Điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng 2020: Khẳng định bản lĩnh giữa khó khăn

	Trong khó khăn, điều hành CSTT và hoạt động ngân hàng vẫn đạt nhiều kết quả tích cực
	Về việc Bộ Tài chính Hoa Kỳ xác định Việt Nam thao túng tiền tệ

Giữ ổn định trước nhiều biến động

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, bám sát chủ trương của Quốc hội, Chính phủ và diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường trong và ngoài nước, trong năm 2020, NHNN tiếp tục điều hành CSTT chủ động, linh hoạt, thận trọng, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ và ngoại hối, hỗ trợ phục hồi kinh tế trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19. Đặc biệt, NHNN đã chỉ đạo các TCTD triển khai quyết liệt các biện pháp ứng phó với tác động của dịch; hỗ trợ DN và người dân tháo gỡ khó khăn do Covid-19, lũ lụt để sớm phục hồi sản xuất - kinh doanh; tiếp tục triển khai quyết liệt công tác cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu. Nhờ đó, “mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh nhưng điều hành CSTT và hoạt động ngân hàng vẫn đạt được nhiều kết quả tích cực trên các mặt hoạt động”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú chủ trì buổi họp báo

Bà Bùi Thuý Hằng - Phó vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho biết, tính đến ngày 18/12/2020, tổng phương tiện thanh toán M2 tăng 12,83% so với cuối năm 2019 và tăng 14,62% so với cùng kỳ 2019; thanh khoản của hệ thống TCTD thông suốt. Về điều hành lãi suất, tính chung từ đầu năm 2020 đến nay, NHNN đã ba lần điều chỉnh giảm đồng bộ các mức lãi suất với tổng mức giảm tới 1,5-2,0%/năm lãi suất điều hành, là một trong các NHTW có mức cắt giảm lãi suất điều hành lớn nhất trong khu vực. Bên cạnh đó, NHNN cũng điều chỉnh giảm 0,6-1,0%/năm trần lãi suất tiền gửi; giảm 1,5%/năm trần lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên để tạo điều kiện cho các TCTD giảm mạnh lãi suất để hỗ trợ người dân, DN.

Thực hiện chỉ đạo của NHNN các TCTD đã tiết kiệm chi phí, giảm mạnh lãi suất cho vay, đặc biệt là các lĩnh vực ưu tiên. Nhờ đó, tính đến tháng 11/2020, mặt bằng lãi suất cho vay giảm bình quân khoảng 1%/năm so với cuối năm 2019; lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối với một số ngành, lĩnh vực ưu tiên hiện ở mức 4,5%/năm.

Thị trường ngoại hối, tỷ giá cũng cơ bản ổn định nhờ NHNN đã điều hành, công bố tỷ giá trung tâm linh hoạt hàng ngày phù hợp diễn biến thị trường, cân đối kinh tế vĩ mô, tiền tệ và mục tiêu CSTT. Tỷ giá USD/VND diễn biến phù hợp với điều kiện thị trường và biến động của USD trên thị trường thế giới.

Ông Nguyễn Tuấn Anh - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết thêm, tính đến 21/12/2020, tín dụng đối với nền kinh tế tăng 10,14% so với cuối năm 2019 và tăng 11,62% so cùng kỳ 2019.

Thông tin về tình hình triển khai Thông tư 01/2020/TT-NHNN, ông Tuấn Anh cho biết, đến nay các TCTD đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho khoảng 270 nghìn khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 với dư nợ gần 355 nghìn tỷ đồng; miễn, giảm, hạ lãi suất cho gần 590 nghìn khách hàng với dư nợ trên 1 triệu tỷ đồng. Đặc biệt, các TCTD đã cho vay mới lãi suất ưu đãi (thấp hơn phổ biến từ 0,5-2,5% so với trước dịch) với doanh số lũy kế từ 23/1 đến nay đạt gần 2,3 triệu tỷ đồng cho hơn 390 nghìn khách hàng. Mặc dù không thuộc đối tượng điều chỉnh của Thông tư 01, nhưng Ngân hàng Chính sách xã hội đã thực hiện gia hạn nợ cho gần 168 nghìn khách hàng với dư nợ 4.183 tỷ đồng, cho vay mới trên 2 triệu khách hàng với số tiền 72.531 tỷ đồng. Song song với đó, các TCTD cũng thực hiện miễn giảm phí dịch vụ thanh toán để hỗ trợ khách hàng; ước tính tổng số tiền phí dịch vụ thanh toán mà các ngân hàng miễn, giảm cho khách hàng đến hết năm 2020 sau 2 đợt giảm phí là khoảng 1.004 tỷ đồng.

Mặc dù đại dịch Covid-19 gây nên những khó khăn chưa từng có, nhưng ở một góc độ nào đó đây lại chính là cơ hội để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM). Theo ông Phạm Tiến Dũng - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, thanh toán qua di động đạt hơn 918,8 triệu giao dịch với giá trị đạt gần 9,6 triệu tỷ đồng (tăng 123,9% về số lượng và 125,4% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019); thanh toán qua Internet đạt gần 374 triệu giao dịch với giá trị hơn 22,2 triệu tỷ đồng (tăng 8,3% về số lượng, 25,5% về giá trị giao dịch so với cùng kỳ năm 2019). So cùng kỳ năm 2019, 10 tháng đầu năm 2020, giao dịch qua Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng 83,67% về số lượng và 135,04% về giá trị; số lượng và giá trị thanh toán qua kênh Internet tăng 276,4% và 343%; số lượng và giá trị thanh toán qua điện thoại di động tăng 1.037% và 972,5%. Đặc biệt, hoạt động thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công được đẩy mạnh, đáp ứng được nhu cầu thu, chi ngân sách của người dân và DN nhanh chóng, kịp thời. Khuôn khổ pháp lý cho hoạt động thanh toán tiếp tục được rà soát, bổ sung và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho phát triển TTKDTM.

