Đề xuất mức hưởng trợ cấp thất nghiệp không quá 5 lần lương cơ sở

Tại dự thảo Nghị định, Bộ Nội vụ cho biết, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức lương bình quân của 6 tháng liền kề có đóng bảo hiểm thất nghiệp trước khi thất nghiệp. Trần hưởng trợ cấp cũng được giữ nguyên. Người lao động hưởng lương theo hệ thống do Nhà nước quy định sẽ không nhận quá 5 lần mức lương cơ sở; còn lao động trong doanh nghiệp, tổ chức sẽ không vượt quá 5 lần lương tối thiểu vùng tại thời điểm chấm dứt hợp đồng. Quy định này nhằm cân bằng lợi ích giữa các nhóm lao động, đồng thời bảo đảm an toàn cho Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

Ảnh minh họa

Điểm mới nổi bật trong dự thảo là quy định rõ cách tính "một tháng hưởng trợ cấp thất nghiệp". Theo đó, mỗi tháng được tính theo tháng dương lịch, bắt đầu từ ngày người lao động được hưởng trợ cấp đến ngày liền kề cùng số của tháng sau trừ một ngày. Nếu tháng sau không có ngày tương ứng thì lấy ngày cuối cùng của tháng.

Ví dụ, nếu bắt đầu hưởng từ 15/3, thời hạn hưởng tháng đầu tiên sẽ kéo dài đến hết ngày 14/4. Cách tính này giúp minh bạch hơn, tránh tình trạng mỗi địa phương áp dụng khác nhau, gây vướng mắc cho cả cơ quan thực hiện lẫn người lao động.

Một điểm khác biệt nữa so với quy định hiện hành là cách xác định mức lương bình quân khi có gián đoạn đóng bảo hiểm. Trước đây, pháp luật chỉ nêu chung "6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp".

Dự thảo lần này quy định rõ: nếu trong 6 tháng cuối cùng trước khi chấm dứt hợp đồng có gián đoạn (người lao động nghỉ ốm, thai sản, tạm hoãn hợp đồng…), thì lấy bình quân của 6 tháng có đóng bảo hiểm thất nghiệp ngay trước thời điểm nghỉ việc.

Quy định này nhằm bảo đảm quyền lợi cho người lao động, tránh trường hợp bị giảm mức hưởng vì những tháng không đóng do lý do khách quan.

Ngoài việc quy định chi tiết mức hưởng trợ cấp, dự thảo Nghị định còn đưa ra nhiều điều chỉnh quan trọng khác. Người sử dụng lao động khi tuyển dụng và sử dụng lao động là người khuyết tật sẽ được miễn đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa 12 tháng, nhằm khuyến khích tạo việc làm cho nhóm yếu thế.

Người sử dụng lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp với mức bằng 0,9% tiền lương tháng

Bộ Nội vụ đề xuất người lao động, người sử dụng lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp với mức bằng 0,9% tiền lương tháng. Nhà nước hỗ trợ tối đa 0,9% quỹ tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Nguyên nhân là do tại Điều 33 Luật Việc làm quy định mức đóng tối đa là 1%. Cơ quan soạn thảo dự thảo đã tính toán về thu, chi và lựa chọn mức đóng 0,9% để đảm bảo khả năng chi trả và an toàn của Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, mà không cần sự hỗ trợ từ Ngân sách Nhà nước trong 5 năm tới.

Tính đến cuối năm 2024, tổng số tiền thu bảo hiểm thất nghiệp từ các đối tượng tham gia là người lao động và người sử dụng lao động là 25.678 tỷ đồng và dự kiến 2025 là 25.735 tỷ đồng. Như vậy, nếu giảm mức đóng từ 1% xuống còn 0,9% thì dự kiến số thu bảo hiểm thất nghiệp hằng năm giảm xuống còn 23.162 tỷ đồng/năm.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng đề xuất giảm tiền đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, từ 0,9% xuống 0%, ở khoản thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động phải đóng cho người lao động là người khuyết tật trong thời gian người lao động làm việc nhưng thời gian hỗ trợ không quá 12 tháng.

Lý do là theo kết quả điều tra quốc gia về lao động việc làm và điều tra quốc gia người khuyết tật Việt Nam, có 31% trong tổng số 6,4 triệu người khuyết tật có khả năng lao động (khoảng 2 triệu người).

Giả sử, chính sách này giúp thu hút được 10% người khuyết tật có khả năng lao động, với mức tiền lương bình quân tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp hiện nay là 6 triệu đồng/tháng, mức đóng hằng tháng là 0,8% mức tiền lương tháng, thì số tiền đóng giảm đóng bảo hiểm thất nghiệp khoảng 115,2 tỷ đồng/năm. Quỹ bảo hiểm thất nghiệp vẫn đảm bảo an toàn trong 5 năm tới.

Mặt khác, việc giảm đóng này cũng không phát sinh thủ tục hành chính khi người sử dụng lao động đăng ký tham gia bảo hiểm thất nghiệp đối với người lao động là người khuyết tật với cơ quan bảo hiểm xã hội.

Bộ Nội vụ đề xuất trường hợp người sử dụng lao động tăng hoặc giảm từ 50 lao động trở lên, thì phải thông báo về tình hình biến động lao động với tổ chức dịch vụ việc làm công, nơi đặt trụ sở làm việc để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.

Đồng thời, định kỳ 6 tháng, trước ngày 31/7; định kỳ hằng năm trước ngày 31/1, Sở Nội vụ các địa phương có trách nhiệm báo cáo về Cục Việc làm (Bộ Nội vụ) và UBND cấp tỉnh về tình hình thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn.

Trước ngày 3 hằng tháng và định kỳ 6 tháng trước ngày 15/7, định kỳ hằng năm trước ngày 15/1, tổ chức dịch vụ việc làm công báo cáo về Sở Nội vụ, Cục Việc làm (Bộ Nội vụ) về việc thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn.