Dòng tiền trong nước đang chảy vào kênh đầu tư nào?

VN-Index giảm điểm do đâu?

Bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Nghiên cứu, Công ty CP Chứng khoán MB (MBS) cho biết, thị trường chứng khoán thế giới bắt đầu điều chỉnh trong vòng 1 tháng qua khi các chỉ số chính như Nasdaq, S&P 500, Nikkei đều giảm mạnh từ 5-10%. Và lo ngại càng gia tăng trong vòng 1 tuần gần đây khi báo cáo việc làm tháng 7 của Mỹ ảm đạm hơn so với kỳ vọng, đặt ra khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải giảm nhanh và mạnh lãi suất để cứu tăng trưởng kinh tế.

Theo dữ liệu từ FedWatch Tool, khả năng Fed giảm lãi suất trong 3 cuộc họp cuối cùng của năm nay, diễn ra vào các tháng 9, 11 và 12, đều đang ở mức 100%. Nhiều tổ chức dự báo cho rằng Fed sẽ quyết liệt hơn nữa trong việc giảm lãi suất, thậm chí phải giảm 50 điểm cơ bản sau mỗi cuộc họp từ đây đến cuối năm, thay vì mức 25 điểm cơ bản như trước đây, để đưa nền kinh tế “hạ cánh mềm”. Thị trường đang kỳ vọng lãi suất Fed sẽ hạ về mức 3% cuối năm 2025.

Trước đó, thị trường tài chính thế giới cũng chịu một cú sốc từ việc Ngân hàng trung ương Nhật (BoJ) tiếp tục tăng lãi suất lần thứ 2, kết quả là các nhà đầu tư lo ngại hoạt động carry trade (hoạt động đầu tư dựa trên sự chênh lệch lãi suất) của yên Nhật thoái trào, gây ra cú giảm lịch sử của chứng khoán Nhật và khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo. Kết quả là các thị trường Châu Á như Nhật, Hàn Quốc… giảm xấp xỉ 8%, S&P 500 và Down Jones giảm khoảng 4%. Các tài sản rủi ro khác như tiền điện tử Bitcoin và Ether cũng giảm hơn 15%.

Ở chiều ngược lại, nhà đầu tư đang tìm nơi trú ẩn ở các tài sản an toàn hơn như vàng và trái phiếu. Giá vàng đang hướng tới mốc 2.500 USD/oz, tăng 2,8% trong vòng 1 tháng qua và tăng 19% kể từ đầu năm. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm tụt xuống mức 3,7%, thấp nhất kể từ giữa năm 2023. Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm cũng chỉ còn 0,785% do thị trường cho rằng BoJ khó tăng lãi suất thêm lần nữa trong năm nay.

Đà suy giảm của chứng khoán trong nước cũng xuất hiện từ giữa tháng 7/2024. Phiên mất gần 50 điểm ngày 5/8 đã đưa VN-Index một lần nữa rơi xuống dưới ngưỡng tâm lý 1.200.

Mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý II của các doanh nghiệp niêm yết đã đi qua, những thông tin tích cực hầu hết đã xuất hiện từ đầu tháng 7 và phần nào đã phản ánh vào giá.

Ở thời điểm này, thị trường chứng khoán đang thiếu vắng những thông tin tích cực trong nước, do đó dễ bị tác động bởi các yếu tố ngoại lực. Vì vậy, các yếu tố bất lợi của thế giới, bao gồm những lo ngại về sức khỏe của kinh tế Mỹ, diễn biến của đồng yên và căng thẳng địa chính trị ở khu vực Trung Đông… đang là yếu tố dẫn dắt, tác động đến thị trường trong ngắn hạn.

Ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư Maybank Investment Bank thì cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam bị ảnh hưởng từ những yếu tố trên thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có bị ảnh hưởng từ những yếu tố trong nước.

Nếu nói về số liệu kinh tế, Việt Nam đang rất tích cực như GDP cải thiện qua từng quý, chỉ số PMI của Việt Nam liên tục tăng và hiện nay đang nằm trên 50 điểm, đứng thứ 2 khu vực Đông Nam Á, chỉ sau Singapore… Đó là những bệ đỡ rất lớn cho thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên, vẫn còn những yếu tố trong nước tác động đến thị trường, đó là yếu tố dòng tiền. Thanh khoản tháng 7 thấp hơn tháng 6, tháng 6 thấp hơn tháng 5…, nghĩa là dòng tiền trên thị trường đang yếu.

