Chiến lược đầu tư linh hoạt vượt qua bất ổn toàn cầu

TS. Hồ Quốc Tuấn

Thị trường toàn cầu: Bất ổn kéo dài, Việt Nam phản ứng hợp lý

TS. Hồ Quốc Tuấn nhận định phản ứng của VN-Index trước thông tin áp thuế từ Mỹ là bình thường, không quá đà. Mức thuế vượt dự báo bi quan nhất (20-25%), gây bất ngờ lớn. Sau khi Mỹ tuyên bố tạm hoãn áp thuế trong 90 ngày để đàm phán, tâm lý thị trường dần ổn định, với VN-Index phục hồi sắc xanh từ ngày 10/4/2025. Thị trường Mỹ đã điều chỉnh trước khi ông Trump công bố mức thuế, nên phản ứng của Việt Nam phù hợp với bối cảnh toàn cầu. Tuy nhiên, sự bất ổn dự báo vẫn chi phối thị trường tài chính toàn cầu trong năm nay, khi Mỹ có thể đưa ra các động thái thuế quan mới chỉ trong vài tuần tới.

Trong khi đó, Trung Quốc đã bắt đầu hạ tỷ giá đồng nhân dân tệ để hỗ trợ xuất khẩu, biến căng thẳng thuế quan thành căng thẳng tiền tệ, gây áp lực lên tỷ giá và chính sách tiền tệ toàn cầu. Điều này làm gia tăng rủi ro cho các thị trường mới nổi, bao gồm Việt Nam. Trước khi thương chiến leo thang, World Bank và IMF dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu đạt 2,7-3,3%, với GDP Mỹ ở mức 2,3-2,7% và Trung Quốc 4,5-4,6%. Tuy nhiên, khi thuế quan Mỹ-Trung bùng nổ, tăng trưởng GDP của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có nguy cơ sụt giảm, kéo theo GDP toàn cầu giảm khoảng 1%. Dự báo của Goldman Sachs cho thấy, xác suất suy thoái kinh tế Mỹ tăng từ 35% lên 45% trước khi Mỹ hoãn áp thuế, thể hiện mức độ nghiêm trọng. Thị trường chứng khoán toàn cầu sẽ phải đối mặt với những thách thức này xuyên suốt năm 2025, khi các quỹ đầu tư lớn giảm nắm giữ tài sản rủi ro cao như cổ phiếu và chuyển sang các tài sản an toàn như vàng.

Theo TS. Hồ Quốc Tuấn, mức tăng trưởng GDP gần 7% trong quý I/2025 là điểm sáng, chứng minh sức mạnh nội tại của nền kinh tế Việt Nam giữa bối cảnh bất ổn toàn cầu. Tuy nhiên, Việt Nam đang đối mặt với ba yếu tố bất định lớn: căng thẳng thương mại Mỹ - Trung ảnh hưởng đến xuất xứ hàng hóa, chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, và dòng vốn FDI bị các công ty đa quốc gia xem xét lại chiến lược đầu tư. Trong các giai đoạn thương chiến trước đây, Việt Nam từng hưởng lợi từ dòng vốn FDI dịch chuyển khỏi Trung Quốc, nhưng nay tình hình khó dự đoán hơn, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho các kịch bản xấu nhất.

Hy vọng Việt Nam sẽ đạt được thỏa thuận thương mại tốt với Mỹ để giảm thiểu tác động của thuế quan, nhưng TS. Tuấn nhấn mạnh rằng, Chính phủ và doanh nghiệp cần chủ động có kế hoạch thích ứng. Đơn cử, Việt Nam cần điều chỉnh chiến lược chi tiêu công để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Các cải cách hành chính, như được nêu trong Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 vừa ban hành đóng vai trò quan trọng. Nghị quyết này đặt mục tiêu giảm 60-70% số lượng đơn vị hành chính cấp xã, sáp nhập các tỉnh để mở rộng không gian phát triển, và thúc đẩy phân cấp, phân quyền, giúp tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả quản lý, và hỗ trợ các dự án đầu tư công quy mô lớn. Những cải cách này sẽ củng cố nội lực kinh tế, tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững...

Chiến lược đầu tư: Linh hoạt danh mục, tận dụng nội lực kinh tế

Nhà đầu tư không nên tập trung vào việc dự đoán VN-Index sẽ tăng bao nhiêu điểm, mà nên đánh giá triển vọng phát triển kinh tế và khả năng thích ứng của các doanh nghiệp. Triển vọng nâng hạng thị trường từ FTSE Russell, dự kiến được xem xét vào tháng 9/2025, là yếu tố tích cực, nhưng tác động thực sự sẽ phụ thuộc vào kết quả đàm phán thuế quan và sự ổn định của nền kinh tế Việt Nam.

Không nên kỳ vọng quá nhiều vào dòng vốn quốc tế trong thời gian tới, khi nhà đầu tư nước ngoài đang đánh giá lại Việt Nam so với các thị trường khác như Nhật Bản, nơi thu hút sự chú ý nhờ các chính sách cải cách kinh tế. Việc nhà đầu tư nước ngoài bán ròng hoặc không mua nhiều vào Việt Nam không phải vì đánh giá xấu nền kinh tế, mà vì họ tìm thấy cơ hội hấp dẫn hơn ở nơi khác. Tuy nhiên, ông Hồ Quốc Tuấn lạc quan về tiềm năng của dòng vốn trong nước, đã chứng tỏ sức mạnh trong các giai đoạn biến động trước đây. Dù tâm lý nhà đầu tư cá nhân trong nước thường e ngại khi thấy nhà đầu tư nước ngoài rút vốn, nhưng thời gian sẽ chứng minh sự ổn định của kinh tế Việt Nam và sức mạnh của các doanh nghiệp tốt. Nếu được nâng hạng thị trường, nhà đầu tư nước ngoài sẽ nhìn nhận lạc quan hơn và quay lại mua ròng, mang lại động lực mới cho VN-Index.

Nhà đầu tư nên có cách tiếp cận linh hoạt, chia danh mục đầu tư thành ba phần để cân bằng giữa rủi ro và cơ hội. Phần thứ nhất là đầu tư dài hạn, tập trung vào các ngành hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế Việt Nam, như ngân hàng và hàng tiêu dùng thiết yếu, vốn có khả năng duy trì dòng tiền ổn định ngay cả trong bối cảnh bất ổn. Phần thứ hai là đầu tư trung hạn, trong vòng 1-2 năm, nhắm vào các ngành có định giá hấp dẫn và tiềm năng tăng trưởng mạnh, như công nghệ hay xây dựng hạ tầng. Phần thứ ba là đầu tư ngắn hạn, tận dụng các cơ hội đột biến từ những thông tin kinh tế hoặc chính sách, nhưng mang rủi ro cao hơn, dù lợi nhuận tiềm năng cũng lớn hơn. Nhà đầu tư không nên chỉ tập trung vào một loại tài sản, mà cần quản lý danh mục đầu tư hiệu quả để thích ứng với những biến động bất ngờ từ thị trường toàn cầu.