Đừng “nghịch dại” với Quốc ca!

Trong cuộc sống thường ngày, không khó để nhận thấy nhiều người vẫn “tức cảnh” mà hát nhạc chế. Chẳng hạn như việc mỗi khi Hà Nội ngập các tuyến phố vì mưa trút xuống thì đâu đó lại vang lên câu hát “Hà Nội mùa này phố cũng như sông” chế từ bài “Hà Nội mùa vắng những cơn mưa”.

Hoặc khi ông Miura (người Nhật Bản) đảm nhận cương vị huấn luyện trưởng đội tuyển bóng đá nam Việt Nam, không ít người lại hát bài nhạc “Cảm ơn Miura đến” chế trên nền ca khúc “Nếu như anh đến” do ca sĩ Văn Mai Hương thể hiện rất thành công.

Thực tế phản ánh, nhạc chế đang trở thành “mốt” trong đời sống thực cũng như tồn tại trên nhiều trang mạng trực tuyến. Ở góc độ nào đó, chế nhạc tạo không khí vui vẻ, giải trí lành mạnh có thể chấp nhận được. Nhưng một khi, chế nhạc phản cảm thì rõ ràng đã vượt qua tầm giải trí đơn thuần.

Quốc ca (bài hát “Tiến quân ca”, sáng tác Văn Cao) không thể đem ra để chế

Quay lại sự việc “chế” bài hát Quốc ca như đã nói trên. Vừa qua, dư luận bàng hoàng khi báo chí phản ánh người đứng đầu hệ thống siêu thị dự án bất động sản bắt nhịp cho 500 nhân viên tại khu du lịch Bình Qưới 1 (TP. Hồ Chí Minh) hát bài “Cen ca” được chế lời trên nền nhạc Quốc ca.

Cụ thể, trong bài hát được chế lời, đoạn “Đoàn quân Việt Nam đi” được sửa thành “Đoàn quân nhà Cen đi” (Cen được hiểu là ký hiệu của hệ thống siêu thị bất động sản); “Chung lòng cứu quốc” thành: “Chung lòng chốt chốt” (thể hiện quyết tâm chốt hợp đồng giao dịch)…

Bên cạnh đó, một loạt lời bài Quốc ca bị sửa tùy tiện: “Lòng ta vững chí ra biển lớn/Sóng dù to ta cũng sẽ vượt qua/Mười ba năm quyết chí không ngừng/Biết bao nhiêu anh tài/Tiến lên/Cùng tiến lên/Chúc cho nhà Cen ta/Vững bền!”.

Khi nghe những lời chế trên, bất cứ ai trong chúng ta đều bất bình vì bản Quốc ca rất linh thiêng của dân tộc đã được đem ra làm trò mua vui. Rất ít người biết rằng, tại Khoản 3 Điều 13 Hiến pháp năm 2013 quy định “Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhạc và lời của bài Tiến quân ca, chính vì thế, việc chế lời bài hát không chỉ dừng ở việc vi phạm bản quyền tác giả mà nó là cấm, không được phép”.

Thế nên rõ ràng, việc bất kỳ ai chế Quốc ca là hành vi sai trái, đi ngược lại các quy định pháp luật hiện hành. Quan trọng hơn, chế bài hát Quốc ca dù với mục đích gì cũng phản ánh ý thức của người đó có vấn đề, thiếu lòng tự tôn và tự hào dân tộc.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với báo giới bên hành lang kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII, Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh (đoàn đại biểu tỉnh Hải Dương, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc Phòng) nhấn mạnh: “Bài hát Quốc ca thể hiện khí phách của dân tộc Việt Nam trong chống ngoại xâm, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và đã được quy định trong Hiến pháp năm 2013. Việc chế, xuyên tạc bài hát Quốc ca là vi phạm và làm ảnh hưởng đến tính thiêng liêng của bài hát, đồng thời, dù thế nào thì đây cũng là hành vi xấu”.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao & Du lịch, ông Hoàng Tuấn Anh cũng cho rằng, việc chế lời Quốc ca thành “Cen ca” là không chấp nhận được và hành vi này sẽ được xử lý một cách nghiêm túc, triệt để.

Quốc ca cùng với Quốc kỳ, Quốc huy được xem là 3 tam bảo của Quốc gia, vì thế không thể “xâm phạm” và nếu ai xâm phạm sẽ phải nhận về kết cục tương xứng với hành vi sai trái. Ít ai trong chúng ta biết rằng, việc chế nhạc không chỉ với Quốc ca mà với bất kỳ nhạc phẩm nào, khi chưa được sự đồng ý của tác giả (chủ sở hữu tác phẩm) là hành vi vi phạm pháp luật.

Được biết, mọi hình thức xuyên tạc, chế lại tác phẩm sẽ vi phạm Khoản 5 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi năm 2009). Chỉ trong trường hợp người chế nhạc đã xin phép và được sự đồng ý của tác giả thì mới được sử dụng nhạc chế.

Lấy Quốc ca để chế và chẳng cần biết chúng ta chế như thế nào, phục vụ cho mục đích gì… thì cũng là hành vi xấu, không thể chấp nhận. Trên thế giới, nhiều quốc gia có hình thức xử phạt rất khắt khe với việc chế Quốc ca.

Điển hình tại Rumani, hát chế Quốc ca bị xem là phỉ báng đất nước và người hát chế có thể bị phạt tù 6 tháng đến 3 năm, kèm theo phạt tiền. Ở Kazakhstan, hành vi hát chế Quốc ca bị phạt tiền khoảng 21.000 USD và phạt tù 1 năm. Trong khu vực Đông Nam Á, tại Thái Lan, hát chế Quốc ca bị khép vào tội xúc phạm đất nước và phỉ báng hoàng tộc nên hình phạt cho tội danh này rất nặng: khoảng 15 năm tù giam (hơn cả tội giết người).

Nói vậy để thấy, Quốc ca không thể đem ra để chế, không thể “nghịch dại”!