Thực phẩm xách tay chen lên kệ hàng Tết

Trứng cá muối, cá hồi, đùi heo xông khói, xúc xích Đức… là những mặt hàng đang được bày “ngập” các kệ hàng Tết tại shop thực phẩm Hoài Hương (đường Trần Hưng Đạo, quận 5, TP. Hồ Chí Minh). Tất cả nhóm hàng nhập khẩu đa dạng, từ thức ăn nhanh đến thực phẩm đặc sản dành cho Tết như thế này, đã tạo cho shop một nét riêng, như một “quầy thực phẩm châu Âu”.

Ảnh minh họa

Chủ shop cho biết, vì nhà có người thân sống tại Pháp nên hàng tuần shop đều đặt hàng gửi về bằng đường hàng không. Thực phẩm tại đây chủ yếu từ các nước Đan Mạch (bánh kẹo), Pháp (chocolate, bánh tươi), Thụy Điển (thịt xay hộp, xúc xích heo), Tây Ban Nha (cá hồi Alaska, chân giò heo muối)…

Không chỉ ở những shop, điểm bán lẻ chuyên thực phẩm ngoại mà hầu hết chủ các quầy, sạp thực phẩm trong chợ trung tâm TP. Hồ Chí Minh như Bến Thành, Tôn Thất Đạm, Tân Định hay An Đông… hiện nay đều tăng cường bán thực phẩm ngoại. Tiểu thương gọi đây là thực phẩm xách tay.

Bởi hiện nay, tại những chợ lẻ, shop thực phẩm cao cấp ở TP. Hồ Chí Minh đang bày bán nhiều loại bánh mứt kẹo, đồ hộp, quả, hạt khô là hàng ngoại, nhập vào thị trường Việt Nam theo hình thức xách tay, hay đặt hàng Việt kiều mang về bán lẻ trong nước với số lượng nhỏ (từ vài ký đến vài chục ký). Tuy nói số lượng nhỏ, nhưng trung bình tại một shop như vậy có hàng trăm loại khác nhau, số lượng có thể lên tới hàng trăm ký.

Giá bán các mặt hàng này cũng cao gấp đôi hàng cùng loại. Nếu so sánh với hàng trong nước thì bao bì, mẫu mã của hàng nhập nhìn bắt mắt hơn, bao gói chất lượng đẹp hơn. Thực tế tại cửa hàng bách hóa Thủy Ngân (chợ Tôn Thất Đạm, quận 1, TP. Hồ Chí Minh) cho thấy, quầy thực phẩm ngoại có trên 150 mặt hàng.

Có khảng 80% trong số thực phẩm bán tại quầy hoàn toàn không có nhãn phụ tiếng Việt (theo quy định bắt buộc phải có). Có nhiều loại bánh hạn sử dụng rất ngắn (4 -5 ngày) như bánh bông lan, bánh mì ngọt nho. Ngoài bánh kẹo, quầy thực phẩm chức năng cũng tràn ngập các loại sữa ong chúa, sữa, Vitamin dạng viên nhộng, thuốc giảm cân đẹp da… Người bán quảng cáo, đây là loại thực phẩm cao cấp, rất tốt cho sức khỏe và hiếm có trên thị trường…

Quan sát đối tượng khách hàng tiêu thụ những sản phẩm này phần lớn là khách nhà giàu, đã quen sử dụng. Đến shop, họ nêu yêu cầu về loại hàng, thời hạn sử dụng và trả tiền. Rất ít người (hầu như không có) hỏi xem thực phẩm có qua kiểm tra chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Với họ, đồ ngoại đương nhiên là chất lượng tốt. Như chị Nguyễn Thanh Hoa, nhân viên của một tổ chức tài chính tại đầu chợ Tôn Thất Đạm cho biết, có rất nhiều loại thực phẩm ngoại tại shop Thủy Ngân mà ở chợ khác không có. Gia đình chị cũng quen dùng và an toàn nên chị chỉ cần xem còn trong hạn sử dụng là được.

Vừa trò chuyện, chị Hoa vừa chọn hai gói mận khô, một hộp bánh bông lan nho của Pháp, một hộp sữa ong chúa xuất xứ từ Úc, hai hộp trứng cá muối. Tổng cộng số lượng hàng đó có hóa đơn gần 2,5 triệu đồng, đủ thấy thực phẩm ngoại vẫn có vị trí đáng kể tại thị trường tiêu dùng lớn như TP. Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, thời gian qua các đội quản lý thị trường thành phố đã phát hiện rất nhiều trường hợp thực phẩm ngoại nhập quá hạn sử dụng, không đạt chất lượng được nhập vào Việt Nam. Cụ thể như, kiểm tra tại Công ty TNHH Hằng Bảo (số 84/36 Cô Giang, quận 1, TP. Hồ Chí Minh), lực lượng quản lý thị trường đã phát hiện 4.300 ký táo khô, nho khô không rõ nguồn gốc. Hay kiểm tra hộ kinh doanh thực phẩm Trần Bội Ngọc tại chợ Bình Tây thì có đến 313 thùng sữa nước Ensure, 300 lốc bánh dinh dưỡng trẻ em của Đức không đạt tiêu chuẩn sử dụng.

Ngoài ra, quản lý thị trường quận 12 cũng phát hiện trên 113 tổ chức, cá nhân, thậm chí là DN có đăng ký kinh doanh đang thu gom thực phẩm ngoại nhập các loại (đồ hộp, bánh kẹo, trái cây khô…) quá hạn sử dụng về thay đổi bao bì, sửa mới hạn sử dụng, bỏ mối về các shop bán lẻ dưới dạng hàng xách tay…

Ông Nguyễn Văn Bách, Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh cảnh báo, người tiêu dùng cũng cần cân nhắc chọn lựa kỹ khi mua thực phẩm ngoại nhập. Theo quy định của ngành công thương, thực phẩm nhập khẩu trong danh mục cho phép, khi lưu thông trên thị trường phải có nhãn mác tiếng Việt rõ ràng. Trong đó, về cơ bản phải ghi rõ ngày sản xuất, hạn sử dụng, nhà sản xuất, thông tin DN nhập khẩu và nhiều quy định khác. Những mặt hàng thiếu nhãn phụ tiếng Việt được xem như không đạt tiêu chuẩn lưu hành thị trường.