Cho vay vốn tạo việc làm: Phải huy động tối đa nguồn lực
Tích cực tổ chức triển khai cho vay tạo việc làm
Bức tranh toàn cảnh về chính sách vay vốn tạo việc làm đã được nhiều đại biểu đưa ra tại Hội nghị đánh giá kết quả hoạt động cho vay vốn từ Quỹ Quốc gia về việc làm giai đoạn 2016 – 2018 do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tổ chức ngày 11/10 tại Hà Nội.
Chương trình cho vay GQVL rất quan trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động |
Theo ông Tào Bằng Huy – Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐ-TB&XH), từ năm 2016 đến nay, hoạt động cho vay từ Quỹ Quốc gia về việc làm được thực hiện theo Luật Việc làm, Nghị định 61/2015/NĐ-CP ngày 9/7/2015 của Chính phủ.
Về nguồn vốn của Quỹ Quốc gia về việc làm, ngoài nguồn vốn ngân sách Nhà nước cấp bổ sung hàng năm, Nghị định 61/2015/NĐ-CP bổ sung trường hợp NHCSXH huy động vốn để cho vay hỗ trợ tạo việc làm nhằm tăng cường nguồn vốn cho vay.
Đến ngày 30/9/2018, nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm (GQVL) đạt 14.560 tỷ đồng, tăng 7.631 tỷ đồng so với năm 2015. Trong đó, nguồn vốn từ Quỹ Quốc gia GQVL là 4.497 tỷ đồng, tăng 64 tỷ đồng so với năm 2015 từ số tiền lãi thu được bổ sung cho quỹ; nguồn vốn của địa phương ủy thác sang NHCSXH để cho vay GQVL là 6.285 tỷ đồng, tăng 3.789 tỷ đồng so với năm 2015; nguồn vốn do NHCSXH huy động để cho vay GQVL là 3.778 tỷ đồng; Dư nợ cho vay GQVL đạt 14.451 tỷ đồng, với gần 476 nghìn khách hàng còn dư nợ, dư nợ cho vay xuất khẩu lao động đạt 722 tỷ đồng, với trên 15 nghìn hộ vay còn dư nợ.
Ông Đào Anh Tuấn – Giám đốc Ban Tín dụng HSSV và các đối tượng chính sách khác (NHCSXH) cho biết, trong thời gian qua, ngân hàng đã tích cực tổ chức triển khai thực hiện cho vay tạo việc làm và cho vay đối với người lao động đi làm việc ở nước ngoài từ Quỹ Quốc gia về việc làm; tổ chức tốt việc thu hồi nợ, thu lãi tại NHCSXH nơi cho vay và tại các Điểm giao dịch tại xã theo định kỳ hàng tháng đối với tất cả các đối tượng vay vốn. Nhờ đó nguồn vốn được thu hồi để cho các đối tượng vay vốn tiếp theo và nợ quá hạn không ngừng giảm thấp qua các năm.
NHCSXH các cấp đã phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp tại địa phương trong suốt quá trình quản lý cho vay vốn từ Quỹ Quốc gia về việc làm; Cơ quan LĐ-TB&XH cũng tích cực phối hợp với các cơ quan có liên quan tại địa phương để tham gia giám sát, kiểm tra việc thực hiện chương trình và hoạt động cho vay của NHCSXH.
Mặt khác, để tạo điều kiện cho các đối tượng vay vốn gặp rủi ro do thiên tai, dịch bệnh khắc phục khó khăn, tiếp tục có vốn để sản xuất, NHCSXH đã thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương, tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác thực hiện tốt công tác xử lý nợ bị rủi ro do nguyên nhân khách quan, đảm bảo việc xử lý nợ bị rủi ro chính xác, kịp thời, đồng thời bổ sung nguồn vốn tạo điều kiện để người vay tiếp tục đầu tư khôi phục sản xuất.
Đặc biệt, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp đã quan tâm, bố trí nguồn lực từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác ủy thác sang NHCSXH để cho vay hỗ trợ tạo việc làm và cho vay đối với người lao động đi làm việc ở nước ngoài trên địa bàn.
“Các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức thực hiện chương trình các cấp thường xuyên quan tâm, giám sát các hội viên, người lao động trong việc sử dụng vốn vay đúng mục đích, đốn đốc trả nợ, trả lãi đúng hạn… Thông qua hoạt động cho vay tổ chức Hội các cấp nắm bắt tới từng cơ sở, đã gắn kết hoạt động kinh tế với nhiệm vụ chính trị của tổ chức mình, đẩy mạnh các phong trào thi đua làm kinh tế giỏi”- ông Đào Anh Tuấn nhấn mạnh.
Nâng cao hiệu quả, chất lượng tín dụng hỗ trợ
Phát biểu tại hội nghị, ông Doãn Mậu Diệp – Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, trong giai đoạn tới thị trường lao động ngày càng sôi động hơn, phát triển hơn, thì nhu cầu việc làm chất lượng hơn, bền vững hơn, khởi nghiệp của người lao động, nhu cầu tiếp cận vốn tín dụng của các DNNVV, của lao động thanh niên, lao động nông thôn... cũng đặt ra nhiều yêu cầu, thách thức mới với việc nâng cao hiệu quả và bảo đảm chất lượng tín dụng hỗ trợ của Nhà nước qua NHCSXH.
