Các NHTW phản ứng thế nào khi USD lao dốc?

USD đã để mất hơn 9% giá trị

USD đã để mất hơn 9% giá trị

Sự không chắc chắn về việc hoạch định chính sách của Mỹ đã dẫn đến tình trạng tháo chạy khỏi đồng USD và trái phiếu kho bạc Mỹ trong những tuần gần đây. Hiện chỉ số USD Index đã giảm hơn 9% kể từ đầu năm và có thể chưa dừng lại.

Theo khảo sát quản lý quỹ toàn cầu gần đây nhất của Bank of America, có tới 61% người tham gia dự đoán giá trị đồng USD sẽ giảm trong 12 tháng tới, triển vọng bi quan nhất của các nhà đầu tư lớn trong gần 20 năm.

Sự sụt giảm của đồng bạc xanh đã khiến các loại tiền tệ khác tăng giá so với đồng bạc xanh, đặc biệt là các đồng tiền trú ẩn an toàn như đồng yên Nhật, đồng franc Thụy Sĩ, cũng như đồng euro. Cụ thể đồng yên Nhật đã tăng giá hơn 10% so với đồng bạc xanh kể từ đầu năm, trong khi đồng franc Thụy Sĩ và đồng euro tăng giá khoảng 11%, theo dữ liệu của LSEG.

Ngoài các đồng tiền trú ẩn an toàn, nhiều đồng tiền khác cũng tăng giá so với đồng USD trong năm nay, như đồng peso Mexico tăng 5,5%; đôla Canada tăng giá hơn 4%; đồng zloty của Ba Lan cũng tăng giá hơn 9%; trong khi đồng rúp của Nga tăng giá hơn 22% so với đồng bạc xanh.

Tuy nhiên, một số loại tiền tệ của thị trường mới nổi vẫn mất giá mặc dù đồng bạc xanh yếu đi. Chẳng hạn đồng rupiah của Indonesia đã giảm xuống mức thấp kỷ lục so với USD vào đầu tháng này. Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã chạm mức thấp nhất mọi thời đại vào tuần trước. Nhân dân tệ của Trung Quốc đã chạm mức thấp kỷ lục so với USD gần hai tuần trước, nhưng đã tăng giá trở lại.

Có thêm dư địa để cắt giảm lãi suất

Theo các nhà phân tích, ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ như Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ, việc đồng USD suy yếu mang lại sự nhẹ nhõm đối với các NHTW trên toàn thế giới.

“Hầu hết các NHTW sẽ vui mừng khi thấy đồng đôla Mỹ giảm 10% - 20%”, Adam Button - Nhà phân tích tiền tệ chính tại ForexLive cho biết. Ông nói thêm rằng, sức mạnh của đồng USD đã là một vấn đề dai dẳng trong nhiều năm và gây khó khăn cho các quốc gia có chế độ tỷ giá neo theo đồng bạc xanh.

Đặc biệt, với nhiều nền kinh tế mới nổi có khoản nợ lớn bằng USD, việc đồng bạc xanh yếu hơn sẽ làm giảm gánh nặng nợ thực tế. Ngoài ra, đồng USD yếu hơn và đồng nội tệ mạnh hơn có xu hướng làm cho hàng nhập khẩu rẻ hơn tương đối, làm giảm lạm phát, qua đó tạo thêm dư địa cho các NHTW cắt giảm lãi suất nhằm thúc đẩy tăng trưởng.

Đơn cử NHTW châu Âu đã tận dụng cơ hội do lạm phát giảm để cắt giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản tại cuộc họp vào tháng 4. ECB cho biết hôm thứ Năm tuần trước rằng: “Hầu hết các biện pháp đánh giá lạm phát cơ bản đều cho thấy lạm phát sẽ ổn định ở mức mục tiêu trung hạn 2% của Hội đồng quản lý trên cơ sở bền vững”.

Tuy nhiên Alex Muscatelli - Giám đốc kinh tế của Fitch Solutions cho rằng, các nền kinh tế thị trường mới nổi có thể miễn cưỡng cắt giảm lãi suất vì điều này có thể ảnh hưởng đến gánh nặng nợ của các hộ gia đình và công ty trong nước đã vay bằng USD. Ông nói thêm rằng, đồng nội tệ yếu hơn cũng có thể dẫn đến dòng vốn chảy ra do chênh lệch lãi suất thấp hơn với Mỹ.

