Năm 2013: Bội chi NSNN cao hơn mức Quốc hội cho phép
Ảnh minh họa |
Thẩm tra về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2013, Chủ nhiệm UBTCNS Phùng Quốc Hiển cho biết, 2013 là năm nền kinh tế thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng không nhỏ tới kinh tế trong nước.
Hoạt động sản xuất kinh doanh tuy đã có bước phục hồi nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn, hàng tồn kho và nợ xấu còn lớn, một bộ phận không nhỏ DN phải thu hẹp hoặc tạm ngừng hoạt động, nhiều địa phương trên cả nước liên tiếp chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh gây ảnh hưởng đến sản xuất của nhân dân, dẫn đến tăng trưởng kinh tế không đạt chỉ tiêu đề ra, việc triển khai nhiệm vụ tài chính ngân sách năm 2013 gặp nhiều khó khăn.
Tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2013), Chính phủ dự báo thu NSNN không đạt dự toán, thu cân đối NSNN dự kiến giảm 63.630 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương (NSTW) dự kiến hụt thu 47.200 tỷ đồng.
Theo đề nghị của Chính phủ, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 54/2013/QH13 điều chỉnh dự toán NSNN năm 2013, nâng mức bội chi để bù đắp số hụt thu NSTW nhưng không quá 195.500 tỷ đồng, tương đương 5,3% GDP và cho phép thu vào NSNN một số khoản đặc thù để bảo đảm cân đối NSNN.
Tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2014), Chính phủ đã báo cáo Quốc hội, nhờ sự quyết liệt trong thu NSNN cùng với thực hiện các khoản thu đặc thù tăng cao (tăng 26.840 tỷ so với báo cáo Quốc hội) nên thu cân đối NSTW chỉ hụt thu 21.563 tỷ đồng.
Trong điều kiện Nhà nước còn nợ chính sách an sinh xã hội, nợ chính sách với người có công còn cao và những diễn biến rất phức tạp tại Biển Đông, Quốc hội đã cho phép giữ mức bội chi là 195.500 tỷ đồng (5,3% GDP) và dành 16.000 tỷ đồng để hỗ trợ ngư dân đóng tàu đánh bắt xa bờ, đóng tàu, trang thiết bị cho cảnh sát biển, lực lượng kiểm ngư và hơn 5.000 tỷ đồng để thực hiện một số nhiệm vụ thực sự cấp bách về an sinh xã hội.
“Nhìn chung, các chính sách Quốc hội ban hành đã được Chính phủ chỉ đạo triển khai tích cực, đạt kết quả tốt, riêng việc hỗ trợ ngư dân đóng tàu đánh bắt xa bờ mới thực hiện khoảng 10%”, Chủ nhiệm UBTCNS Phùng Quốc Hiển cho biết.
Tuy nhiên, đại diện UBTCNS cũng cho biết, năm 2013, mức bội chi NSNN bằng 6,6% GDP vẫn tăng cao hơn mức bội chi được Quốc hội cho phép 5,3%, do phải xử lý chi trả quỹ hoàn thuế giá trị gia tăng (13.190 tỷ đồng) chưa có nguồn bù đắp từ năm 2010, 2011 và tăng chi từ vốn ngoài nước (29.422 tỷ đồng).
Qua báo cáo quyết toán NSNN năm 2013 của Chính phủ cho thấy, việc báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 7 về tình hình thu, chi NSNN năm 2013 chưa thật sát thực tế, cùng với việc xử lý nợ quỹ hoàn thuế và tăng chi từ vốn ODA đã làm tăng mức bội chi và đẩy nợ công tăng nhanh so với mức nợ công đã báo cáo Quốc hội.
Về thu NSNN, bên cạnh kết quả đạt được, UBTCNS cũng cho biết nổi lên một số vấn đề cần khắc phục. Theo quyết toán NSNN năm 2013, thu NSNN vượt 1,5% (12.348 tỷ đồng) dự toán, nhưng nếu không kể các khoản thu đặc thù không nằm trong dự toán đầu năm 55.597 tỷ đồng thì thu NSNN năm 2013 chỉ đạt 94,7% dự toán.
Bên cạnh đó, do khó khăn chung của nền kinh tế, nhiều DN thua lỗ, giải thể, ngừng hoạt động nên tình trạng nợ đọng thuế vẫn còn lớn và tăng cao so với năm 2012. Trong khi công tác theo dõi nợ thuế chưa được sát sao, quản lý thuế còn sơ hở, việc xử lý các vi phạm tính răn đe chưa đủ mạnh nên tình trạng khai man, trốn thuế nhất là việc chuyển giá của các DN có vốn đầu tư nước ngoài và trốn thuế, gian lận thuế ở khu vực ngoài quốc doanh vẫn khá phổ biến, gây thất thu cho NSNN...
UBTCNS đề nghị, trong thời gian tới, Chính phủ cần tăng cường chỉ đạo, có giải pháp mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn để khắc phục những hạn chế trong công tác quản lý thu đã và đang diễn ra từ nhiều năm nay.
Về chi NSNN, UBTCNS cho biết, trong điều kiện cân đối NSNN khó khăn, công tác quản lý, chấp hành dự toán chi NSNN năm 2013 có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên công tác quản lý chi NSNN năm 2013 còn nhiều tồn tại.
Chẳng hạn chi đầu tư xây dựng cơ bản năm 2013 tăng cao, vượt 52,1% (88.651 tỷ đồng) so với dự toán; trong đó, quyết toán chi đầu tư xây dựng cơ bản NSTW là 76.394 tỷ đồng, tăng 91,1% so với dự toán. Việc chấp hành Chỉ thị 1792/CT-TTg ngày 15/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ của một số địa phương còn chưa nghiêm như: phê duyệt dự án đầu tư khi chưa bảo đảm cân đối đủ nguồn vốn, không bố trí vốn tập trung cho các công trình trọng điểm...
Số nợ đọng khối lượng xây dựng cơ bản còn lớn, trong đó có nhiều Bộ, ngành, địa phương có số nợ đọng cao, cùng khá nhiều công trình, dự án chậm tiến độ với xu hướng tăng so với các năm trước...
UBTCNS đề nghị Chính phủ cần có biện pháp xử lý đủ mạnh để các Bộ, ngành, địa phương nghiêm túc khắc phục hạn chế nêu trên nhằm nâng cao hiệu quả chi đầu tư xây dựng cơ bản.