Điều hành CSTT linh hoạt, chủ động

Cũng tại họp báo, ông Nguyễn Trọng Du - Phó Chánh thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng (CQTTGSNH) cho biết, công tác cơ cấu lại các TCTD đã đạt được những kết quả quan trọng theo đúng mục tiêu, lộ trình đề ra tại Đề án 1058, tạo sự ổn định, an toàn của hệ thống các TCTD. Năng lực tài chính, quản trị điều hành và hiệu quả hoạt động, các chỉ số an toàn, tính minh bạch trong hoạt động của các TCTD được cải thiện rõ rệt và ngày càng tiệm cận với thông lệ, chuẩn mực quốc tế. Việc triển khai Basel II tiếp tục được các TCTD tập trung thực hiện để đáp ứng các thông lệ quốc tế về an toàn vốn.

Các TCTD quyết liệt triển khai các biện pháp hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn vì đại dịch

Tuy nhiên đại diện CQTTGSNH cũng thừa nhận, mặc dù nợ xấu vẫn được xử lý quyết liệt bằng nhiều giải pháp, song đến cuối tháng 10/2020, tỷ lệ nợ xấu nội bảng đã vượt 2%. Thế nhưng đây là tất yếu khách quan và thể hiện sự nỗ lực rất lớn của ngành Ngân hàng trong bối cảnh nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 và khả năng trả nợ của khách hàng bị suy giảm.

Trao đổi rõ hơn về vấn đề này với các phóng viên, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, nếu không có dịch Covid-19, việc đưa tỷ lệ nợ xấu dưới 3% cuối năm 2020 hoàn toàn trong tầm tay. Nhưng dịch bệnh đã tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu là nguyên nhân khách quan dẫn đến việc DN và người dân không trả nợ được ngân hàng. “Đây là việc ngoài tầm kiểm soát, do đó, ảnh hưởng đến đến mục tiêu của NHNN trong việc giảm tỷ lệ nợ xấu. NHNN đang chỉ đạo các đơn vị chức năng phân tích đánh giá, nhận diện đầy đủ nợ xấu để đưa ra những định hướng, giải pháp phù hợp và hiệu quả”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Một trong những điểm sáng nữa trong năm qua cũng được Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhắc tới đó là công tác cải cách hành chính (CCHC) khi NHNN tiếp tục đứng đầu các bộ, ngành về chỉ số CCHC (Par-Index) năm 2019 và là năm thứ 5 liên tiếp đứng đầu trong các bộ, cơ quan ngang bộ. Chính điều này đã góp phần tạo thuận lợi cho việc tiếp cận tín dụng, hỗ trợ kiểm soát dòng tiền, nâng cao tính minh bạch. Chỉ số tiếp cận tín dụng của Việt Nam ở vị trí 25/190 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng 7 bậc so với Doing Business 2019, đứng thứ 2 trong khu vực ASEAN, thứ 2 trong khu vực châu Á, hoàn thành mục tiêu tăng ít nhất một bậc mà Chính phủ yêu cầu.

Chia sẻ về định hướng điều hành CSTT và hoạt động ngân hàng thời gian tới, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết: NHNN sẽ tiếp tục điều hành CSTT chủ động, linh hoạt, phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát; duy trì ổn định vĩ mô, thị trường, hỗ trợ phục hồi nhanh kinh tế. Trong đó, điều hành CSTT (đặc biệt là lãi suất, tỷ giá) chủ động, linh hoạt phù hợp với cân đối vĩ mô, diễn biến thị trường và mục tiêu CSTT, đảm bảo thị trường tiền tệ, ngoại hối ổn định, thông suốt. Đồng thời NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo TCTD tiếp tục triệt để tiết giảm chi phí để giảm lãi suất cho vay, đơn giản hóa quy trình thủ tục, tạo điều kiện cho khách hàng vay mới phục hồi sản xuất kinh doanh, nhưng “không hạ chuẩn cho vay, đảm bảo chất lượng, an toàn tín dụng, duy trì hoạt động lành mạnh của hệ thống ngân hàng”.

Phó Thống đốc nhấn mạnh, NHNN sẽ tiếp tục điều hành tín dụng theo hướng mở rộng tín dụng hiệu quả, tập trung vốn cho vay các lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực sản xuất kinh doanh, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, nâng cao chất lượng, hiệu quả tín dụng. Xây dựng và trình Chính phủ Đề án tổng thể cơ cấu lại các TCTD giai đoạn 2021-2025 và chỉ đạo các TCTD chủ động xây dựng phương án cơ cấu lại của tổ chức mình để sớm triển khai trong thời gian tới. Đi cùng với đó, tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý và xây dựng, triển khai Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn tới, chú trọng hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ TTKDTM; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng thành tựu CMCN 4.0 trong hoạt động thanh toán. Triển khai các mô hình thanh toán tại khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa gắn với việc xây dựng và triển khai Chiến lược Tài chính toàn diện quốc gia. Bởi theo Phó Thống đốc “việc triển khai càng sớm tài chính toàn diện sẽ nâng cao mức sống, cũng như tăng mức độ tiếp cận tín dụng của người dân”. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về TTKDTM, giáo dục tài chính; tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời nâng cao chất lượng, hiệu quả dịch vụ thanh toán.