản đối chủ nghĩa bảo hộ.

"Đó là về những lời lẽ đúng đắn, đó là về sự cởi mở của các hệ thống thương mại thế giới trong bản thông báo cuối cùng", Bộ trưởng Tài chính Đức Wolfgang Schaeuble nói.

Trong khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho hay vào thứ Năm tại Berlin rằng, chính quyền của ông Trump không muốn tham gia vào các cuộc chiến tranh thương mại, nhưng một số mối quan hệ thương mại nhất định cần được xem xét lại để làm chúng coong bằng hơn đối với người lao động Mỹ.

Các quan chức G20 nói rằng, phía Mỹ đã sẵn sàng chấp nhận một cụm từ ủng hộ thương mại "mở và công bằng", cho rằng ý nghĩa của từ "công bằng" đã được giải thích. Trong khi phía châu Âu lại quan tâm đề nghị thêm rằng thương mại phải "dựa trên các quy tắc", có nghĩa là phải tuân thủ các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Điều đó cho thấy, các đại biểu châu Âu bác bỏ chủ nghĩa bảo hộ.

Đối mặt với thực tế này, Bộ trưởng Tài chính Đức Schaeuble (Đức là quốc gia đang giữ chức vụ chủ tịch luân phiên của G20 trong năm nay) đã đưa ra ý tưởng rằng, vấn đề thương mại có thể bị bỏ lại trong Tuyên bố chung để tránh xung đột.

Tổng giám đốc IMF Christine Lagarde dường như có quan điểm ngược lại khi đã nói hôm thứ Năm rằng, trong một tham chiếu rõ ràng tới Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, các nhà lãnh đạo chính phủ mới với chương trình nghị sự về bảo hộ cần có thời gian để tìm hiểu cách thức các cơ quan quốc tế làm việc và chuẩn bị tốt hơn vị trí của họ.

Một số quan chức của G20 đã nghi ngờ nếu thương mại không phải là một trọng tâm trong các cuộc thảo luận của các bộ trưởng tài chính và các thống đốc ngân hàng trung ương và có tín hiệu cho thấy cần thiết phải có một thỏa thuận thì nó rất có thể sẽ bị bỏ qua tại Hội nghị thượng đỉnh G20 vào tháng 7 tới.

Nhưng các nước G20 khác lại cho rằng thương mại hàng hoá chiếm gần một nửa sản lượng GDP toàn cầu và do đó nó là vấn đề rất lớn đối với các bộ trưởng tài chính đang cố gắng thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu. Họ lập luận rằng một thỏa thuận về thương mại trong tuyên bố chung là cần thiết.

G20 cũng có thể sẽ không có kết luận rõ ràng đối với vấn đề tài trợ cho cuộc chiến chống lại sự nóng lên toàn cầu.

Tại phiên họp mới đây nhất vào tháng 7/2016, các bộ trưởng G20 nói rằng họ khuyến khích tất cả các bên ký kết Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu để đưa thỏa thuận này có hiệu lực càng sớm càng tốt và tôn trọng cam kết tài trợ tài chính một cách kịp thời.

Tuy nhiên, tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gọi sự nóng lên toàn cầu là "một trò lừa bịp" của Trung Quốc nhằm làm tổn thương ngành công nghiệp của Mỹ và thề sẽ hủy bỏ thỏa thuận khí hậu Paris nhằm hạn chế phát thải khí nhà kính.

Chính quyền của Trump hôm thứ Năm cũng đã đề nghị cắt giảm 31% ngân sách của Cục Bảo vệ Môi trường khi Nhà Trắng cố gắng loại bỏ các chương trình chống biến đổi khí hậu và cắt giảm các sáng kiến ​​để bảo vệ chất lượng nước và không khí.

Khi được hỏi về việc tài trợ cho các chương trình chống sự thay đổi khí hậu, ông Mick Mulvaney - Giám đốc ngân sách của Trump cho biết: "Chúng tôi coi đây là một sự lãng phí tiền bạc".

Tuy nhiên G20 tiếp tục thống nhất quan điểm liên quan chính sách ngoại hối. Bản dự tháo tuyên bố chung vẫn có thể thay đổi và Tuyên bố chính thức sẽ được công bố vào ngày 18/3, đã khôi phục các cụm từ được sử dụng trong các Tuyên bố những năm qua khi đề cập đến thị trường ngoại hối, vốn không xuất hiện trong bản dự thảo đầu tiên.

"Chúng tôi nhắc lại rằng sự biến động và biến động quá mức của tỷ giá hối đoái có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định về kinh tế và tài chính", Dự thảo nêu rõ.

"Chúng tôi sẽ tái khẳng định cam kết tỷ giá trước đây của mình, bao gồm cả việc không phá giá tiền tệ để cạnh tranh và chúng tôi sẽ không đặt mục tiêu tỷ giá hối đoái vì mục đích cạnh tranh".

Còn nhớ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã từng cáo buộc Nhật Bản đang khai thác một đồng yên yếu để thúc đẩy xuất khẩu, tạo lợi thế thương mại không công bằng, khiến các nhà hoạch định chính sách Nhật Bản lo ngại rằng Washington có thể chấm dứt thỏa thuận G20 được cho là giúp Tokyo có thể can thiệp vào thị trường tiền tệ để ngăn chặn bất kỳ sự tăng giá không mong muốn nào của đồng yên.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Nhật Taro Aso cho biết ông đã đồng ý với đối tác Mỹ Steven Mnuchin về sự cần thiết phải tuân thủ các hiệp định G7 và G20 về chính sách tiền tệ, bao gồm cảnh báo rằng sự biến động tiền tệ quá mức là không mong muốn.

"Chúng tôi đồng ý rằng điều quan trọng là phải duy trì các hiệp định G7 và G20 về chính sách tiền tệ", Aso nói với các phóng viên sau cuộc gặp với Mnuchin hôm thứ Sáu bên lề Hội nghị Bộ trưởng tài chính và Thống đốc G20.

Các quan chức của G20 cũng đã làm giảm mối quan ngại của châu Âu rằng chính quyền Mỹ sẽ xem xét lại đạo luật cải cách tài chính "Dodd-Frank" được ban hành sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009. "Mối quan tâm này không lớn", Schaeuble nói.