Thiếu những chỉ tiêu định lượng
Cần mục tiêu, giải pháp cụ thể
Đề án tổng thể tái cơ cấu kinh tế đã được Chính phủ trình bày ngay trong ngày khai mạc Kỳ họp thứ 3, Quốc hội Khóa XIII. Với 12 nhóm giải pháp được đưa ra trong Đề án, và trước mắt ưu tiên tái cơ cấu thị trường tài chính, tái cơ cấu đầu tư công doanh nghiệp nhà nước (DNNN).
Vào đúng thời điểm nền kinh tế trong nước đang gặp khó khăn, nên Đề án nhận được sự quan tâm đặc biệt của các đại biểu Quốc hội. Đại biểu Nguyễn Ngọc Hòa cho rằng, cần có những chỉ tiêu định lượng để đo lường hiệu quả của việc tái cơ cấu. Nhiều đại biểu cũng đưa ra quan điểm: cần phải có mục tiêu và giải pháp cụ thể cho cơ cấu ngành, cơ cấu vùng hay tái cơ cấu đầu tư thông qua việc phân bổ nguồn lực vốn ngân sách. Trên cơ sở đó Quốc hội lấy làm cơ sở xem xét, phê chuẩn hàng năm.
Chưa thật sự đồng tình với nội dung của Đề án, đại biểu Trần Du Lịch phân tích: 12 nhóm giải pháp, định hướng phát triển được nêu trong Đề án thì nghị quyết của Đại hội Đảng đã nói rồi. Cần có nội dung định hướng, giải pháp tái cấu trúc để Quốc hội thông qua đề án, qua đó Chính phủ có cơ sở thực hiện. Khi tái cấu trúc chúng ta cũng cần đưa ra chính sách về tín dụng, ngoại hối, thuế… Nhiều đại biểu hoan nghênh Đề án định hướng một số ngành. Tuy nhiên, theo ông Trần Du Lịch, quy hoạch, kế hoạch là vậy, nhưng với người dân và DN thì quan trọng nhất vẫn là làm thế nào để nâng cao khả năng cạnh tranh, mang lợi nhuận. Như vậy, muốn quy hoạch “cái gì” phải đi kèm theo chính sách tác động. “Nếu chỉ kêu gọi theo kiểu “lời hiệu triệu” thì không mang lại hiệu quả - ông Lịch nói.
Theo đại biểu Đỗ Văn Đương, nền kinh tế đang đứng trước bước ngoặt, ông nói: Đầu tư công dàn trải, hàng ngàn dự án xây xong bỏ đó; làm ra một đồng tiêu phí 10 đồng, lãng phí đang cực kỳ nghiêm trọng. Nếu không quản lý chặt chẽ vấn đề này sẽ dẫn đến tham nhũng.
Thế mạnh của Việt Nam là nông, lâm, ngư nghiệp. Phát triển sản xuất, kinh doanh cần được thực hiện trên nền tảng thế mạnh này. Tuy nhiên, vấn đề sử dụng tài nguyên quốc gia như thế nào cho hợp lý để phát triển kinh tế cũng chưa đề cập trong Đề án.
Còn đại biểu Trương Trọng Nghĩa cho rằng, để chuyển đổi mô hình tăng trưởng và tái cơ cấu theo mục tiêu của Đề án phải đặt trong mối quan hệ kinh tế - xã hội hiện nay. Đã từ lâu chúng ta quen chỉ khai thác tài nguyên và thu thuế để đóng góp cho GDP là chủ yếu, nay phải chuyển đổi. Muốn chuyển đổi mô hình tăng trưởng phải chuẩn bị về mặt nhân sự quản lý cấp cao ở tập đoàn, tổng công ty nhà nước, lao động tay nghề cao. Ông Nghĩa đưa ra ví dụ: “10 năm làm công nghiệp ô tô, nay ta chẳng có gì. Điện tử nước ngoài vào hàng chục năm lại rút đi. Chúng ta chẳng thu được gì ngoài nhân lực lắp ráp”. Theo đại biểu Nguyễn Ngọc Hòa, tái cơ cấu DNNN nổi lên giải pháp quan trọng là thể chế. Đó là xem cơ chế điều hành, kiểm tra giám sát và minh bạch thông tin, trách nhiệm người đứng đầu DN, thậm chí đặt ra vấn đề thi tuyển ban Tổng giám đốc… Những điều này chưa thấy rõ trong các giải pháp.
“Đặc biệt để làm được điều này cần ngân sách bao nhiêu và phân bổ trong vòng 3-5 năm tới như thế nào. Theo tôi, nên đầu tư thêm cho quá trình tái cơ cấu trước khi Quốc hội phê chuẩn” – đại biểu Nguyễn Ngọc Hòa góp ý.
Quang Cảnh