Để chương trình trong thời gian tới đạt hiệu quả cao hơn, đại diện NHCSXH đề nghị Chính phủ hàng năm tăng cấp bổ sung ngân sách Nhà nước, bổ sung nhiều nguồn lực của xã hội (trong nước và ngoài nước) cho Quỹ Quốc gia về việc làm, do nhu cầu vay vốn tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm vì nhu cầu vay vốn tạo việc làm hiện nay rất lớn. Bộ LĐ-TB&XH nghiên cứu, tham mưu trình Chính phủ xem xét, điều chỉnh lãi suất vay vốn từ Quỹ Quốc gia về việc làm lên bằng lãi suất vay vốn đối với hộ cận nghèo theo từng thời kỳ do Thủ tướng Chính phủ quy định;
Đồng thời nghiên cứu, tham mưu trình Chính phủ xem xét, quy định: Doanh nghiệp tuyển dụng người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng phải mở tài khoản tại NHCSXH để người lao động nộp tiền tuyển dụng trả cho doanh nghiệp vào tài khoản mở tại NHCSXH; có những biện pháp mạnh để xử lý đối với doanh nghiệp không thực hiện đúng hợp đồng đã ký với người lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh, thành phố tiếp tục quan tâm bố trí nguồn lực từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác ủy thác sang NHCSXH để cho vay giải quyết việc làm, chỉ đạo thu hồi nợ để tạo nguồn vốn cho vay quay vòng. Tăng cường chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp chặt chẽ hơn nữa với NHCSXH trong việc nâng cao chất lượng hoạt động cho vay; lồng ghép có hiệu quả các chương trình khuyến nông, khuyến công, khuyến ngư... với hoạt động cho vay từ Quỹ Quốc gia về việc làm…
Đưa ra khó khăn, vướng mắc là người lao động Việt Nam hiện nay chủ yếu đi làm việc tại các thị trường có thu nhập cao như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, châu Âu với mức chi phí cao, thì quy định người lao động thuộc đối tượng chính sách được vay không cần tài sản đảm bảo, tối đa là 50 triệu đồng hiện nay không còn phù hợp, ông Phạm Viết Hương – Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) kiến nghị với các cơ quan chức năng nâng mức cho vay không cần tài sản đảm bảo đối với người lao động thuộc diện chính sách để đi làm việc ở nước ngoài lên mức 100 triệu đồng/người/hợp đồng.
Bên cạnh đó, cũng có thể cho phép các địa phương quy định mức cho vay tối đa đối với nguồn vốn ủy thác cho vay đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tại NHCSXH. Đồng thời, xem xét bổ sung nguồn vốn của Quỹ Quốc gia về việc làm để cho vay đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Ông Nguyễn Văn Lý – Phó tổng giám đốc NHCSXH: Chương trình cho vay GQVL sẽ trở thành trụ cột Chương trình cho vay GQVL rất quan trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, tuy nhiên, vấn đề đặt ra lớn nhất hiện nay là nguồn vốn cho chương trình cho vay này. Sau khi Nghị định 61 ra đời cách đây 3 năm, nguồn vốn này đã tăng, nhưng so với nhu cầu vay vốn của người lao động thì vẫn còn thiếu. Với chương trình cho vay GQVL của NHCSXH năm 2016, ngân hàng bố trí được 600 tỷ đồng để cho vay GQVL; năm 2017 bố trí 1.200 tỷ đồng và năm 2018 qua 9 tháng đã bố trí 1.800 tỷ đồng và hết năm nay con số này dự kiến trên 2.000 tỷ đồng. Đương nhiên, để tạo nguồn vốn dồi dào cho vay GQVL, phải huy động đa nguồn lực. Chúng tôi đang tham mưu cho các chính quyền địa phương khi dành vốn ngân sách chuyển sang NHCSXH cho vay trong đó chủ yếu 80% nguồn vốn được tập trung cho các chương trình GQVL. Bên cạnh đó, cũng kêu gọi các nguồn lực khác trong đó có dành phần vốn cho vay chương trình này. Ngoài ra, còn một số vấn đề cần tháo gỡ, như lãi suất chẳng hạn, Chúng tôi đang tính toán theo hướng nâng lãi suất lên để tăng nguồn vốn cho vay và kích thích các tổ chức có thêm nguồn vốn cho chương trình. Bên cạnh đó, hạn mức cho vay còn thấp, thời hạn cho vay còn ngắn. Để tạo thuận lợi cho người dân, thì cách thức cho vay cũng có thể thay đổi. Ví dụ như chúng tôi đang tập trung cho vay doanh nghiệp mở rộng việc làm, duy trì việc làm; hoặc với người vay vốn tự mình GQVL thì sắp tới có thể cho vay để họ góp vốn vào hợp tác xã sản xuất kinh doanh theo chuỗi… Tuy nhiên, tháo gỡ những vấn đề trên không thể “một sớm một chiều” và chúng tôi hy vọng rằng, thời gian tới, cho vay từ Quỹ Quốc gia GQVL và chương trình cho vay GQVL sẽ trở thành trụ cột trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu Quốc gia của Chính phủ, cũng như trụ cột trong hoạt động cho vay của NHCSXH. |