Fed có thể chưa sớm giảm lãi suất

Bộ Lao động Mỹ cuối tuần trước cho biết, nền kinh tế lớn nhất thế giới tạo thêm được 216.000 việc làm mới trong tháng trước, cao hơn nhiều so với dự báo của giới chuyên môn. Tính chung kinh tế Mỹ đã tạo thêm 2,7 triệu việc làm vào năm 2023, song vẫn giảm mạnh so với con số 4,8 triệu việc làm mới của năm 2022.

Theo các chuyên gia, thị trường lao động Mỹ đang dần hạ nhiệt do tác động của các đợt tăng lãi suất nhanh và mạnh của Fed. Mặc dù vậy, thị trường lao động vẫn rất mạnh và sức mạnh của thị trường lao động đang hỗ trợ tích cực cho chi tiêu của người tiêu dùng, qua đó giúp kinh tế Mỹ đã tránh được suy thoái kinh tế vào năm ngoái và có thể sẽ tiếp tục tăng trưởng đến năm 2024.

Theo ước tính của giới chuyên môn, nền kinh tế Mỹ chỉ cần khoảng 100.000 việc làm mới mỗi tháng là đủ để đáp ứng tốc độ tăng trưởng dân số trong độ tuổi lao động. Với tốc độ tăng trưởng việc làm mạnh mẽ, ước tính có tới 1,40 cơ hội việc làm cho mỗi người thất nghiệp trong tháng 11.

Điều đó tiếp tục tạo áp lực đến tăng trưởng tiền lương. Cụ thể, thu nhập trung bình theo giờ tăng 0,4% trong tháng 12, ngang bằng với mức tăng của tháng trước; qua đó nâng tốc độ tăng lương hàng năm lên 4,1% từ mức 4,0% trong tháng 11. Tăng trưởng tiền lương cao hơn nhiều so với mức trung bình trước đại dịch và mức 3-3,5% mà hầu hết các nhà hoạch định chính sách cho là phù hợp với mục tiêu lạm phát 2% của Fed.

“Thị trường lao động đang dần hạ nhiệt”, Scott Anderson - Chuyên gia kinh tế trưởng về Mỹ tại BMO Capital Markets ở San Francisco, cho biết. “Tuy nhiên, khả năng phục hồi của thị trường lao động kéo dài và sức mạnh tăng trưởng tiền lương có thể khiến Fed duy trì lãi suất cao lâu hơn so với kỳ vọng của thị trường”.

Tuy nhiên cũng có một số điểm đáng lưu ý trong báo cáo việc làm của Mỹ. Cụ thể, dữ liệu điều chỉnh cho thấy, lượng việc làm mới trong tháng 10 và 11 thấp hơn 71.000 so với số liệu ước tính ban đầu. Trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn được duy trì ở mức 3,7% vào tháng cuối năm 2023, do 676.000 người đã rời bỏ lực lượng lao động. Việc làm trong gia đình cũng giảm mạnh và tuần làm việc trung bình ngắn hơn một chút so với tháng 11.

Tỷ lệ thất nghiệp đã tăng từ mức thấp nhất trong 5 thập kỷ là 3,4% hồi tháng 4 với bối cảnh lực lượng lao động gia nhập thị trường tăng nhanh mà nguyên nhân một phần cũng do sự gia tăng lao động nhập cư. Hệ quả là tỷ lệ tham gia lực lượng lao động, hay tỷ lệ người Mỹ trong độ tuổi lao động có việc làm hoặc đang tìm kiếm việc làm, giảm xuống còn 62,5%, mức thấp nhất kể từ tháng 2 và giảm từ mức 62,8% trong tháng 11.

Một số nhà kinh tế suy đoán rằng việc nghỉ hưu vào cuối năm là nguyên nhân làm giảm cả việc làm trong gia đình và lực lượng lao động. Bởi vậy, thị trường tài chính ban đầu đã giảm xác suất về động thái cắt giảm lãi suất trong tháng 3 xuống khoảng 53% nhưng sau đó đã lại tăng lên khoảng 65%.

“Thị trường lao động không mạnh như bạn nghĩ”, Sung Won Sohn, giáo sư tài chính và kinh tế tại Đại học Loyola Marymount ở Los Angeles cho biết. “Tôi vẫn kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất ít nhất một vài lần trong nửa đầu năm nay”.

Trong khi đó Chủ tịch Fed Richmond Thomas Barkin cho biết hôm 5/1 rằng tốc độ tăng trưởng việc làm mạnh mẽ và tỷ lệ thất nghiệp thấp cho thấy nỗ lực kiểm soát lạm phát của Fed vẫn chưa phải đánh đổi bằng mục tiêu duy trì việc làm tối đa. “Chúng ta vẫn đang ở thời điểm lạm phát vượt quá mục tiêu và tỷ lệ thất nghiệp được cho là ở mức bằng hoặc thấp hơn”, mức phù hợp với mức việc làm tối đa, Barkin cho biết khi đề cập đến báo cáo việc làm tháng 12.

Thậm chí Chủ tịch Fed Dallas Lorie Logan hôm 6/1 còn cảnh báo rằng Fed có thể cần phải tiếp tục tăng lãi suất chính sách ngắn hạn để ngăn chặn sự sụt giảm gần đây của lợi suất trái phiếu dài hạn. Sự chú ý bây giờ chuyển sang báo cáo lạm phát tiêu dùng tháng 12, dự kiến sẽ được công bố vào thứ Năm tới.

Fed đã giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% - 5,50% tại cuộc họp cuối năm 2023 và các nhà hoạch định chính sách đã báo hiệu trong các dự báo kinh tế mới rằng, chu kỳ tăng lãi suất mạnh mẽ trong hai năm qua đã kết thúc và Fed có thể cắt giảm lãi suất trong năm 2024.