Chuyên gia Mỹ chỉ ra hai cách giúp loại bỏ thói quen tài chính xấu

Nhiều người mong muốn cải thiện tình hình tài chính cá nhân nhưng lại thường xuyên rơi vào lối mòn cũ. Theo Charles Chaffin - đồng sáng lập Viện Tâm lý Tài chính kiêm giáo sư tại Đại học bang Iowa (Mỹ), đây là một tình trạng phổ biến. "Chúng ta vốn lười thay đổi. Đó là cách bộ não con người vận hành từ hàng trăm nghìn năm trước", ông lý giải.

Chính vì vậy, dù nhận ra phương pháp chi tiêu, tiết kiệm hay đầu tư hiện tại không hiệu quả, nhiều người vẫn tiếp tục duy trì chúng. Để từng bước xóa bỏ các thói quen tài chính kém hiệu quả, ông Charles Chaffin đưa ra hai lời khuyên cụ thể.

Làm khó việc tiêu tiền, tạo điều kiện cho tiết kiệm

Với mục tiêu xây dựng quỹ khẩn cấp hay chuẩn bị cho các kế hoạch dài hạn như mua nhà, nghỉ hưu, chuyên gia khuyến nghị nên tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiết kiệm. Một cách đơn giản là cài đặt lệnh chuyển tiền tự động vào tài khoản tiết kiệm ngay khi nhận lương.

Việc tự động hóa giúp loại bỏ tâm lý do dự hoặc bị cám dỗ chi tiêu vào việc khác. Khi đã xác định được mức tiết kiệm phù hợp hàng tháng, khoản tiền sẽ được chuyển đi một cách âm thầm mà không cần suy nghĩ nhiều.

Ở chiều ngược lại, để hạn chế chi tiêu, cần đặt ra những rào cản nhất định. Một ví dụ là không liên kết thẻ ngân hàng với các nền tảng mua sắm trực tuyến. Việc này buộc người dùng phải nhập thông tin thẻ mỗi lần thanh toán, giúp kéo dài thời gian suy nghĩ và tránh mua sắm bốc đồng.

“Nếu quá dễ dàng để hoàn tất giao dịch, chúng ta sẽ có xu hướng tiêu tiền nhiều hơn”, ông Charles Chaffin nhận định.

Trường hợp các biện pháp này vẫn không hiệu quả, chuyên gia khuyên có thể cân nhắc chuyển sang chi tiêu bằng tiền mặt. Theo ông, tiền mặt có tính hữu hình nên sẽ tạo cảm giác thực tế hơn khi tiêu dùng, thay vì các giao dịch điện tử vốn dễ khiến người dùng bỏ qua cảm giác chi tiêu thật.

Đặt mục tiêu cụ thể

Chuyên gia cho rằng, dù có quyết tâm đến đâu, các thói quen tài chính chỉ duy trì được khi người thực hiện có mục tiêu rõ ràng. “Nếu không có mục tiêu cụ thể, mọi nỗ lực sẽ trở nên vô nghĩa”, ông Charles Chaffin nói.

Việc đặt ra mục tiêu chi tiết giúp tăng khả năng duy trì thói quen tích cực. Chẳng hạn, thay vì chỉ nói “muốn tiết kiệm”, người dùng nên xác định số tiền cần đạt và lý do tiết kiệm. Mục tiêu càng rõ ràng và có ý nghĩa cá nhân, động lực thực hiện càng cao.

Ví dụ, thay vì chỉ tiết kiệm 50 triệu đồng một cách chung chung, việc đặt mục tiêu "dành 50 triệu đồng để đưa cả gia đình đi du lịch vào cuối năm" sẽ thúc đẩy hành động mạnh mẽ hơn.

Ngoài ra, chuyên gia khuyến cáo nên thường xuyên kiểm tra lại tình hình tài chính để nắm rõ điểm mạnh, điểm yếu trong cách quản lý. Việc né tránh theo dõi tài chính sẽ khiến tình hình trở nên khó kiểm soát.

“Những người ít quan tâm tới tài chính cá nhân thường gặp nhiều rắc rối hơn. Càng tập trung theo dõi và điều chỉnh, bạn càng có cơ hội thay đổi hành vi để đạt mục tiêu”, ông Charles Chaffin kết luận.