Giao thông xanh tốc độ cao mở không gian phát triển mới cho Cần Giờ

Quang cảnh tọa đàm

Hạ tầng giao thông xanh và tư duy phát triển “không đánh đổi”

Ngày 27/12/2025, Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam phối hợp với Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam và Vinhomes tổ chức tọa đàm “Giao thông xanh tốc độ cao và giá trị cộng đồng của đô thị biển Cần Giờ”.

Theo PGS.TS.KTS Trần Minh Tùng, giảng viên Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, phát triển đô thị dựa trên kết nối tốc độ cao là cách tiếp cận căn cơ để hạn chế sự phụ thuộc vào giao thông cá nhân, từ đó bảo vệ tối đa các vùng đệm sinh thái của Cần Giờ. Trong bối cảnh rừng ngập mặn Cần Giờ được xem là “lá phổi xanh” của TP.Hồ Chí Minh, mọi quyết định hạ tầng đều cần đặt trong mối quan hệ hài hòa giữa phát triển và bảo tồn.

Điểm khác biệt của giao thông xanh tốc độ cao, điển hình là metro, nằm ở khả năng cho phép thành phố triển khai chiến lược phát triển “nhảy cóc”, kết nối trực tiếp các điểm nút quan trọng mà không kéo theo quá trình đô thị hóa dàn trải hai bên tuyến. Cách tiếp cận này hoàn toàn trái ngược với mô hình phát triển dựa trên đường bộ, vốn thường dẫn đến tình trạng xâm lấn rừng, đô thị hóa tự phát và gia tăng phát thải.

Ở góc độ môi trường, metro và các loại hình giao thông điện được xem là giải pháp hiệu quả để giảm phát thải carbon. Khi người dân dịch chuyển từ phương tiện cá nhân sang giao thông công cộng khối lượng lớn, không chỉ thời gian di chuyển được rút ngắn mà “quãng đường phát thải” cũng được thu hẹp đáng kể, đóng góp thiết thực cho mục tiêu Net Zero của TP.Hồ Chí Minh và của Việt Nam.

PGS.TS. Nguyễn Hồng Thái, Phó Chủ tịch Hội Kinh tế Vận tải Đường sắt Việt Nam cho rằng, sự lựa chọn trục giao thông chủ đạo sẽ quyết định hình thái phát triển đô thị. Nếu phụ thuộc vào ô tô cá nhân, đô thị sẽ tỏa rộng không kiểm soát, chi phí xã hội cao và phát thải lớn. Ngược lại, nếu lấy giao thông xanh tốc độ cao làm “xương sống”, đô thị sẽ phát triển theo mô hình đa trung tâm, tối ưu nguồn lực và giảm áp lực cho lõi đô thị.

Kinh nghiệm từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan hay Singapore cho thấy, khi giao thông xanh tốc độ cao được đặt đúng vị trí trong chiến lược quy hoạch, nó không chỉ là phương tiện di chuyển mà trở thành nền tảng cấu trúc của đô thị hiện đại. Đây cũng là lý do các chuyên gia nhấn mạnh rằng, ESG++ không thể dừng ở cam kết, mà phải được “kích hoạt” bằng hạ tầng cụ thể.

Tái định nghĩa không gian đô thị và giá trị bất động sản Cần Giờ

Theo PGS.TS.KTS Trần Minh Tùng, kết nối tốc độ cao có vai trò then chốt trong việc tái cấu trúc hệ sinh thái “sống – làm việc – nghỉ dưỡng” của TP.Hồ Chí Minh. Khi quãng đường 54 km từ Cần Giờ đến trung tâm Bến Thành được rút ngắn xuống dưới 20 phút, cấu trúc đô thị sẽ chuyển từ mô hình đơn cực sang đa cực. Đây là ngưỡng thời gian đủ ngắn để người dân chấp nhận di chuyển hàng ngày mà không phát sinh áp lực tâm lý hay chi phí cơ hội.

Trong khoa học quy hoạch, ngưỡng 30 phút được coi là “giới hạn vàng” cho quyết định lựa chọn nơi cư trú. Khi giao thông tốc độ cao phá vỡ giới hạn này, không gian đô thị được tái định nghĩa, kéo theo sự tái phân bổ dân cư, lao động và dòng vốn đầu tư. Với Cần Giờ, điều này đồng nghĩa với việc giá trị đất đai không còn phụ thuộc vào diện tích hay kỳ vọng đầu cơ, mà gắn chặt với khả năng kết nối và chất lượng sống.

PGS.TS.KTS Trần Minh Tùng phân tích, tốc độ cao tạo ra lực hút ly tâm đối với dòng vốn bất động sản và dịch vụ, dịch chuyển khỏi các khu vực nội đô đã bão hòa sang những vùng có tiềm năng sinh thái và chất lượng sống cao hơn. Thay vì đầu cơ ngắn hạn, các nhà đầu tư sẽ ưu tiên mô hình phát triển bền vững như đô thị sinh thái, trung tâm chăm sóc sức khỏe, đô thị nghỉ dưỡng kết hợp làm việc tại Cần Giờ.

Cách tiếp cận này giúp ngăn chặn đô thị hóa kiểu “vết dầu loang” và thay thế bằng mô hình phát triển dựa trên hạ tầng (Infrastructure-Led Development). Đồng thời, chính quyền có thể khai thác hiệu quả giá trị gia tăng từ đất đai để tái đầu tư cho hạ tầng xã hội, tạo vòng tuần hoàn phát triển bền vững.

PGS.TS. Nguyễn Hồng Thái cho rằng, giao thông xanh tốc độ cao không chỉ làm thay đổi mặt bằng giá, mà còn thay đổi logic vận hành của thị trường bất động sản, từ đầu cơ sang đầu tư dài hạn theo giá trị thực. Khi chất lượng môi trường, khả năng tiếp cận dịch vụ và tính ổn định của kết nối được đảm bảo, giá trị không gian sống sẽ được xác lập trên nền tảng bền vững.

Trong bối cảnh đó, Cần Giờ không chỉ được nhìn nhận như một đô thị biển đơn thuần, mà là mô hình chiến lược kết hợp giữa phát triển kinh tế, bảo tồn sinh thái và chăm lo cộng đồng. Những dự án đô thị biển thế hệ mới, tiêu biểu như Vinhomes Green Paradise Cần Giờ, được xem là “phòng thí nghiệm sống” để thử nghiệm các chuẩn mực mới về quản trị đô thị, phát triển bền vững và chất lượng sống theo tiêu chí ESG++.

Theo ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, các mô hình đô thị biển định hướng ESG++ không chỉ tạo ra sản phẩm bất động sản, mà còn góp phần thiết lập chuẩn mực mới cho thị trường. Đây là nền tảng để nâng tầm vị thế của bất động sản Việt Nam trong bối cảnh hội nhập, đồng thời mở ra một hướng đi phát triển “tăng trưởng mà không đánh đổi”.

Từ góc nhìn dài hạn, các chuyên gia thống nhất rằng, giao thông xanh tốc độ cao chính là chìa khóa để Cần Giờ trở thành cực phát triển mới của TP.Hồ Chí Minh – nơi giá trị đô thị được đo bằng chất lượng sống, khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và mức độ gắn kết cộng đồng, thay vì mật độ bê tông hay tốc độ đô thị hóa thuần túy.