Cần giải pháp mạnh để DNNVV tiếp cận vốn hiệu quả

Trong bối cảnh đó, cho biết, Chính phủ và Ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều chính sách ưu đãi nhằm hỗ trợ DNNVV tiếp cận nguồn vốn. DNNVV được ưu tiên cấp tín dụng, với các gói vay ưu đãi từ các ngân hàng và các chương trình hỗ trợ khác như Nghị định 55/2015/NĐ-CP cho vay trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; Nghị định 111/2015/NĐ-CP cho vay phát triển công nghiệp hỗ trợ, và nhiều chương trình vay với lãi suất thấp dành cho các lĩnh vực đặc thù…

Bên cạnh đó, NHNN triển khai các giải pháp tạo thuận lợi tiếp cận tín dụng cho DNNVV như điều hành lãi suất giảm dần, chỉ đạo TCTD giảm mặt bằng lãi suất cho vay; Đổi mới công tác điều hành tín dụng theo giao toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng ngay từ đầu năm để các TCTD chủ động đáp ứng vốn cho nền kinh tế; Hoàn thiện các cơ chế cấp tín dụng của TCTD đối với khách hàng trong đó có đối tượng là DNNVV, nhất là các văn bản hướng dẫn Luật TCTD năm 2024…

Mặc dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ, DNNVV vẫn gặp không ít khó khăn trong việc tiếp cận vốn tín dụng, các doanh nghiệp này thường gặp khó khăn về năng lực tài chính, tình trạng minh bạch thông tin tài chính còn hạn chế, và nhiều doanh nghiệp không đáp ứng đủ điều kiện về tài sản bảo đảm khi vay vốn. Thực tế, hầu hết các DNNVV có quy mô nhỏ, năng lực quản trị hạn chế, thiếu phương án kinh doanh khả thi, và tài chính không minh bạch. Điều này khiến ngân hàng gặp khó khăn trong việc cấp tín dụng.

Ở góc độ các TCTD, cũng phải đối mặt với những thách thức không thể tự ý hạ tiêu chuẩn, giảm các quy định, điều kiện cho vay mà vẫn phải theo quy định của pháp luật nhằm đảm bảo quản trị rủi ro, an toàn hệ thống. Đặc biệt, trong bối cảnh thực hiện quyết liệt các giải pháp cơ cấu lại hoạt động ngân hàng, các TCTD đang ngày càng đẩy mạnh áp dụng các chuẩn mực quản trị rủi ro theo thông lệ quốc tế, đòi hỏi ngày càng cao tính minh bạch.

Trong khi đó, việc xử lý tài sản bảo đảm, thu hồi nợ gặp nhiều vướng mắc, nhiều khách hàng bất hợp tác, cá biệt có hiện tượng lập nhóm bùng nợ tràn lan trên mạng xã hội kêu gọi không trả nợ, nhất là nhóm khách hàng vay tiêu dùng; Việc xử lý nợ thông qua thủ tục tố tụng mất rất nhiều thời gian và chi phí và không có hiệu quả…

TS. Nguyễn Quốc Hùng – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam

Để tháo gỡ những rào cản, giúp DNNVV tiếp cận vốn tín dụng hiệu quả để mở rộng hoạt động sản xuất - kinh doanh, việc thiết lập, xây dựng một hệ thống giải pháp phản ứng chính sách phù hợp, mạnh mẽ cho các DNNVV là điều cần thiết.

Về phía Chính phủ tăng cường phối hợp chính sách, cải thiện môi trường đầu tư (thuế, hải quan, thủ tục hành chính...), tạo lập thị trường ổn định cho các DNNVV hoạt động. Đối với các cơ quan quản lý như Bộ Tài chính rà soát, đánh giá và thúc đẩy hoạt động của các Quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNNVV, đồng thời nâng cấp Cổng thông tin quốc gia về hỗ trợ DNNVV, giúp ngân hàng và doanh nghiệp có thể kết nối thông tin nhanh chóng và chính xác hơn. Về phía NHNN tiếp tục triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi; Chỉ đạo các TCTD tăng cường tập trung vốn cho các lĩnh vực ưu tiên, các ngành nghề tiềm năng có tính lan tỏa cao, tạo động lực để phát triển kinh tế - xã hội; thúc đẩy các sáng kiến như cho vay theo chuỗi cung ứng và phát triển các sản phẩm tài chính linh hoạt.

Đối với UBND các tỉnh, thành phố tích cực phối hợp với ngành ngân hàng trong việc triển khai các chương trình kết nối ngân hàng và doanh nghiệp để nắm bắt và xử lý kịp thời các khó khăn của người dân, doanh nghiệp trong quan hệ tín dụng; giải quyết những khó khăn về thủ tục hành chính và cấp giấy chứng nhận tài sản bảo đảm…

Các TCTD nghiên cứu áp dụng linh hoạt điều kiện tài sản đảm bảo cho từng nhóm đối tượng khách hàng DNNVV, cho vay chuỗi cung ứng dựa trên uy tín và mức độ rủi ro của một doanh nghiệp trung tâm. Với cách thức này có thể giúp DNNVV khắc phục được khó khăn khi thiếu tài sản bảo đảm – một trong những vướng mắc lớn nhất của các DNNVV hiện nay... Đặc biệt, để nâng cao khả năng cạnh tranh, tăng khả năng tiếp cận vốn, ngoài việc cải thiện cơ chế chính sách, bản thân các doanh nghiệp cần chủ động tái cấu trúc hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và minh bạch tài chính, thông tin làm cơ sở để các TCTD thẩm định cho vay. Đồng thời, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ; chủ động tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, mở rộng các kênh phân phối, bán hàng, đẩy mạnh phát triển sản xuất kinh doanh…

Việc nâng cao khả năng tài chính, minh bạch hóa thông tin, và đầu tư vào đổi mới sáng tạo không chỉ giúp doanh nghiệp thuận lợi tiếp cận vốn vay mà còn giúp họ tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.