Nhìn nhận công bằng hơn về chuyển giá

	FDI 30 năm nhìn lại: Chuyện từ người trong cuộc
	Chống chuyển giá: Phanh phui và xử lý chỉ là những con số rất nhỏ

Theo các chuyên gia, đại diện cho cộng đồng DN nước ngoài, lâu nay tại Việt Nam, hoạt động chuyển giá thường bị nhìn nhận là một công cụ trốn thuế, hành vi vi phạm pháp luật. Do đó, hoạt động này của các DN nước ngoài, đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia thường bị coi là lợi dụng pháp luật Việt Nam để trục lợi. Tuy nhiên, cộng đồng DN nước ngoài khẳng định, đây là một hoạt động bình thường của quá trình kinh doanh.

Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, các giao dịch liên kết và xuyên quốc gia sẽ ngày càng nhiều hơn

Ông Wayne Barford - Cố vấn cấp cao của Trung tâm Thuế và Đầu tư quốc tế, Cựu trợ lý Ủy viên Sở Thuế vụ Úc, một chuyên gia nhiều kinh nghiệm quốc tế về các vấn đề thuế đã chia sẻ những quy tắc quốc tế về giao dịch độc lập và giao dịch liên kết.

Ông cho rằng, chuyển giá được định nghĩa là các quy tắc và phương pháp định giá cho các giao dịch nội bộ và giữa các DN thuộc cùng một hệ thống sở hữu hoặc kiểm soát. Do những giao dịch liên kết xuyên biên giới có thể làm thay đổi thu nhập chịu thuế, các cơ quan thuế ở nhiều quốc gia có thể áp dụng những phương pháp xác định giá khác với những phương pháp thông thường dựa trên giá thị trường giữa những DN độc lập.

“Chuyển giá về bản chất không phải là một hoạt động bất hợp pháp. Chỉ có gian lận về giá hay lạm dụng chuyển giá nhằm mục đích trốn thuế mới là bất hợp pháp”, ông Wayne Barford khẳng định.

Bà Hương Vũ - Phó tổng giám đốc Ernst & Young Việt Nam cũng chia sẻ những khái niệm liên quan tới chuyển giá, giá chuyển nhượng và giá thị trường, những quy định pháp luật của Việt Nam về chuyển giá.

Cùng với đó, bà đưa ra hai mặt khác nhau của vấn đề chuyển giá, đó là “lạm dụng chuyển giá nhằm chuyển lợi nhuận” và “hoạt động chuyển giá tuân thủ các quy định pháp luật của Việt Nam và thông lệ quốc tế”. Bà lưu ý cơ quan quản lý cần tránh nhầm lẫn giữa hai khái niệm này, nếu không sẽ quy kết hoạt động chuyển giá tuân thủ pháp luật của DN thành hoạt động trục lợi trái pháp luật.

Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Văn Toàn - Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Đầu tư nước ngoài cho rằng, hiện nay còn tồn tại nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm chuyển giá. Ở Việt Nam, chuyển giá thường được hiểu là hành vi trốn thuế, lách thuế. Tuy nhiên cần có cách hiểu khác, theo đó đây là các giao dịch liên kết - những giao dịch rất bình thường. Đặc biệt với những DN đa quốc gia thì giao dịch liên kết là thường xuyên và đáng tin cậy hơn so với những công ty khác. Ông Toàn nhấn mạnh, các giao dịch này tạo thuận lợi cho hoạt động của DN.

Đồng thời ông Toàn cũng chỉ ra rằng, không chỉ DN nước ngoài có hoạt động chuyển giá mà cả ở trong nước cũng có thể chuyển giá. “Có thể hoạt động chuyển giá đối với DN nước ngoài được nhà nước chú ý hơn vì thu được thuế cao hơn. Nhưng nếu đặt vấn đề chuyển giá mà chỉ đề cập đến DN nước ngoài thì không đúng”, ông Toàn lưu ý.

Nhấn mạnh tới vai trò và những đóng góp của các DN có vốn đầu tư nước ngoài trong quá trình thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước, ông Toàn bày tỏ mong muốn Chính phủ và cộng đồng sẽ có cái nhìn toàn diện và khách quan hơn về hoạt động kinh doanh của những DN nước ngoài, đặc biệt là về những giao dịch nội bộ hợp pháp giữa các DN trong những tập đoàn đa quốc gia. Như vậy mới tránh tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Ông Adam Sitkoff, Giám đốc điều hành Amcham Hà Nội cũng bày tỏ quan ngại đối với cách nhìn nhận khá phổ biến về chuyển giá như một công cụ trốn thuế và hành vi vi phạm pháp luật. Ông lưu ý, trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, các giao dịch liên kết và xuyên quốc gia sẽ ngày càng nhiều hơn.

Trong bối cảnh đó, cách nhìn nhận không phù hợp và thiếu khách quan về những giao dịch này sẽ tạo nên thách thức và rào cản đối với các nhà đầu tư xuyên quốc gia khi quyết định đầu tư tại Việt Nam. Vì vậy, cần phải có những phương pháp xác định mức giá phù hợp đối với các giao dịch này, bao gồm cả các giao dịch hữu hình, vô hình, dịch vụ, tài chính hay phân bổ chi phí/cổ phần.