Để các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn năm 2023

Sức khỏe yếu, doanh nghiệp khó tiếp cận thị trường vốn

Ông Đào Gia Hưng, Phó Giám đốc Khối Khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) cho biết, trong năm 2023, việc tiếp cận nguồn vốn của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn sẽ có những khó khăn nhất định xuất phát từ hai yếu tố.

Thứ nhất là yếu tố về thị trường hướng đến câu chuyện về lãi suất, kiềm chế lạm phát và chính sách về “room” tín dụng. Thứ hai là khó khăn nội tại của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa do thiếu tài sản thế chấp, chưa có sự chuẩn chỉ về mặt quản trị điều hành, quy mô nhỏ.

Về khả năng để có thể tiếp cận cả hai nguồn vốn từ thị trường chứng khoán cũng như tín dụng ngân hàng của các doanh nghiệp này, ông Đào Gia Hưng cho rằng, trong bối cảnh này thì doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa là đối tượng khó khăn, vì vậy cần phải hoạt động đúng ngành nghề cũng như lĩnh vực cốt lõi của mình. Thứ hai, cần phải minh bạch các số liệu tài chính và tình hình hoạt động càng nhiều càng tốt. Thứ ba, nên có sự lựa chọn giữa các sản phẩm đa dạng khác nhau của các ngân hàng.

“Trong tình hình lãi suất tăng cao, doanh nghiệp cần phải có sự tính toán cẩn trọng về dòng tiền trong tương lai sau khi vay được vốn. Việc tiếp cận vốn đã là một trở ngại rồi và nếu chúng ta vượt qua được câu chuyện đó thì câu chuyện sử dụng vốn đó cần phải có sự cẩn trọng và thông minh nhất định”, ông Hưng chia sẻ.

Ông Mạc Quốc Anh, Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội thì cho biết, cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỷ lệ 96%, việc tiếp cận các nguồn vốn với lãi suất hợp lý không hẳn quá khó khăn mà quan trọng nhất các điều kiện của các doanh nghiệp để có thể đáp ứng các thủ tục, các điều kiện đối với hệ thống ngân hàng. Các doanh nghiệp hiện nay đang còn rất nhiều những mặt hạn chế.

“Với việc Quốc hội và Chính phủ chúng ta ban hành chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho các doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp nhỏ có tính lan tỏa rất lớn. Hiện nay, với những doanh nghiệp nào khó khăn nhưng đi đúng những ngành nghề cốt lõi thì việc tiếp cận gói hỗ trợ 2% lãi suất rất hữu ích”, ông Mạc Quốc Anh chia sẻ trong Talk show Phố Tài Chính trên VTV8.

Cũng theo ông Mạc Quốc Anh, hiện nay, các doanh nghiệp đang có nhiều hạn chế khi tiếp cận nguồn vốn trong khi rất nhiều các đơn hàng của các nhà cung cấp mới không được ký tiếp, cũng như các đơn hàng cũ thì bị cắt giảm trong năm 2022 nên nguồn thu chủ yếu của các doanh nghiệp đã bị hạn chế rất lớn.

Một phần khác là biên lợi nhuận khối doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện nay đang bị giảm đi. Trước năm 2019, lợi nhuận trên đầu mỗi sản phẩm chiếm khoảng từ 7-10%. Như hiện nay, lợi nhuận của các doanh nghiệp chỉ khoảng từ 1-3% hoặc các đơn hàng bị hòa, dẫn đến phương án kinh doanh của các doanh nghiệp không nhiều khả thi trong năm 2022 và dự báo nó sẽ kéo dài cho đến năm 2023. Một yếu tố nữa là nguồn cung và nguồn cầu hiện nay cũng bị suy giảm, lượng hàng tồn kho tương đối là lớn.

Chính vì vậy, ngoài những yếu tố ông Hưng chia sẻ, ông Quốc Anh cho rằng cộng đồng doanh nghiệp phải có mối quan hệ tương đối lâu dài với hệ thống tài chính và ngân hàng. Vì nếu không giữ các mối quan hệ lâu dài với hệ thống ngân hàng thì lúc khó khăn việc đồng hành cùng nhau là rất khó.

Tăng cường đối thoại, gỡ khó cho doanh nghiệp

Nhận định thị trường vốn năm 2023 này, ông Mạc Quốc Anh cho biết, sẽ còn khó khăn khi có nhiều động thái vẫn chưa được suy giảm trong thời gian tới, đặc biệt là các cuộc xung đột vẫn còn đang tiếp diễn giữa Nga và Ukraine.

