Kinh tế đêm cần trở thành đòn bẩy cho du lịch Việt

Sự chuyển mình ngoạn mục của Phú Quốc thành Trung tâm kết nối khu vực và thế giới

Cú hích từ “những ánh sao đêm”

Nửa đầu năm 2025, dòng khách quốc tế đến Việt Nam với những tín hiệu thị trường tích cực. Theo Tổng cục Thống kê, chỉ tính 3 tháng đầu năm 2025, khách quốc tế đến Việt Nam đã đạt hơn 6 triệu lượt, tăng 29,6% so với cùng kỳ.

Kết quả này có sự tỏa sáng từ “những ánh sao đêm” luôn nỗ lực không ngừng sáng tạo trong cách làm du lịch. Đó là những tổ hợp không bao giờ ngủ - đặc sản của các thiên đường du lịch – luôn biết cách níu chân du khách với các trải nghiệm, khám phá đa dạng. Sân khấu “Nụ hôn của biển cả”, vũ hội pháo hoa …ở Phú Quốc, Đà Nẵng đã góp phần không nhỏ để “kéo” khách đến thành phố đảo đạt 5,9 triệu lượt vào năm 2024, thu về hơn 21.170 tỷ đồng, vượt đỉnh 2019.

Hay các lễ hội pháo hoa quốc tế, hệ thống chợ đêm, phố đi bộ, “quận giải trí” mới… tiếp tục bổ sung sức hấp dẫn lớn cho Đà Nẵng, với lượng khách năm 2024 bằng 135% so với năm 2019, tổng doanh thu gần 27.000 tỷ đồng.

Đáng chú ý vào cuối tháng 5 này, “Bản Giao Hưởng Đảo Xanh” - Symphony of the Green Island sẽ chính thức khai màn tại Thành phố Vịnh trung tâm Xanh Island, Cát Bà – đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam có một show thể thao mạo hiểm gồm jetski, flyboard và jetsurf – trên nền nhạc kết hợp hiệu ứng pháo hoa, pháo nước, ánh sáng sân khấu chưa từng có tại Việt Nam, dự kiến sẽ hút một lượng lớn du khách trong nước và quốc tế.

Nhìn ra thế giới, không ít con số “biết nói” đã cho thấy nguồn lợi khổng lồ từ các tổ hợp kinh tế đêm. Ví như tại Úc, ngành công nghiệp kinh tế đêm tạo ra hơn 1,1 triệu việc làm với doanh thu chiếm khoảng 4% GDP. Tại Anh, ngành này cũng đóng góp khoảng 6% GDP và tạo ra hơn 1,3 triệu việc làm. Ngay trong khu vực, du lịch đêm chiếm khoảng 11% tổng giá trị ngành du lịch và đóng góp khoảng 2% vào GDP của Thái Lan.

Hơn 6 triệu lượt là số lượng khách vào Việt Nam trong một quý cao nhất từ trước đến nay. Con số lạc quan này cũng đặt ra thách thức: Làm gì để du khách lưu trú dài ngày?

Mở hết nấc, tránh dàn trải

Tháng 7/2023, Đề án phát triển sản phẩm du lịch đêm tại 12 điểm đến nổi tiếng đã ban hành. Trong đó, Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM được yêu cầu hình thành tổ hợp giải trí đêm riêng biệt. Tháng 8/2024, có đại biểu Quốc hội nêu hiện tượng: Các nơi có mô hình du lịch đêm đều triển khai khá tốt nhưng sản phẩm còn nghèo nàn, đơn điệu. Ông Nguyễn Văn Hùng - Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khi đó giải thích Bộ đã xây dựng Đề án phát triển sản phẩm du lịch đêm, hướng dẫn các địa phương tạo ra các sản phẩm phù hợp. Ông nhấn mạnh rằng có nơi “không làm thì thiếu, mà làm thì thừa, làm thì du khách không đến”. Quan trọng là tư duy sáng tạo, cách làm chuyên nghiệp và xây dựng những sản phẩm mang tính đặc sắc.

Phát triển kinh tế đêm sẽ cần những sản phẩm mang tính đặc sắc

Đáng chú ý, sắp tới đây, một điểm đến mới sôi động bậc nhất của du lịch Nam Bộ không thể bỏ qua, đó là công viên nước Sun World Vũng Tàu - quy tụ 21 trò chơi nước đỉnh cao, với nhiều kỷ lục “lần đầu tiên” được xác lập. Tuy nhiên, sự hấp dẫn của công viên nước nằm ở cách vận hành linh hoạt: ban ngày là công viên nước – nơi thỏa mãn nhu cầu vui chơi, khám phá, mát mẻ giữa mùa hè; buổi tối, nơi đây sẽ trở thành tổ hợp giải trí – ẩm thực đêm, với các hoạt động ăn uống, trình diễn ánh sáng, âm nhạc mang phong cách lễ hội miền nhiệt đới. Những mô hình này hứa hẹn kéo dài thời gian lưu trú, gia tăng chi tiêu của du khách.

GS-TS Võ Đại Lược, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính trị thế giới nhìn nhận Việt Nam cũng muốn phát triển kinh tế đêm, từ 5 - 7 năm trước đã nêu vấn đề nhưng đến nay vẫn loay hoay là bởi chưa định hướng được mô hình thích hợp, chưa dám cởi trói về tư duy, chính sách. GS nhấn mạnh cần phát triển có chọn lọc, tránh triển khai dàn trải. Khi đã quy hoạch được vị trí thì phải có chính sách thông thoáng, "mở hết nấc" cơ chế để địa phương hình thành được những sản phẩm, dịch vụ giải trí về đêm đa dạng, độc đáo.

Để kinh tế đêm vận hành hiệu quả, Việt Nam cần tập trung vào các địa bàn trọng điểm. Những địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Phú Quốc được xem là những trung tâm tiềm năng với lượng khách du lịch lớn, nền tảng dịch vụ sẵn có, cách làm sáng tạo, giúp việc phát triển kinh tế đêm trở nên khả thi và bền vững hơn.

Nỗ lực của các tập đoàn lớn khi đầu tư các dịch vụ, sản phẩm du lịch hấp dẫn ở Đà Nẵng hay Phú Quốc đã góp phần nâng tầm trải nghiệm du lịch. Nhưng để hình thành các sản phẩm, dịch vụ đêm hấp dẫn thì một mình doanh nghiệp là không đủ. Theo TS Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Du lịch Việt Nam, mỗi địa phương cần đóng vai trò "nhạc trưởng" trong vận hành kinh tế đêm, phát triển mô hình phù hợp với điều kiện văn hóa, xã hội đặc thù. Còn nhà nước phải có trách nhiệm ban hành các cơ chế, chính sách tầm nhìn dài hạn và định hướng đúng, tạo điều kiện để các địa phương phát huy tiềm năng, lợi thế. Một khi được thực hiện bài bản, kinh tế đêm không chỉ mang lại nguồn thu lớn mà còn giúp nâng cao vị thế du lịch Việt Nam trên bản đồ khu vực.