Tăng tính hấp dẫn của nền kinh tế
Để hút dòng tiền ngoại | |
Tìm vốn ngoại không dễ | |
Nhà ĐTNN chi gần 3 tỷ USD góp vốn, mua cổ phần tại Việt Nam |
Ông Nguyễn Trí Hiếu |
Việc ông Trump chiến thắng bầu cử, chuẩn bị chính thức nắm quyền Tổng thống Mỹ cũng như xu hướng Fed sẽ thắt chặt tiền tệ nhanh hơn trong năm 2017 sẽ tác động không mấy tích cực đến thương mại, đầu tư và thị trường ngoại hối toàn cầu, khu vực và Việt Nam. Chuyên gia tài chính ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho biết trong trao đổi với Thời báo Ngân hàng.
Ông Trump đã chính thức trở thành Tổng thống tiếp theo của Mỹ, nội các chính quyền mới của Mỹ cũng sắp nắm quyền điều hành. Từ góc độ thương mại, ông thấy tác động đến Việt Nam sẽ thế nào?
Khẩu hiệu của ông Trump là “Làm cho nước Mỹ hùng mạnh trở lại”. Theo đó, Mỹ có thể sẽ thu hẹp lại quan hệ mậu dịch với các nước để tạo lợi thế cho nền kinh tế Mỹ, việc làm cho người Mỹ. Chúng ta đã thấy những biểu hiện đó với đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ là Trung Quốc. Với chính sách thúc đẩy bảo hộ mậu dịch, Tổng thống mới của Mỹ sẽ xem xét lại quan hệ mậu dịch với Trung Quốc và rất có thể quan hệ xuất nhập khẩu với các nước khác cũng sẽ được xem xét lại.
Để thu hút các NĐT nước ngoài, chính sách vĩ mô ổn định là rất quan trọng |
Từ trước đến nay, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Nếu tới đây Mỹ có động thái giới hạn lại thị trường hàng nhập khẩu thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới Việt Nam, có thể thông qua các hàng rào thuế quan cao hơn, hoặc cũng có thể các hàng rào kỹ thuật phi thuế quan sẽ được sử dụng.
Mới đây có câu chuyện các DN thép của Mỹ cho rằng một số sản phẩm thép của Trung Quốc đã tuồn qua Việt Nam để từ đó vào thị trường Mỹ nhằm hưởng thuế nhập khẩu thấp hơn. Điều này đặt ra vấn đề gì cho Việt Nam?
Một số DN thép của Mỹ đã nhìn thấy vấn đề là một số nhà xuất khẩu của Trung Quốc đã chuyển hàng qua Việt Nam nhằm lợi dụng vị trí của Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ. Nếu các DN này vận động hành lang với Chính phủ Mỹ thì có thể sẽ có những tác động mạnh hơn đối với các mặt hàng thép xuất khẩu sang Mỹ từ Việt Nam. Và có lẽ không những chỉ có thép mà các sản phẩm xuất khẩu khác cũng có thể sẽ bị ảnh hưởng theo hướng bị áp thuế cao hơn hay tăng cường hàng rào kỹ thuật khác. Điều này hàm nghĩa là, những thuận lợi hơn về thuế, các hàng rào phi thuế quan dưới thời ông Obama có thể sẽ bị rút lại trong nhiệm kỳ của Trump.
Vậy còn về đầu tư thì xu hướng thế nào?
Về vốn đầu tư nước ngoài gián tiếp (FII), tôi thấy đã có dấu hiệu dòng vốn ngoại rút khỏi thị trường chứng khoán. Nguyên nhân chính của tình trạng này là một mặt do tương lai bất định của TPP và phản ứng trước khả năng cao là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tăng lãi suất (và thực tế đã diễn ra vừa qua). Xu hướng này có thể sẽ tiếp diễn trong thời gian tới khi ông Trump lên làm Tổng thống.
Trong khi đó, dòng kiều hối năm nay có thể cũng giảm nhiều, dự báo chỉ đạt khoảng 9 tỷ USD trong khi năm ngoái là 12 tỷ USD và có thể giảm tiếp trong những năm tới nếu lãi suất ở Mỹ tiếp tục tăng lên nhanh hơn so với dự báo trước đây. Một điểm đáng lưu ý là, tỷ lệ kiều hối đi vào sản xuất kinh doanh trong những năm qua tương đối lớn nên việc kiều hối giảm cũng có những tác động giảm trong đầu tư. Bên cạnh đó, việc TPP với các cam kết như đã đưa ra (và Việt Nam được dự báo là thành viên hưởng lợi nhiều nhất) không còn triển vọng thực thi thì cũng có những tác động đến dòng vốn FDI và có thể sẽ không còn như kỳ vọng.
Như vậy, chính sách và ứng phó của chúng ta ra sao?
Phải có kế hoạch để ứng phó với các kịch bản tiêu cực hơn như vậy. Chúng ta không thể thụ động ngồi chờ để hứng chịu những “quả đấm” của bên ngoài đánh vào nền kinh tế Việt Nam như thế. Thay vào đó, cần các chính sách và biện pháp để phòng thủ và tấn công lại ngay từ bây giờ.
Trong đó về phòng thủ, chúng ta cần tập trung tăng năng lực, nội lực bên trong của nền kinh tế để tăng cường tính cạnh tranh và ổn định, trong đó có vấn đề đảm bảo giá trị của tiền đồng, qua đó giúp chống lại những tác động tiêu cực các biến động bên ngoài.
Về tấn công, cần tận dụng tốt các hiệp định thương mại mới mà chúng ta đã và đang có. Trong đó, cần khai thác tốt nhất các hiệp định rất quan trọng giữa Việt Nam với Nhật Bản, Hàn Quốc hay với Liên minh châu Âu. Bên cạnh đó, cũng cần tìm kiếm và mở rộng thị trường mới như ở khu vực Nam Mỹ, châu Phi. Trong đó, ngoài chú trọng nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng sản phẩm, chúng ta cũng cần xây dựng năng lực đủ để chống lại các vụ kiện phá giá cũng như chủ động tiến hành các vụ kiện chống bán phá giá để bảo vệ thị trường của mình.
Và để hóa giải những ảnh hưởng bên ngoài đến thu hút đầu tư thì chúng ta nên làm gì?
Để các nhà đầu tư nước ngoài tin tưởng nhiều hơn thì việc làm sao tăng được tính hấp dẫn của nền kinh tế qua các chính sách vĩ mô ổn định sẽ rất quan trọng. Bên cạnh đó, tôi cho rằng những vấn đề còn tồn tại liên quan đến 3 trọng tâm tái cơ cấu cần phải được xử lý quyết liệt ngay trong năm 2017. Đầu tư công cần được xem xét toàn diện, loại bỏ những chi phí và đầu tư lãng phí. Việc thực hiện thoái vốn Nhà nước tại các DNNN cần quyết liệt hơn và vấn đề xử lý nợ xấu, xử lý các ngân hàng yếu kém cũng cần được đẩy mạnh.
Xin cảm ơn ông!