Toà án nhân dân các cấp: Phải nâng cao chất lượng xét xử án

Sáng ngày 12/8, Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Trưởng Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương cùng đoàn công tác đã đến thăm và làm việc với Tòa án nhân dân tối cao.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang cùng đoàn công tác đã đến thăm và làm việc với Tòa án nhân dân tối cao

Phát biểu tại đây, Chủ tịch nước đề nghị ngành Tòa án cần tập trung đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại án, nhất là các vụ án kinh tế, tham nhũng, bảo đảm xét xử nghiêm minh, không bỏ lọt tội phạm, không để oan, sai, gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Theo báo cáo của Tòa án nhân dân tối cao, trong 9 tháng qua (từ tháng 10/2015 - 6/2016), các tòa án đã giải quyết gần 281 nghìn vụ án các loại (đạt 74,3% tổng số vụ đã thụ lý); tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của tòa án là 1,31% (giảm 0,13% so với cùng kỳ năm 2015).

Công tác giải quyết, xét xử các loại án đã hạn chế ở mức thấp nhất số lượng các vụ án để quá hạn luật định do lỗi chủ quan của tòa án. Việc tranh tụng tại các phiên tòa được đẩy mạnh, số lượng các phiên tòa xét xử lưu động và các vụ án dân sự hòa giải đều cao hơn cùng kỳ năm trước...

Các tòa án cấp sơ thẩm đã ra quyết định thi hành án hình sự đối với trên 70 nghìn người bị kết án (đạt 99,8%); các tòa án nhân dân cấp huyện đã thụ lý, giải quyết 5.649 trong số gần 6 nghìn hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính.

Các tòa án đã tập trung rà soát, phân loại để xem xét, giải quyết các đơn sắp hết thời hạn kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, đảm bảo không để các vụ việc quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật.

Báo cáo cũng nhìn nhận, việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt tỷ lệ chưa cao (24%) là do số lượng đơn phát sinh nhiều. Bên cạnh đó, theo quy định mới của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014 và các luật tố tụng, thẩm quyền giải quyết các loại đơn này tập trung chủ yếu ở 3 tòa án nhân dân cấp cao.

Về việc thực hiện bồi thường theo Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, các tòa án đã thụ lý 7 yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm của tòa án, giải quyết dứt điểm 1 vụ. Lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao cũng đã chỉ đạo khẩn trương giải quyết các vụ việc còn lại, trong đó có một số vụ việc oan sai được xét xử từ nhiều năm trước nhưng mới được phát hiện bị oan và dư luận rất quan tâm, như vụ việc của ông Huỳnh Văn Nén ở Bình Thuận, hay vụ việc của ông Trần Văn Thêm ở Bắc Ninh.

Các tòa án cũng đã giải quyết 9/23 vụ án dân sự mà người bị oan sai khởi kiện các cơ quan Nhà nước yêu cầu bồi thường, số còn lại đang trong quá trình xem xét, giải quyết.

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch nước Trần Đại Quang ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những kết quả, thành tích mà tòa án nhân dân các cấp đã đạt được trong thời gian qua. Chủ tịch nước nêu rõ, đất nước đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, với nhiều thời cơ, thuận lợi cùng những khó khăn, thách thức đan xen.

Vì vậy, việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của tòa án các cấp trong việc bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là nhiệm vụ rất nặng nề.

Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã nhấn mạnh: “Tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp, xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, từng bước hiện đại... Tổ chức tòa án theo thẩm quyền xét xử; bảo đảm nguyên tắc độc lập, nguyên tắc tranh tụng trong xét xử, bảo đảm quyền bào chữa của bị can, bị cáo, đương sự”.

Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật sâu rộng dưới nhiều hình thức, trong đó chú trọng công tác xét xử lưu động nhằm nâng cao nhận thức, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân. Qua đó răn đe, phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, góp phần xây dựng một xã hội trật tự, kỷ cương, kỷ luật, phục vụ thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.

Chủ tịch nước nhấn mạnh: “Tòa án của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân phục vụ. Do vậy, Tòa án nhân dân các cấp cần tập trung đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại án, nhất là các vụ án kinh tế, tham nhũng đang được dư luận quan tâm”.