INTA bật đèn xanh cho Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam
Ủy ban đã thông qua hiệp định thương mại tự do với 29 phiếu, 6 phiếu chống và 5 phiếu trắng, đồng thời khuyến nghị rằng Phiên họp toàn thể của Nghị viện châu Âu cũng nên đưa ra ý kiến tương tự. Hiệp định này sẽ loại bỏ hầu như toàn bộ thuế quan giữa hai bên trong vòng mười năm. Nó sẽ bảo vệ cho các sản phẩm đặc trưng của châu Âu, và cho phép châu Âu tiếp cận thị trường mua sắm công của Việt Nam.
Nghị quyết kèm theo quyết định chấp thuận trên có nêu rằng, Hiệp định cũng là một công cụ để bảo vệ môi trường và thúc đẩy tiến bộ xã hội hơn nữa ở Việt Nam, bao gồm cả các quyền lao động. Các yêu cầu của Ủy ban thương mại đối với Việt Nam, bao gồm cả các vấn đề về lao động và nhân quyền, cũng như về cơ chế đảm bảo khả năng thực thi của các điều khoản về sự bền vững, đã được thông qua với 29 phiếu thuận, 9 phiếu chống và 2 phiếu trắng.
Các yếu tố chính của thỏa thuận thương mại trên như sau:
Xóa bỏ thuế hải quan: 65% hàng xuất khẩu của EU sang Việt Nam sẽ được miễn thuế ngay lập tức, số còn lại - bao gồm xe máy, ô tô, dược phẩm, hóa chất, rượu vang, thịt gà và thịt lợn - sẽ được từng bước tự do hóa trong vòng mười năm.
Trong khi đó, 71% hàng xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ được miễn thuế ngay ngày đầu tiên, phần còn lại sẽ được tư do hóa trong vòng bảy năm. Việc miễn thuế đối với các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu nhạy cảm từ Việt Nam như gạo, tỏi hoặc trứng sẽ có hạn chế.
Hàng rào phi thuế quan sẽ được loại bỏ trong lĩnh vực ô tô, cấp phép xuất nhập khẩu, và thủ tục hải quan. Việt Nam chấp nhận việc ghi nhãn "Made in EU" ("Sản xuất tại EU") ngoài việc ghi nhãn xuất xứ quốc gia gốc đối với các sản phẩm phi nông nghiệp.
Chỉ dẫn địa lý: 169 sản phẩm tiêu biểu của EU như phô-mai Parmigiano Reggiano, rượu sâm-banh hoặc rượu vang Rioja sẽ được bảo hộ tại Việt Nam, cũng như 39 sản phẩm của Việt Nam sẽ được bảo hộ tại EU.
Dịch vụ: Các doanh nghiệp EU sẽ cải thiện được khả năng tiếp cận thị trường các dịch vụ kinh doanh, môi trường, bưu chính và chuyển phát nhanh, ngân hàng, bảo hiểm và vận tải hàng hải tại Việt Nam.
Mua sắm công: các doanh nghiệp EU sẽ có thể đấu thầu hợp đồng mua sắm với các bộ, doanh nghiệp nhà nước, cũng như với thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.
Phát triển bền vững: có các quy tắc mang tính ràng buộc về khí hậu, lao động và nhân quyền. Hiệp định quy định việc thực thi cam kết của Việt Nam trong việc áp dụng Thỏa thuận Paris. Việt Nam đã lên kế hoạch phê chuẩn hai công ước còn lại về xóa bỏ lao động cưỡng bức và tự do lập hội tương ứng vào các năm 2020 và 2023. Nếu có những sự vi phạm nhân quyền, thỏa thuận thương mại này có thể bị đình chỉ.
Giải quyết tranh chấp giữa các công ty và nhà nước: theo cách tách biệt, Ủy ban Thương mại đã đồng ý với 26 phiếu thuận, 7 phiếu chống và 6 phiếu trắng đối với một thỏa thuận bảo hộ đầu tư mà ở đó tạo ra một hệ thống tòa án đầu tư với các thẩm phán độc lập giúp giải quyết các tranh chấp giữa các nhà đầu tư và nhà nước. Nghị quyết kèm theo thỏa thuận đã được thông qua với 27 phiếu thuận, 7 phiếu chống và 5 phiếu trắng.
Phái viên của Nghị viện châu Âu Geert Bourgeois nói: "Với việc nhất trí đối với thỏa thuận thương mại với Việt Nam, Ủy ban thương mại đang đưa ra một tín hiệu tích cực với khu vực ASEAN và những khu vực còn lại trên thế giới ngay tại thời điểm mà các căng thẳng thương mại đang gia tăng. Bên cạnh tầm quan trọng về kinh tế và vị trí địa lý, tôi tin tưởng rằng thỏa thuận này sẽ giúp thúc đẩy quá trình cải cách tại Việt Nam. Việc phê chuẩn sẽ giúp đẩy mạnh nhiều tiến bộ hơn trong các quy chuẩn về lao động và môi trường và tôn trọng nhân quyền”.
Các bước tiếp theo: Nghị viện châu Âu theo kế hoạch sẽ bỏ phiếu hiệp định thương mại tự do và hiệp định bảo hộ đầu tư vào tháng 2 tại phiên họp ở Strasbourg. Ngay sau khi Hội đồng châu Âu kết thúc toàn bộ quá trình đối với Hiệp định, hiệp định sẽ đi vào hiệu lực. Đối với hiệp định bảo hộ đầu tư, để hiệp định có hiệu lực thì tất cả các nước thành viên đều cần phải phê chuẩn.
Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ hai của EU trong Đông Nam Á sau Singapore, với thương mại hàng hóa đạt giá trị tới 47,6 tỷ Euro và 3,6 tỷ Euro đối với ngành dịch vụ mỗi năm. Xuất khẩu của EU vào Việt Nam tăng từ 5 -7% mỗi năm, tuy nhiên thâm hụt thương mại của EU với Việt Nam lại là 27 tỷ Euro trong năm 2018.
Những mặt hàng nhập khẩu của EU từ Việt Nam chủ yếu là thiết bị viễn thông, may mặc và thực phẩm. Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của EU bao gồm máy móc và thiết bị vận tải, hóa chất và các mặt hàng nông nghiệp.