Ông dẫn chứng là không thấy NHTW Indonesia cắt giảm lãi suất quá nhiều do biến động tiền tệ gần đây, nhưng cho rằng Hàn Quốc và Ấn Độ có thể có dư địa để cắt giảm lãi suất.

Còn với trường hợp của Thụy Sĩ, theo Adam Button, quốc gia này đã phải vật lộn với đồng franc mạnh trong phần lớn 15 năm qua, bởi các nhà đầu tư thường đổ xô mua vào đồng franc trong thời kỳ bất ổn, chẳng hạn như trong những tuần gần đây, khiến đồng franc mạnh lên.

Tuy nhiên điều đó đã tác động tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của Thụy Sĩ, vốn chiếm hơn 75% GDP, do đồng franc mạnh khiến hàng hóa của Thụy Sĩ đắt hơn ở nước ngoài. “Nếu vốn tiếp tục chảy vào, họ có thể phải thực hiện các biện pháp quyết liệt để giảm giá đồng nội tệ”, ông nói.

Không nên phá giá tiền tệ

Theo các chuyên gia, việc đồng nội tệ mạnh lên không phải lúc nào cũng là điều tốt. Thomas Rupf - Đồng giám đốc VP Bank tại Singapore kiêm giám đốc đầu tư châu Á cho biết, mặc dù đồng nội tệ mạnh hơn có thể giúp kiềm chế lạm phát thông qua hàng nhập khẩu rẻ hơn, song nó lại làm phức tạp thêm sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu, đặc biệt là khi Mỹ áp thuế mới đối với châu Á.

Trong bối cảnh đó, Nick Rees - Giám đốc nghiên cứu vĩ mô tại Monex Europe cho rằng, phá giá tiền tệ có thể sẽ là một cân nhắc tại các thị trường mới nổi, đặc biệt là ở châu Á. Tuy nhiên, các thị trường mới nổi cần phải thận trọng để tránh tình trạng tháo chạy vốn và các rủi ro khác.

“Các thị trường mới nổi phải đối mặt với lạm phát cao, nợ và rủi ro tháo chạy vốn, khiến việc phá giá trở nên nguy hiểm”, Wael Makarem - Chiến lược gia thị trường tài chính đứng đầu tại Exness cũng cảnh báo.

Nhà kinh tế quốc tế và chiến lược gia ngoại hối của Wells Fargo, Brendan McKenna cũng cho rằng, nguy cơ lạm phát cao hơn phát sinh từ việc mất giá tiền tệ cũng như thuế quan - khi các quốc gia phản ứng với các khoản thuế của Mỹ - có khả năng khiến các NHTW không muốn theo đuổi con đường phá giá chủ động.

Theo ông, mặc dù về mặt lý thuyết, hầu hết các ngân hàng trung ương nước ngoài đều có đủ khả năng làm suy yếu đồng tiền của chính họ, nhưng khả năng này vẫn còn thấp trong bối cảnh hiện tại. Bởi việc một quốc gia có thể phá giá đồng tiền của mình hay không phụ thuộc vào một số yếu tố: quy mô dự trữ ngoại hối, mức độ tiếp xúc với nợ nước ngoài, cán cân thương mại và mức độ nhạy cảm với lạm phát nhập khẩu.

“Các quốc gia định hướng xuất khẩu có đủ dự trữ và ít phụ thuộc vào nợ nước ngoài sẽ có nhiều không gian hơn để phá giá - nhưng ngay cả những quốc gia đó cũng có khả năng sẽ hành động thận trọng”, McKennena cho biết.

Đặc biệt theo các chuyên gia, chính quyền Mỹ có thể coi việc phá giá tiền tệ là một biện pháp thương mại có thể dẫn đến hành động trả đũa. Hướng đi rộng hơn của các cuộc đàm phán thương mại sẽ là chìa khóa để các quốc gia lựa chọn hành động.