Một yếu tố gây ảnh hưởng cho thị trường nữa chính là tâm lý của các nhà đầu tư khi khối ngoại đã miệt mài bán ròng mạnh gây ra tâm lý cho những nhà đầu tư khác cũng như là tâm lý chung của thị trường.

Ngoài ra, việc sử dụng margin, tỷ lệ sử dụng đòn bẩy trên thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở mức rất cao và chủ yếu lại là các nhà đầu tư cá nhân, chiếm tỉ trọng lớn nhất trong các nhóm nhà đầu tư ở trên thị trường, nên việc tỷ lệ đòn bẩy cao cũng sẽ là một áp lực.

Dòng tiền trong nước đang chảy về đâu ?

Theo bà Trần Thị Khánh Hiền, nhiều số liệu cho thấy dòng tiền trên thị trường chứng khoán đang dần suy yếu khi bước vào tháng 7/2024. Cụ thể là tổng tiền gửi của các nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán tại thời điểm cuối quý II ước giảm 6.000 tỷ đồng so với cuối quý I/2024. Thực tế là thanh khoản tháng 7 của thị trường chứng khoán giảm gần 27% so với tháng 6 và giảm 8,6% so với cùng kỳ năm trước.

Ngoài yếu tố là các nhà đầu tư phần nào hiện thực hóa lợi nhuận khi VN-Index chạm ngưỡng 1.300 điểm vào giữa tháng 6, thì dòng vốn cũng đang có sự dịch chuyển.

Ước tính, tính đến cuối quý II, tổng huy động dân cư của của các ngân hàng niêm yết tăng 6% so với đầu năm, trong khi con số này chỉ khoảng 2,1% vào cuối quý I. Điều này chứng tỏ kênh tiết kiệm đang thu hút một dòng tiền đáng kể trong bối cảnh lãi suất huy động có xu hướng nhích dần lên.

Thực tế là từ tháng 4 năm 2024, nhiều NHTM đã bắt đầu tăng lãi suất huy động, tính đến ngày 31/7, tổng cộng đã có 20 ngân hàng, trong đó có một vài ngân hàng quy mô lớn đã điều chỉnh lãi suất huy động với mức tăng từ 0,3% - 0,7%, thậm chí lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng ở một vài ngân hàng đã vượt mốc 6%/năm.

Thị trường bất động sản mặc dù chưa thật sự tích cực song đã manh nha có dấu hiệu phục hổi ở một số khu vực và phân khúc. Chẳng hạn như giao dịch chung cư ở Hà Nội trong 6 tháng đầu năm vẫn tăng mạnh 185% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, số lượng giao dịch phân khúc thấp tầng, đất nền tăng 60% so với quý trước.

Ngoài ra, theo Tổng cục Thống kê, dòng vốn đầu tư nhân trong quý II vừa qua đã tăng 8%, đây là mức tăng cao nhất kể từ năm 2022 trở lại đây. Điều này chứng tỏ doanh nghiệp tư nhân đã dần lạc quan hơn với triển vọng kinh tế, cũng như tự tin mở rộng sản xuất kinh doanh.

Ông Phan Dũng Khánh cho rằng, thanh khoản trong những tháng gần đây có xu hướng giảm xuống có nghĩa dòng tiền đang yếu đi.

Một yếu tố khác, mặc dù lãi suất đang ở mức thấp nhưng tỷ lệ tiền gửi tiết kiệm ngân hàng đang ở mức cao nên mới đây Thủ tướng đã yêu cầu hướng dòng vốn, lượng tiền gửi tiết kiệm vào nền kinh tế...

Trong năm 2024, giá vàng đã có thời điểm cao nhất trong lịch sử, từ trước đến nay vàng hay tiền gửi tiết kiệm được xem là những nhóm kênh đầu tư an toàn. Còn chứng khoán, bất động sản được xem là những nhóm đầu tư mạo hiểm. Như vậy, chúng ta thấy dòng tiền đang có xu hướng chuyển vào các kênh đầu tư an toàn giống như tiền gửi tiết kiệm hay vàng.

Bên cạnh đó, theo số liệu của Hiệp hội Trái phiếu Việt Nam, tỷ lệ phát hành thành công của trái phiếu riêng lẻ trên thị trường tài chính đã tăng vọt trở lại, thị trường trái phiếu đã bắt đầu ấm trở lại và nhận được nhiều sự quan tâm hơn. Như vậy, kênh trái phiếu cũng được xem là một kênh đầu tư được quan tâm trong giai đoạn hiện nay.