Kinh tế hậu Covid-19: Cần nỗ lực gấp bội lần

Đã đến thời điểm mở cửa với bên ngoài?

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, với kết quả phòng chống dịch tốt, nhiều ngày qua không có ca nhiễm mới trong cộng đồng và dựa trên các tiêu chí (tỷ lệ người nhiễm trên 1 triệu dân; tỷ lệ người đang phải điều trị trên 1 triệu dân; số người chết), Việt Nam đã đủ cơ sở để công bố hết dịch Covid-19. Từ đó, cần có lộ trình mở cửa từng bước, có mức độ với các nước vì như vậy sẽ giúp vừa khai thác thị trường nước ngoài, đầu tư nước ngoài; đồng thời khuyến khích khai thác thị trường trong nước, đầu tư trong nước để phục hồi nền kinh tế sau dịch.

Đại biểu này cũng trích dẫn một dự báo cho biết, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam năm nay nhiều khả năng giảm 30% so với năm ngoái, thương mại quốc tế giảm 18% và du lịch giảm 50%. Như vậy, cần phải điều chỉnh mở cửa với bên ngoài phù hợp, đặc biệt với 17 nước là đối tác quan trọng nhất (chiếm 90% đầu tư nước ngoài, 80% thương mại quốc tế và 80% khách du lịch Việt Nam). “Chúng tôi đề nghị cần giám sát và lập trình mở cửa với 17 nước này, giao lộ trình, thỏa thuận hai bên một cách thận trọng. Hiện nay có cơ sở làm điều này, vì dự báo từ tháng 5 đến tháng 8 năm nay, có 10/17 nước (trong đó có Trung Quốc) sẽ không còn dịch ở tiêu chí dưới 10 nghìn người đang điều trị virus trên 1 triệu dân”, đại biểu thông tin và cho rằng, cần lập lộ trình mở cửa với 10 nước này, còn 7 nước còn lại tiếp tục theo dõi để khi đủ điều kiện thì thiết lập lộ trình mở cửa ngay.

Các đại biểu đánh giá cao việc NHNN tiên phong trong việc thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ về trợ giúp DN

Tuy nhiên trong phần tranh luận, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) cho rằng, cần hết sức cẩn trọng vì hiện nay chúng ta vẫn đang đối mặt với nguy cơ bùng phát dịch. “Làn sóng thứ hai đang treo lơ lửng trên đầu của rất nhiều nước, trong đó có chúng ta”, đại biểu Hiếu nhấn mạnh. Việc cần làm lúc này là tiến hành các biện pháp để khẳng định nguy cơ bùng phát dịch ở Việt Nam không thể dữ dội như các nước khác, và lưu ý các biện pháp này cần phải dựa vào khoa học do ngành y tế tham vấn. “Ví dụ, cần làm nghiên cứu miễn dịch cộng đồng để khẳng định sự an toàn của Việt Nam hay quy trình nhập cảnh của khách quốc tế vào Việt Nam phải hết sức chặt chẽ, tuân theo các quy định như kiểm dịch, làm xét nghiệm PCA… khi nhập cảnh để khách không mang virus vào Việt Nam”, đại biểu nói.

Tán thành với phương hướng và các giải pháp điều hành của Chính phủ trong những tháng cuối năm 2020 và cho rằng trong bối cảnh đại dịch Covid-19 có thể kéo dài, kinh tế thế giới còn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất định khó lường, đa số các ý kiến đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung khai thác tối đa thị trường trong nước, đồng thời phải phòng ngừa, ứng phó với bất ổn từ bên ngoài. Theo đó, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo việc làm… đang là những công việc vô cùng cấp thiết và quan trọng hiện nay.

Cần hỗ trợ DN với liều lượng mạnh hơn

Đánh giá cao công cuộc chống “giặc” Covid-19 vừa qua nhưng đại biểu Vũ Tiến Lộc (Thái Bình) cho rằng, cuộc chiến chống “giặc tụt hậu” trong hành trình tái khởi động, phục hồi và phát triển nền kinh tế đang đòi hỏi những kỹ năng và nỗ lực gấp bội lần. Theo đó, đại biểu thấy “chưa thật yên tâm” vì các giải pháp của Chính phủ đưa ra dường như vẫn chưa đủ mạnh.

“Ngoài chủ trương thúc đẩy mạnh đầu tư công thì các chính sách tài khóa khác nhìn chung vẫn có vẻ còn dè dặt khi chủ yếu mới chỉ dừng lại các biện pháp giãn, hoãn thời hạn nộp thuế, phí cho DN”, đại biểu Lộc nói và phân tích, trong điều kiện tuyệt đại bộ phận các DN không phát sinh thuế thu nhập DN, không có lãi thì việc Quốc hội có quyết định cắt giảm 30% thuế thu nhập cho DN có quy mô nhỏ tại kỳ họp này cũng không có nhiều ý nghĩa. Hơn nữa, với mức nợ công hiện tại là 56% GDP, chúng ta vẫn còn dư địa để thực hiện các biện pháp giãn, hoãn, cắt giảm thuế với liều lượng mạnh hơn trong thời gian tới. “Ví dụ có thể kéo dài thời gian giãn, hoãn các khoản thuế, phí phải nộp tới 12 tháng thay chỉ vì 3 hay 6 tháng”, đại biểu đề xuất.

Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Bùi Sỹ Lợi (Thanh Hóa) dẫn số liệu cho thấy, số DN và người lao động tạm dừng đóng quỹ bảo hiểm hưu trí và tử tuất cho đến nay đã lên tới 1.400 DN và 124.000 lao động. Hay 4 tháng đầu năm, tỷ lệ thất nghiệp của người lao động đã tăng 20% so với cùng kỳ và đến đầu tháng 6 đã có nửa triệu lao động hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp... “Điều này cho thấy tình hình sản xuất kinh doanh của DN đang rất khó khăn. Đề nghị Chính phủ tiếp tục tập trung rất quyết liệt để hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho DN khôi phục và duy trì sản xuất kinh doanh, bảo đảm việc làm và an sinh xã hội”, đại biểu Bùi Sỹ Lợi nêu ý kiến.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đánh giá cao việc NHNN đã tiên phong trong việc thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ về trợ giúp DN, khi đã kịp thời cơ cấu lại nợ và 2 lần liên tiếp hạ lãi suất điều hành trong những tháng đầu năm. Tuy nhiên cho rằng, việc cơ cấu lại nợ và lãi suất cho DN mới chỉ giúp cho các DN “cầm máu” mà chưa chữa lành vết thương và tạo ra động lực tăng trưởng mới cho các DN, các đại biểu đề nghị Chính phủ, NHNN và Bộ Tài chính cần sớm nghiên cứu, ban hành một gói hỗ trợ lãi suất trung và dài hạn cho các DN bị ảnh hưởng nặng nề của đại dịch trong các ngành như du lịch, hàng không. Tuy nhiên các đại biểu cũng lưu ý, gói này cần có giới hạn phù hợp để ngăn ngừa nguy cơ lạm phát có thể tăng trong tương lai.