Moody's cảnh báo có thể tiếp tục hạ bậc tín nhiệm của Trung Quốc
Nhận định này được đưa ra chỉ hai ngày sau khi Moody's hạ xếp hạng nợ có chủ quyền của Trung Quốc một bậc xuống mức A1, đồng thời cảnh báo sức mạnh tài chính của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có thể sẽ bị giảm sút trong những năm tới khi tăng trưởng chậm lại và nợ vẫn tiếp tục tăng.
Trong thông báo hạ bậc tín nhiệm, Moody's nâng triển vọng của Trung Quốc từ "tiêu cực" sang "ổn định", cho thấy sẽ không có sự thay đổi về xếp hạng nào trong một thời gian.
Trung Quốc đã chỉ trích mạnh mẽ quyết định hạ bậc tín nhiệm của Moody's, khẳng định nó dựa trên "phương pháp luận không phù hợp", phóng đại những khó khăn mà nền kinh tế Trung Quốc phải đối mặt và đánh giá thấp những nỗ lực cải cách của Chính phủ nước này.
Đáp lại, quan chức cấp cao của Moody's Marie Diron cho biết hôm thứ Sáu rằng, hãng xếp hạng tín nhiệm toàn cầu này đã được khuyến khích bởi "chương trình cải cách rộng lớn" do chính quyền Trung Quốc thực hiện nhằm kiềm chế những rủi ro do nợ tăng nhanh.
Tuy nhiên, trong khi Moody's tin rằng những cải cách có thể làm chậm tốc độ gia tăng nợ, chúng sẽ không đủ để hãm lại đà tăng và mức độ sẽ không giảm đáng kể, Diron nói.
Diron cũng cho biết, sự hồi phục kinh tế của Trung Quốc kể từ cuối năm ngoái chủ yếu nhờ váo chính sách kích thích và hy vọng rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục dựa vào bơm mồi để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế, song sẽ làm gia tăng nợ.
Moody's cũng đang chờ đợi để xem một số biện pháp đã được thông báo, như việc kiềm chế tài chính của chính quyền địa phương, được thực hiện trên thực tế, Diron - đồng Giám đốc điều hành Nhóm rủi ro nợ có chủ quyền của Moody's nói với các phóng viên trong một webcast.
Trung Quốc có thể không còn nhận được mức xếp hạng A1 nếu có dấu hiệu cho thấy nợ đang tăng với tốc độ vượt quá kỳ vọng của Moody, Li Xiujun - Phó chủ tịch về chiến lược và tiêu chuẩn tín dụng của Moody's cho biết trong cùng webcast.
"Nếu trong tương lai, cải cách cơ cấu của Trung Quốc có thể ngăn không cho đòn bẩy tăng lên hiệu quả mà không làm tăng thêm rủi ro trong hệ thống ngân hàng chính thức và ngân hàng ngầm, thì nó sẽ có tác động tích cực đến xếp hạng của Trung Quốc", Li nói.
Tuy nhiên, Li nói thêm: "Nếu có dấu hiệu cho thấy nợ của Trung Quốc sẽ tiếp tục gia tăng với tốc độ tăng trưởng vượt quá mong đợi của chúng tôi, dẫn đến sự phân bổ sai lệch vốn nghiêm trọng, thì nó tiếp tục đè nặng lên tăng trưởng kinh tế trong trung hạn và ảnh hưởng tiêu cực đến xếp hạng nợ có chủ quyền". "Trung Quốc có thể không còn phù hợp với yêu cầu của đánh giá A1".
Mặc dù vậy Li đã không đưa ra một mục tiêu cụ thể cho các mức nợ cũng không có khung thời gian để đánh giá trong tương lai.
Moody's dự báo tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc sẽ chậm lại khoảng 5% trong những năm tới, từ mức 6,7% của năm ngoái, càng gây thêm khó khăn trong việc giảm nợ. Tuy nhiên, Diron nói rằng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ vẫn mạnh mẽ, và khả năng hạ cánh cứng là rất nhỏ.
Sau quyết định hạ bậc tín nhệm này, mức xếp hạng của Moody's đối với Trung Quốc cũng tương đương mức xếp hạng của Fitch Ratings, còn so với Standard & Poor vẫn cao hơn cao hơn khi tổ chức này vẫn duy trì triển vọng tiêu cực.
Hôm thứ Sáu, Fitch cho biết họ đang duy trì xếp hạng A+ đối với trung Quốc. Andrew Fennel - người trực tiếp đánh giá nợ có chủ quyền, đã ghi nhận "thành tích kinh tế vĩ mô mạnh mẽ của Trung Quốc", nhưng cho biết sự tăng trưởng của Trung nó đi kèm "với sự gia tăng mất cân bằng và những lõ hổng có thể gây ra rủi ro cho sự ổn định về kinh tế và tài chính".
Các gói kích thích mà Chính phủ khởi xướng đã là một động lực chính cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong những năm gần đây, nhưng cũng kèm theo tăng trưởng tín dụng bùng nổ và tạo ra một khối nợ khổng lồ - gần 300% GDP.
Tuy nhiên một số nhà phân tích tỏ ra lo ngại hơn về tốc độ gia tăng nợ hơn là con số tuyệt đối của nó, nhấn mạnh phần lớn nợ và hệ thống ngân hàng được kiểm soát bởi chính quyền trung ương.
UBS ước tính nợ của chính phủ, bao gồm nợ chính thức và nợ do chính phủ bảo lãnh, đã tăng lên 68% GDP trong năm 2016 từ mức 62% GDP năm 2015, trong khi nợ công tăng tới 164% GDP trong năm 2016 từ mức 153% của năm trước.
Ngày càng có nhiều nhà kinh tế tin rằng một gói cứu trợ ngân hàng khổng lồ có thể là không thể tránh khỏi ở Trung Quốc khi cho vay xấu đi. Tháng 9 năm ngoái, Ngân hàng thanh toán quốc tế (BIS) cảnh báo rằng tăng trưởng tín dụng quá mức ở Trung Quốc cho thấy nguy cơ khủng hoảng ngân hàng đang gia tăng trong vòng 3 năm.
Sự hạ bậc tín nhiệm của Moody's đối với Trung Quốc chỉ mang tính tượng trưng vì Trung Quốc có nợ nước ngoài tương đối ít, và các thị trường địa phương bị ảnh hưởng chủ yếu bởi các yếu tố trong nước, với nhiều công ty được xếp hạng tín dụng mạnh hơn từ các cơ quan nội địa hơn là ở phương Tây.
Tuy nhiên, sự hạ bậc này cũng cho thấy sự lo ngại của nhà đầu tư về việc liệu Trung Quốc có ý chí và khả năng để kiềm chế những rủi ro tăng do các gói kích cầu bằng tín dụng, mà không gây ra những cú sốc về tài chính hoặc làm chậm tăng trưởng kinh tế.
Trung Quốc đã hứa sẽ hạ mức nợ bằng cách đưa ra các biện pháp như hoán đổi nợ trái phiếu, cải cách các doanh nghiệp nhà nước và giảm công suất công nghiệp thừa.
Trong những tháng gần đây, các nhà quản lý Trung Quốc đã ban hành một loạt các biện pháp để siết chặt lại hệ thống ngân hàng ngầm trong khi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã ngấm ngầm tăng lãi suất ngắn hạn.
Nhưng những động thái cho đến nay vẫn rất thận trọng, khi Trung Quốc sẽ có một sự kiện chính trị lớn vào cuối năm nay.