Nông thôn Việt Nam những mảng sáng tối
“Len lỏi theo hương rừng, hương lúa và lẫn giữa tiếng suối chảy róc rách là đủ các loại nhạc Tàu, nhạc Tây, những bài hát tiếng Anh và cả những bài hát tiếng Mông. Nghe thật lạ. Lại gần, hóa ra những bản nhạc đó được phát ra từ những chiếc điện thoại được dắt bên cặp váy của các sơn nữ”, một nhà báo kể lại. Nhà báo tả: “Khi ông mặt trời gác núi cũng là lúc bà con xuôi dốc về bản. Bên chiếc lu nặng trĩu đựng đầy những rau, măng, dưa Mèo, tay ai cũng cầm điện thoại bật nhạc kêu inh ỏi làm vang cả góc đồi”.
Đó là những hình ảnh nhà báo ghi nhận từ xã Sa Dzung, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên. Theo trưởng bản Sa DZung A, anh Lầu A Của: “Ở đây, điện thoại đã “phổ cập” tới từng người trong gia đình rồi”.
Cùng điện thoại đi nương. (Ảnh: PV)
Có điện thoại di động, đường lên nương như gần hơn, những buổi vào rừng như luôn có bạn bên mình. “Hệ thống thông tin liên lạc khu vực nông thôn đã được nâng cấp, hoàn thiện, phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu phát triển sản xuất, mở rộng dịch vụ và giao lưu văn hóa của các hộ gia đình nông thôn”, ông Nguyễn Văn Liệu - Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê trích dẫn kết quả Tổng điều tra nông nghiệp nông thôn và thủy sản năm 2011 vào sáng 25/10/2012 như vậy.
Kết quả Tổng điều tra đã cho thấy bức tranh toàn cảnh về nông thôn Việt Nam và đời sống dân cư với nhiều khởi sắc. Tỷ lệ hộ nông thôn có điện thoại tăng rất nhanh trong 10 năm qua, từ 5% năm 2001 lên 87% năm 2011. Mạng internet tư nhân ở nông thôn cũng phát triển rất nhanh. Năm 2011 54% xã có điểm kinh doanh internet (năm 2006 chỉ có 32,5%). 99,8% xã và 95,55 thôn đã có điện, 98% hộ nông thôn sử dụng điện, theo kết quả điều tra. Chỉ còn 17 xã ở vùng đặc biệt khó khăn chưa có điện. “Có thể nói điện khí hóa nông thôn là điểm sáng đáng ghi nhận nhất trong bức tranh tổng quát về xây dựng và nâng cấp kết cấu hạ tầng nông thôn trong 5 năm 2006-2010”, theo ông Liệu.
Giao thông nông thôn cũng đã có bước phát triển quan trọng cả về lượng và chất. 98% xã có đường ô tô đến trụ sở UBND xã, 97% số xã có đường ô tô đi lại được quanh năm, 89,6% số thôn ô tô có thể đi đến. 99,5% xã có trường tiểu học, 73% số trường được xây kiên cố, 93% số xã có trường trung học, 12,8% số xã có trường trung học phổ thông. 52% xã có nhà trẻ.
Đến năm 2011 cả nước đã có 953 xã có chi nhánh NHTM hoạt động, chiếm 10, 5% số xã, có 1049 xã có quỹ tín dụng nhân dân (bằng 11,6% số xã). |
Hệ thống cơ sở y tế nông thôn tiếp tục được tăng cường khá toàn diện, thực sự trở thành tuyến chăm sóc sức khỏe ban đầu quan trọng của dân cư nông thôn khi 99,5% số xã có trạm y tế.
Bên cạnh đó, “hệ thống tín dụng nhân dân nông thôn và mạng lưới NHTM đã tạo điều kiện thuận lợi cho dân cư tiếp cận nguồn vốn tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh và đời sống”, ông Liệu cho biết. Hệ thống tín dụng phục vụ nông nghiệp nông thôn đã tạo điều kiện cho dân cư nông thôn có vốn phát triển sản xuất và hạn chế tình trạng cho vay nặng lãi.
Tuy nhiên, phía sau bức tranh đẹp, kết quả điều tra cũng cho thấy những mặt trái, những khoảng trống và những thiệt thòi mà bà con nông thôn vẫn đang phải chấp nhận. Ông Đỗ Thức - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê đã tỏ ý băn khoăn: Điện khí hóa nông thôn nhìn chung đã phát triển khá tốt, nhưng cơ giới hóa vẫn đang là vấn đề còn nhiều bất cập khi lao động nông thôn chủ yếu vẫn đang là lao động chân tay. Mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa vào năm 2020, liệu có đạt không – đây là câu hỏi không dễ trả lời khi chỉ còn 8 năm nữa sẽ phải hoàn thành nhưng cơ cấu công nghiệp vẫn không mấy thay đổi.
Và, mặc dù tính chung trên cả nước, hiện chỉ còn 17 xã chưa có điện, nhưng buồn một nỗi, nhiều xã lại rơi đúng vào chính các vùng đang tạo ra nguồn điện quốc gia như Hòa Bình, Tuyên Quang, Sơn La, Yên Bái, Nghệ An, và Quảng Nam… Và tuy chỉ có 0,5% số xã chưa có trạm y tế và thiếu trường tiểu học… nhưng trong số các trường, các trạm đó, vẫn còn tới một phần ba đang trong cảnh “nhà chưa kiên cố”. Hơn nữa, “chưa có xã nào đạt đủ bộ tiêu chí nông thôn mới; chỉ 77,4% xã đạt được 2 đến 5/13 chỉ tiêu”, ông Liệu cho biết.
Phụ họa cùng ông Thức, ông Kiều, nhà báo dẫn lời trưởng bản Sa DZung A, anh Lầu A Của “Sóng di động đã phủ khắp các xã vùng cao của huyện Điện Biên Đông. Có gia đình cả bố, mẹ, con… đều có điện thoại, nhưng buồn rằng, bát cơm hàng ngày vẫn còn vơi, manh áo mặc chưa đủ ấm khi đông về”.
Tri Nhân