Chờ mặt bằng lãi suất cho vay mới?

Nếu điều kiện cho phép

Một trong những vấn đề được quan tâm trong những ngày qua là liệu các NHTM có giảm lãi suất cho vay không, khi mà chỉ số CPI tháng 1/2015 giảm 0,2% so với tháng trước. Thực ra, không phải đợi đến khi dư luận lên tiếng mà ở trong một số hội nghị của ngành NH gần đây, Ban lãnh đạo NHNN luôn xem xét một cách nghiêm túc vấn đề này. Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết, NHNN vẫn khuyến khích các NHTM giảm thêm mặt bằng lãi suất cho vay trung; dài hạn với mức giảm từ 1-1,5%/năm.

DN mong mỏi giảm lãi suất cho vay trung, dài hạn

Một lãnh đạo cấp Vụ của NHNN cho biết, thực tế NHNN đã rất nỗ lực trong điều hành để giảm lãi suất trong 3 năm qua. Qua đó, tín dụng đã hỗ trợ DN tháo gỡ khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Năm 2014, NHNN đã điều chỉnh giảm 1,5%/năm trần lãi suất huy động bằng VND đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến 6 tháng, điều chỉnh giảm 2%/năm với trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với lĩnh vực ưu tiên và tiếp tục yêu cầu các TCTD rà soát, điều chỉnh giảm lãi suất cho vay của các khoản vay cũ.

Với mặt bằng lãi suất đã trở về mức thấp hơn giai đoạn 2005 – 2006, khi diễn biến lạm phát tăng thấp trong năm 2014, NHNN đã có điều kiện để giảm lãi suất sâu hơn. Tuy nhiên, để cân đối mục tiêu ổn định tỷ giá, thị trường ngoại hối và củng cố vị thế của đồng Việt Nam, NHNN vẫn phải cân đối, duy trì sự chênh lệch hợp lý giữa lãi suất VND và lãi suất USD. Do vậy, dù khả năng giảm lãi suất VND tiếp tục được đặt ra thì vẫn cần có tính toán thận trọng để tiếp tục duy trì sự ổn định của thị trường.

Tập trung giảm lãi suất cho vay trung, dài hạn

Một chuyên gia kinh tế độc lập cho rằng, việc giảm lãi suất là điều cần thiết, đặc biệt là với lãi suất cho vay trung, dài hạn. Tuy nhiên, nếu giảm lãi suất cho vay thì phải kéo lãi suất đầu vào xuống. Hiện nay, CPI rất thấp nên nếu kéo lãi suất đầu vào giảm từ 0,5 - 1%/năm thì lãi suất vẫn thực dương. Giảm lãi suất huy động xuống thì chắc chắn sẽ có tác động tới tiền gửi vào NH nhưng không đáng lo ngại.

Hiện lãi suất cho vay ngắn hạn đã khá hợp lý

Bởi trong bối cảnh hiện nay, nếu tiền nhàn rỗi trong dân được chuyển vào các kênh đầu tư khác như BĐS, chứng khoán cũng sẽ hỗ trợ tốt cho nền kinh tế và thúc đẩy thêm cho tổng cầu. Bên cạnh đó, hiện thanh khoản của các NH vẫn rất dồi dào, trong khi điều kiện cho vay chưa có sự đột phá nào cụ thể nên không đáng lo ngại.

Một chuyên gia kinh tế, khi được phóng viên TBNH dẫn lại đề xuất rằng “đây là thời điểm thích hợp để thả nổi lãi suất”, có phân tích: NHNN nhận định việc duy trì trần lãi suất để làm “barie” đề phòng các NH nhỏ sẽ cạnh tranh lãi suất, gây ra làn sóng cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường NH và đẩy lãi suất lên. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay các NH đang tái cơ cấu thì việc NH nào đẩy lãi suất huy động lên là khó xảy ra và người dân cũng sẽ rất cảnh giác với việc NH nào thu hút tiền gửi với lãi suất cao.

Ở góc độ kinh doanh, ông Nguyễn Thanh Toại – Phó tổng giám đốc ACB phân tích thêm: Nếu đầu ra chậm, đương nhiên NH cũng sẽ phải giảm lãi suất. Bên cạnh đó, với mỗi đối tượng khách hàng sẽ có mức lãi suất cho vay khác nhau. Với những DN làm ăn bài bản, hiệu quả bao giờ cũng được NH chào mời mức lãi suất ưu đãi hơn.

Còn TS. Cấn Văn Lực – Giám đốc Trung tâm Đào tạo BIDV cho rằng, trong Chỉ thị số 02/CT-NHNN, Thống đốc NHNN yêu cầu các TCTD phấn đấu tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay trung, dài hạn từ 1 - 1,5%/năm. Tuy nhiên, với lãi suất thì không thể nói giảm là giảm được ngay mà đó là mục tiêu để phấn đấu. “Tất nhiên là trong cả năm nay, căn cứ vào dự báo diễn biến CPI thì lãi suất có thể giảm đâu đó từ 1-2%/năm với đầu ra và đầu vào giảm 0,5-1%/năm” – TS. Cấn Văn Lực nói.

Ông Lực bổ sung: Chỉ khi giảm được lãi suất đầu vào thì sau đó mới giảm lãi suất đầu ra. Nếu chỉ trông chờ giảm lãi suất cho vay từ việc NH tiết giảm chi phí hoạt động sẽ rất khó. Bởi, trong vài năm qua các NHTM đã rất nỗ lực giảm chi phí hoạt động, chênh lệch giữa lãi suất huy động và lãi suất cho vay ngày càng giảm, thấp đến mức nhiều NH xác định tín dụng sẽ không còn là mảng doanh thu chính nữa.

Trong khi đó, TS. Trần Du Lịch – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho rằng, hiện lãi suất cho vay ngắn hạn đã khá hợp lý, nên các DN mong giảm lãi suất chủ yếu là ở các khoản vay trung, dài hạn. Về phía mình, lãnh đạo một NHTM lớn cho biết: “Chúng tôi sẽ giảm lãi suất cho vay trung, dài hạn đối với khách hàng tốt. Việc này không chỉ để hỗ trợ DN mà còn tạo sự gắn kết bền chặt hơn giữa NH với DN’’.