Thị trường sức khỏe đang bị kinh doanh
Xét ở một góc độ nào đó, thị trường thuốc có thể gọi là thị trường của niềm tin, bởi không phải ai khi mua thuốc cũng biết chắc chắn đó là thuốc thật hay thuốc giả! Có một thực tế đã và đang diễn ra hàng ngày xung quanh chúng ta là tình trạng mua bán và sử dụng thuốc tân dược một cách vô tội vạ. Theo quy định của Bộ Y tế, các cửa hàng thuốc tư nhân chỉ được bán thuốc trong danh mục kê đơn của Bộ Y tế, khi có đơn của bác sĩ. Nhưng vì lợi nhuận hầu hết các cửa hàng đều lờ theo quy định này.
Những loại thuốc phải có đơn của bác sĩ nhưng các cửa hàng vẫn bán ra một cách tùy tiện |
Chị Vân, một nhân viên văn phòng cho biết, chị bị viêm amiđan mãn tính, mỗi khi bị sưng và ngây ngấy sốt, chị thường tự ra hàng thuốc mua cho mình vài viên kháng sinh kèm theo một liều hạ sốt, mà không cần theo một đơn thuốc nào cả. Chị Vân cho biết, đơn thuốc chị thường mua được một chị bán thuốc tư vấn và cứ thế, mỗi lần bị viêm là chị tự động mua theo đơn thuốc này.
Trong khi đó, chị không biết rằng viêm amiđan có thể do nhiều nguyên nhân. Theo các bác sĩ, có hai nguyên nhân phổ biến là viêm do virus và do vi khuẩn. Ngoài ra, các yếu tố khác như: thời tiết đột ngột, dùng đồ ăn, uống quá lạnh, môi trường bụi bặm… cũng là những tác nhân gây nên tình trạng này. Và không thể áp dụng chung trong một đơn thuốc cho mỗi lần viêm amiđan, bởi mỗi nguyên nhân gây viêm khác nhau đều phải có cách điều trị riêng.
Trường hợp như chị Vân diễn ra khá phổ biến, chỉ cần kể sơ qua triệu chứng bệnh của mình, người dân sẽ nhận được “tư vấn” của các dược sĩ và sẽ có toa thuốc để trị bệnh ngay. Với những thuốc thông thường thì có lẽ không vấn đề gì, nhưng có những loại thuốc phải có đơn của bác sĩ các cửa hàng thuốc bán ra một cách tùy tiện.
Bên cạnh đó, người tiêu dùng còn phải đối mặt với thị trường thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Hàng năm, Cục quản lý Dược sẽ có thông báo công khai đi kèm danh sách các loại thuốc giả, kém chất lượng buộc phải thu hồi trên thị trường. Tuy nhiên, thông báo là một chuyện, nhưng các loại thuốc này vẫn được bán tại các cửa hàng thuốc tư nhân một cách công khai và không công khai.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, số lượng thuốc giả trên thị trường chỉ chiếm dưới 1%, thuốc kém chất lượng <3%, nhìn qua những con số này, người dân có thể yên tâm bởi số lượng thuốc giả, kém chất lượng có vẻ như rất thấp và trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, những con số trên chỉ là bề nổi, bởi đó là những con số dựa trên các mẫu thuốc được kiểm tra tại các cửa hàng chứ không phải là con số thực tế.
Trên thực tế, tại các khoa chuyên khám chữa bệnh về dị ứng tại các bệnh viện hàng ngày vẫn tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân liên quan đến việc sử dụng thuốc giả, kém chất lượng. Điều đáng nói là hầu hết các bệnh nhân đều khám chữa tại các cơ sở tư nhân và không biết mình được chữa bệnh bằng thuốc gì…
Theo các bác sĩ, tất cả các loại thuốc được sử dụng đều có tác dụng phụ, với các sản phẩm thuốc “thật” được các bác sĩ kê đơn thì tỷ lệ tác dụng phụ là rất thấp, tuy nhiên với các loại thuốc kém chất lượng và được kê đơn một cách tùy tiện thì tỷ lệ phản ứng với thuốc là khá cao, còn đối với thuốc giả thì còn nguy hại hơn, bởi đa số thuốc giả thường không có hoạt chất, hoặc những hoạt chất nguy hiểm mà không biết là cái gì, và đáng sợ nhất là có thể gây ra tử vong cho người sử dụng.
Thuốc nếu được sử dụng đúng cách và đúng bệnh thì có thể cứu sống con người, tuy nhiên nếu nó được sử dụng không đúng cách hoặc thuốc giả thì nó cũng có thể giết chết con người. Với sự bát nháo và mất kiểm soát trên thị trường thuốc hiện nay, đã đến lúc các cơ quan chức năng, Bộ Y tế cần phải có những biện pháp, chế tài chặt chẽ và nghiêm khắc hơn để kiểm soát được con ngựa bất kham này. Song song với đó, người dân cũng cần trang bị thêm cho mình những kiến thức cần thiết trong việc khám chữa bệnh để không phải rơi vào tình trạng tiền mất tật mang.