Cho thuê tài chính: Tiềm năng đang chờ khai mở

	Thuê tài chính - kênh hỗ trợ vốn trung dài hạn cho doanh nghiệp
	BIDV – SuMi TRUST chuyển trụ sở chính và mở chi nhánh tại TP.Hồ Chí Minh
	Bố cáo về việc chuyển đổi hình thức pháp lý của BLC

Một trong những sự kiện thu hút sự quan tâm của thị trường gần đây là sự ra mắt Công ty Cho thuê tài chính TNHH BIDV – SuMi TRUST (BSL) Công ty liên doanh giữa BIDV và Ngân hàng Tín thác Sumitomo Mitsui của Nhật Bản. Đây là công ty cho thuê tài chính (CTTC) đầu tiên tại Việt Nam áp dụng mô hình liên doanh giữa một NHTM trong nước với một định chế tài chính nước ngoài. Với vốn điều lệ 895,6 tỷ đồng, công ty này sẽ vươn lên thành công ty CTTC có vốn điều lệ lớn thứ hai trên thị trường.

Việc BSL ra đời sẽ là tín hiệu tích cực cho thị trường

Có lẽ cũng phải khá lâu rồi, thị trường mới đón nhận được thông tin tích cực từ thị trường này. Mặc dù, ngay từ khi ra đời công ty CTTC đầu tiên vào năm 1990 người ta đặt khá nhiều kỳ vọng đây sẽ là kênh quan trọng giúp DN vượt qua các rào cản tiếp cận vốn, nhất là nguồn vốn trung - dài hạn. Nhưng thực tế diễn ra thì ngược lại. Vai trò của các công ty CTTC trên thị trường tài chính khá mờ nhạt, kinh doanh kém hiệu quả.

Trước khi BSL chính thức hoạt động, theo thống kê của NHNN, hiện cả nước có 11 công ty CTTC. Trong đó có 3 công ty 100% vốn nước ngoài, 7 công ty con 100% vốn của các NHTM trong nước và Công ty Tài chính Vinashin với dư nợ chỉ ở mức 8.700 tỷ đồng, chiếm 0,16% tổng dư nợ của các TCTD. Điều đáng nói ở đây, có tới 2/3 số công ty trên đang hoạt động kém hiệu quả, thua lỗ, nợ xấu cao, tỷ lệ an toàn vốn thấp. Thậm chí một số công ty đang đứng trước bờ vực phá sản.

Một trong những lý do khiến các công ty CTTC hoạt động kém hiệu quả theo TS. Võ Trí Thành là do năng lực tài chính hạn chế, kinh nghiệm cũng là điểm trừ của các công ty này. “CTTC không chỉ đòi hỏi phải am hiểu về tài chính mà còn có sự am hiểu về rất nhiều lĩnh vực khác mới có thể đánh giá được chính xác năng lực khách hàng vay vốn”, TS. Thành phân tích thêm.

Theo tìm hiểu của phóng viên, có 8/11 số công ty CTTC trên thị trường có vốn điều lệ chỉ 200 - 300 tỷ đồng. Công ty đứng đầu về quy mô tài sản là VietinBank Leasing nhưng vốn điều lệ cũng chỉ có 1.000 tỷ đồng. Ngoài vấn đề tài chính hạn chế, một chuyên gia NH liệt kê thêm một số “yếu điểm” của các công ty CTTC như nguồn vốn phải tiếp cận vốn với lãi suất cao, bị hạn chế mức tài trợ cho khách hàng… nhất là khung pháp lý chưa hoàn thiện trong việc bảo vệ người cho thuê.

Trong bối cảnh nguồn vốn eo hẹp, phạm vi hoạt động thu hẹp, các chuyên gia NH cho rằng, việc liên doanh với nước ngoài như BSL là giải pháp tốt nhất để vực dậy các công ty CTTC. LS-TS. Bùi Quang Tín đưa ra ba lợi thế khi liên kết với đối tác nước ngoài thành lập công ty CTTC liên doanh đó là vốn, công nghệ và lượng khách hàng.

Phân tích thêm, theo TS. Tín, các đối tác nước ngoài có lượng khách hàng rất lớn. Một điều chắc chắn là khi hợp tác với NH nào giả sử như BIDV thì họ sẽ chuyển khách hàng qua NH đó. Không chỉ về số lượng, khách hàng của đối tác ngoại thường có dự án khá lớn không chỉ tại Việt Nam mà có thể là dự án liên quốc gia, theo chuỗi giá trị…

TS. Võ Trí Thành bổ sung thêm, việc liên doanh, liên kết vừa giúp các công ty CTTC giảm bớt gánh nặng về vốn lại học hỏi thêm được rất nhiều kinh nghiệm của các nước có bề dày phát triển lĩnh vực này như Nhật Bản, Hàn Quốc… Như tại Nhật Bản, có tới 96,7% DN sử dụng thuê tài chính và thuê tài chính giữ một vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế Nhật Bản cũng như sự phát triển của các DN. Lý do các DN Nhật Bản sử dụng sản phẩm CTTC rất nhiều bởi chúng không cần vốn ban đầu khi đầu tư thiết bị, tiết kiệm được nguồn lực cho việc quản lý hành chính, dễ dàng xác định thời gian cho thuê phù hợp với thời gian dự kiến sử dụng...

Trong bối cảnh định hướng của NHNN thu hẹp tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của hệ thống NH, các DN nhất là DNNVV gặp khó khăn hơn khi vay vốn dài hạn đầu tư máy móc thiết bị thì phát triển thuê tài chính là cần thiết, cũng làm giảm nhiệt cầu vốn dài hạn cho NH. Hay nói cách khác, công ty CTTC sẽ giúp cân bằng sự phát triển giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn đồng thời gia tăng thêm nguồn vốn trung dài hạn trong lựa chọn hình thành tài sản dài hạn của DN.

Để khuyến khích công ty CTTC liên kết với đối tác nước ngoài, một số chuyên gia đề xuất NHNN có khung khổ pháp lý phù hợp hơn theo loại hình này theo hướng bảo vệ quyền lợi người chủ cho thuê. “Những người cho thuê phải được bảo vệ một cách tuyệt đối mới dám giao tài sản của mình cho các DN”, vị này nhấn thêm vai trò của khung pháp lý. Cũng như NH, các công ty CTTC cần sự minh bạch trong các báo cáo tài chính của DN đảm bảo hiệu quả đồng vốn, hạn chế nợ xấu phát sinh… Ủng hộ xu hướng liên doanh liên kết với đối tác ngoại, nhưng một luật sư NH cũng lưu ý, rút ra bài học đối với các NH, công ty CTTC cũng cần phải xem xét kỹ lưỡng đối tác nước ngoài chứ không nên chạy theo trào lưu. “Sự phối hợp nửa chừng đứt gánh còn hồi phục lâu hơn là tự làm”, vị này lưu ý thêm.