Chứng khoán lãi lớn

Chẳng hạn Công ty chứng khoán SSI báo cáo doanh thu và lợi nhuận trước thuế quý III/2021 đạt lần lượt 1.846 tỷ đồng và 831 tỷ đồng. Trong đó mảng cho vay và các khoản phải thu đạt 431,6 tỷ đồng tăng 268% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đứng sau doanh thu mảng môi giới. Tính đến ngày 30/9/2021, dư nợ cho vay của SSI đạt 18.100 tỷ đồng tăng 98% so với đầu năm và đang dẫn đầu thị trường cho vay, tỷ lệ dư nợ cho vay margin trên vốn chủ sở hữu của công ty này đã ở mức 154%.

Ảnh minh họa

Tổng doanh thu hoạt động quý III/2021 của Công ty chứng khoán Mirae Asset cũng tăng 90% so với cùng kỳ năm trước, đạt 638 tỷ đồng; trong đó lãi cho vay và phải thu đạt 309 tỷ đồng, tăng 41% so với cùng kỳ. Mức doanh thu này lớn hơn doanh thu môi giới chỉ đạt có 201 tỷ đồng. Theo đó, dư nợ cho vay chứng khoán của Mirae Asset đến cuối tháng 9/2021 đã lên mức 14.800 tỷ đồng, tăng 3.700 tỷ đồng so với đầu năm và đứng vị trí thứ hai trên thị trường cho vay chứng khoán.

Công ty chứng khoán Kỹ thương (TCBS) cũng ghi nhận kết quả kinh doanh quý III đầy khả quan với doanh thu đạt 1.392 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 1.002 tỷ đồng, tăng tương ứng 39% và 16% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, dư nợ cho vay ký quỹ đạt gần 12.000 tỷ đồng tăng 172% so với đầu năm. TCBS tự tin với nguồn vốn chủ sở hữu đạt 8.460 tỷ đồng, công ty cho biết hiện đang còn tổng hạn mức cho vay margin gần 5.000 tỷ đồng sẵn sàng giải ngân, với lãi suất từ 0,5%/năm đến 10,5%/năm.

Ngoài 3 công ty chứng khoán có dư nợ cho vay margin trên 10.000 tỷ đồng kể trên, các công ty chứng khoán có tỷ lệ tăng trưởng dư nợ cao còn có VND (tăng 141%), VCBS (tăng 102%), VDSC (tăng 104%), FTS (tăng 91%); ORS (tăng 898%), VIX (tăng 100%)… Thống kê từ báo cáo tài chính của 56 công ty chứng khoán, tính đến 30/9/2021, tổng dư nợ cho vay chứng khoán bao gồm cho vay margin và cho vay ứng trước đạt 154.000 tỷ đồng, tăng 68% so với cuối năm 2020.

Theo các chuyên gia, margin hay giao dịch ký quỹ là việc nhà đầu tư có thể sử dụng khoản vay từ công ty chứng khoán và thế chấp khoản vay bằng chính cổ phiếu mà nhà đầu tư đã mua. Vì thế margin là một đòn bẩy tài chính giúp nhà đầu tư tối đa hóa cơ hội và gia tăng lợi nhuận lên gấp bội so với việc chỉ sử dụng vốn tự có.

Nếu nhà đầu tư đang dùng margin mà cổ phiếu tăng giá thì nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận nhiều hơn, đồng thời giá trị tài sản ròng tăng lên. Nhà đầu tư có thể tiếp tục được mua thêm cổ phiếu để gia tăng lợi nhuận nhanh hơn.

Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư đang sử dụng margin mà cổ phiếu giảm giá thì lúc này giá trị tài sản ròng sẽ giảm tương ứng với tỷ lệ đòn bẩy mà nhà đầu tư đang sử dụng. Khi giá trị tài sản ròng bị giảm, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu nhà đầu tư thực hiện việc bổ sung thêm tài sản đảm bảo là tiền hoặc cổ phiếu chuyển từ công ty chứng khoán khác về. Nếu nhà đầu tư không bổ sung thêm tài sản đảm bảo thì sẽ phải bán bớt cổ phiếu ra để giảm tiền vay, đưa tỷ lệ đòn bẩy về đúng quy định của công ty chứng khoán.

Vì lẽ đó, việc thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh trong thời gian qua đã kích thích các nhà đầu tư nâng cao tỷ lệ đòn bẩy thông qua hoạt động vay margin. Để giải cơn khát margin của nhà đầu tư chứng khoán, các công ty chứng khoán trong hơn một năm qua đã tăng cường huy động vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài và tăng vốn chủ sở hữu mở rộng quy mô kinh doanh. Đáng kể, tháng 7/2021, SSI thông báo đã ký hợp đồng vay vốn với hạn mức 100 triệu USD (hơn 2.300 tỷ đồng), khoản vay vốn tín chấp từ nhóm các ngân hàng Đài Loan như Union Bank of Taiwan (UBOT) và Taipei Fubon Commercial Bank Co., Ltd (Fubon)… Trước đó SSI đã huy động được 85 triệu USD cũng từ các ngân hàng Đài Loan, hầu hết các khoản vay này đều có kỳ hạn không quá 12 tháng nhằm cung cấp margin trên thị trường chứng khoán trong nước. Ngoài ra, trong nửa đầu năm 2021, các công ty chứng khoán VietinBank huy động được 90 triệu USD từ các ngân hàng Đài Loan và Hàn Quốc, HSC ký hợp đồng vay tín chấp 44 triệu USD (khoảng 1.015 tỷ đồng) từ nhóm 7 tổ chức tài chính Đài Loan, đứng đầu là First Commercial Bank (FCB). TCBS cũng vay thêm 459 tỷ đồng (khoảng 20 triệu USD) từ Taishin International Bank Co. Ltd…

Theo Fiipro, năm nay cơ cấu doanh thu của các công ty chứng khoán mảng cho vay margin sẽ chiếm khoảng 22,2%, mảng môi giới chiếm khoảng 23,7%, mảng tự doanh chiếm khoảng 54,1%.