Ở góc độ về mặt vĩ mô, chắc chắn Chính phủ và Quốc hội sẽ có nhiều sự điều chỉnh cho sát với thực tiễn và thị trường. Ngoài ra, sự ảnh hưởng của các nền kinh tế của khu vực và trên thế giới sẽ tác động rất mạnh vào thị trường vốn của Việt Nam. Năm 2023 đã nhiều dự báo về tín hiệu về thị trường, về mặt tài chính, hay sự thu hẹp về đầu tư của các nhà đầu tư tài chính lớn, các doanh nghiệp hay các tập đoàn và các công ty đa quốc gia lớn của các nước trên thế giới…

Ông Đào Gia Hưng thì cho biết, tình hình thị trường vốn chắc chắn sẽ vẫn có những khó khăn. Khó khăn đầu tiên là câu chuyện về lãi suất chắc chắn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt một cách đáng kể, để có thể vừa vặn trong tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Thứ hai, tình hình quốc tế và trong khu vực, với những câu chuyện đứt gãy về nguồn cung ứng, các cuộc xung đột trên thế giới sẽ gây ra những khó khăn. Và điểm thứ ba, hệ thống ngân hàng cũng sẽ phải thận trọng hơn trong việc cung ứng nguồn vốn ra thị trường với các điều kiện mang tính chất có sự thận trọng hơn về mặt rủi ro, về mặt đánh giá tín dụng.

Để các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn một cách hiệu quả, ông Hưng cho biết, phía ngân hàng cũng phải có sự chuẩn bị cho câu chuyện này. Trước hết, VPBank luôn tìm những nguồn vốn từ các tổ chức quốc tế với những đặc điểm mang tính chất ưu đãi hơn so với thị trường để cung ứng ra nền kinh tế. Thứ hai, sẽ có những chuẩn bị thêm những sản phẩm đa dạng khác nhau và hướng tới câu chuyện thuận tiện, hướng tới câu chuyện số hóa cho cộng đồng doanh nghiệp.

Thứ ba là chuẩn bị các nguồn lực, chuyên viên của ngân hàng sẽ tiếp tục phải thiện chiến hơn, tinh nhuệ hơn trong việc là phục vụ, đánh giá nhu cầu của doanh nghiệp, vừa thận trọng hơn nhưng lại phải vừa hỗ trợ hơn.

Mới đây, VPBank đã được ADB hỗ trợ trong việc cung cấp một nguồn vốn 500 triệu USD để cung ứng vốn cho một số đối tượng doanh nghiệp nhất định, với mức lãi suất cố định, dài hạn, rẻ hơn mặt bằng thị trường. Thực tế, nguồn vốn này đến tương đối đúng thời điểm và đến nay tốc độ cung ứng nguồn vốn này ra thị trường tương đối tốt, được cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa đón nhận.

Có 3 đối tượng được tham gia là: Doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng xanh; đối tượng nữ chủ doanh nghiệp; doanh nghiệp siêu nhỏ. Lãi suất dao động ở mức thấp hơn từ 0,5-2% so với mặt bằng lãi suất hiện tại.

Ông Mạc Quốc Anh thì cho biết, Hiệp hội chắc chắn sẽ phải chia nhóm các ngành, các lĩnh vực đang gặp khó khăn, ví dụ như các ngành sản xuất, thương mại, dịch vụ. Hiệp hội đều có những chương trình hỗ trợ trực tiếp bằng việc mời gọi các ngân hàng, kể cả nhà nước và tư nhân, rồi các công ty chứng khoán đến để tư vấn hỗ trợ cho các doanh nghiệp. Hỗ trợ ở đây là cả về các thủ tục, về hồ sơ, đào tạo nâng cao năng lực cho các cán bộ làm tài chính trong hệ thống các doanh nghiệp.

Hiệp hội cũng liên kết hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp FDI đang đóng trên địa bàn của Hà Nội và các huyện tỉnh thành để kéo thêm các dự án, các nhà đầu tư, kết nối họ có thể sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp của Việt Nam. Thời gian tới, Hiệp hội cũng sẽ phải làm việc với các Tham tán thương mại kinh tế của các nước đang đóng tại Hà Nội, kết nối với các đầu mối thương mại lớn của các nước để có thêm được những đơn hàng mới, những khách hàng mới. Ngoài ra, Hiệp hội cũng sẽ tăng cường đối thoại với các cơ quan quản lý nhà nước, đặc biệt với Quốc hội, với Chính phủ, với Ngân hàng Nhà nước trên địa bàn thành phố Hà Nội và các tỉnh, để có các tháo gỡ về mặt chính sách cho cộng đồng doanh nghiệp.