Bỗng nhiên ngược về nỗi nhớ

Những ngày này cả thế giới đang căng mình ứng phó với đại dịch vi-rút corona. Trong những giây phút trồi lên sự lo lắng, tôi và hẳn nhiều người sẽ nhớ những giây phút bình an, khỏe mạnh, không gian tươi thắm hoa và sắc khi cái Tết mới chỉ trôi đi ít ngày. Hàng nghìn trường học các cấp đã phải cho học sinh nghỉ, hàng trăm lễ hội xuân tạm dừng khai hội. Người ta nói đùa là học sinh được đón Tết thêm một tuần. Nhiều bậc phụ huynh phải ở nhà trông con hoặc chọn cách làm trực tuyến. Nhưng làm sao để nhấn nhá được cái Tết như nó đã từng. Bởi Tết qua rồi. Chúng ta lại nhớ Tết, nhớ hương vị bánh chưng, nhớ mùa lễ hội bao năm rộn ràng phơi phới, nô nức. Từ nhớ Tết thành ra nhớ lễ hội, nhớ những ánh mắt nhìn nhau.

Và trong những ngày thời tiết lâm râm mưa phùn, gió rét, chúng ta sẽ nhớ những ngày khô ráo dạo xuân, nhớ vòng bánh xe yên bình trên phố, nhớ ánh mắt bạn bè với cái bắt tay nhau thật chặt.

Nỗi nhớ là gì? Có phải là một trạng thái của ý thức đầy tính ước lệ, bởi chúng ta không thể cầm nắm nỗi nhớ, không thể cân đong đo đếm được nhớ rất nhiều là nhớ bao nhiêu. Nhưng nỗi nhớ thường đi cùng cảm xúc hồi tưởng, hoài mong, đưa ngược lòng mình về một vùng ký ức, có thể đau thương, hoặc hạnh phúc. Nên có muôn hình vạn trạng định nghĩa về nhớ. Như có cô gái si tình, nói: “Nhớ là để mình rơi thật sâu vào bóng hình của người ấy”. Lại có người bảo: “Nhớ là trồng một cái cây ở trong lòng”. Có người nhớ cha, nhớ mẹ ở quê nhà, thường xuyên gọi điện về hỏi thăm, hoặc để ảnh cha mẹ ở bàn làm việc, để lúc nào cũng được thấy. Có người đi làm xa, nhớ con mà đặt ảnh con làm hình đại diện của facebook, hình nền điện thoại, để lúc nào cũng được trò chuyện với đôi mắt bé thơ.

Có lẽ, trong cuộc đời này, nỗi nhớ về tình yêu và nỗi nhớ người thân là nhiều nhất. Bởi ai cũng có người thân, ai cũng từng yêu và được yêu. Nên có những thi sĩ coi nỗi nhớ là trái tim của tình yêu. Khi biết nhớ, người ta biết nhìn về nhau, nhìn về ký ức và quãng thời gian đã qua, để có thể định lượng được tình cảm của mình. Nhờ nỗi nhớ, người ta có thể nhìn thấy nhau qua hàng nghìn hàng vạn cây số đường dài, để chăng vào mình một nỗi cồn cào, sự thôi thúc, lòng ham muốn gần gũi và tìm về. Yêu mà nhớ nhau người ta muốn hòa vào làm một, để không thể tách rời. Ngày xưa, có một chàng trai yêu cô gái da diết. Song anh muốn thử tình yêu của mình. Anh thử xa tình yêu xem bản thân chịu đựng được bao ngày. Quả nhiên, chỉ hai ngày anh đã không thể chịu được cảnh thiếu vắng nụ cười người yêu, với những vòng ôm ân ái, với mùi hương từ mái tóc cô gái. Anh phải trở về, và chỉ cất lên một lời: “Anh không thể xa em!”.

Lúc này tôi có thể khẳng định rằng, nỗi nhớ là một tài sản. Nỗi nhớ không phải là “trí nhớ” mà con người ta học tập rồi găm lại trong óc, có thể định lượng người này nhớ lâu, người kia nhớ dai. Nỗi nhớ là cách để con người găm lại ký ức và kỷ niệm mình. Để một quãng đời, một giai đoạn lịch sử, một vẻ đẹp đất nước dù trôi xa, thì vẫn hằn in ở ký ức. Ký ức sẽ neo lại cho đời sau. Và cũng bởi có nỗi nhớ con người biết cần nhau hơn. Con người sẽ trân trọng quá khứ, yêu thương hơn người thương của mình, biết chăm chút và dành cho nhau những gì tốt đẹp khi còn khỏe. Không có nỗi nhớ, quả tim sẽ khô cứng, lòng dạ nhạt nhẽo, sẽ không có giây phút chưng cất đỉnh điểm cho tình yêu, cho những quyết định về lòng tốt, sự khoan dung, không có con đường sáng suốt soi rọi trong bần hàn và đau khổ để hướng đến tương lai.

Chẳng bút mực nào có thể đếm hết nỗi nhớ nhiều như nước đại dương. Cũng không ai có thể nói rõ nỗi nhớ có hình thù thế nào, mùi vị ra sao. Nhưng mà ai cũng có nỗi nhớ, cũng từng và sẽ còn nhớ nữa. Bởi ở trong đó, chúng ta tìm ra nắng ấm cho ngày mưa rét. Nhân loại sẽ luôn nhớ về những trận chiến, những ngày hòa bình, năm tháng chống lại bệnh dịch và sự vẻ vang của những khúc ca chiến thắng.