Mặt trời sau lưng núi

Mặt trời lên cao, cái nóng len dần lên tấm lưng lụi cụi, mồ hôi thấm ướt. Mẹ chăm chỉ làm cho tới khi mặt trời đứng bóng, khi cái bóng mẹ không còn trên khoảng ruộng, gương mặt đỏ bừng, lấm lem mẹ mới dừng tay nghỉ tạm dưới gốc cây. Dở đụn cơm nắm với muối vừng ra ăn. Thường lúc đó, bố cũng sẽ cho con bò nghỉ tạm dưới gốc cây, ngồi cùng mẹ vừa ăn vừa chuyện trò. Câu chuyện luôn xoay quanh ba anh em, chuyện tới trường của chúng tôi, tiền ăn tiền học và những lo toan vặt vãnh.

Ảnh minh họa

Buổi trưa sau bữa cơm đạm bạc mẹ ngồi nhớ về chúng tôi. Về những ngày nếp nhà ấm cúng rộn ràng tiếng ba anh em. Những buổi tối mẹ lụi cụi bên bếp lửa hồng nướng cho anh em mấy bắp ngô non hái từ rẫy về. Mấy mẹ con quây quần bên nhau, ánh lửa bập bùng. Rồi tiếng ê a học bài của ba anh em, luồn sâu vào núi rừng, vang nhẹ nơi chân nhà sàn.

Tuổi thơ đẹp đẽ gắn liền với ba anh em những buổi sáng cùng mẹ lên rẫy. Anh chị theo bước chân mẹ, mẹ đào lỗ nhỏ trên đám đất, anh một bên, chị một bên bỏ từng hạt bắp xuống. Tôi phụ mẹ bốc những nắm đất che hờ trên mỗi hạt mầm. Bốn cái bóng chậm rãi dưới chân núi. Thỉnh thoảng tiếng bìm bịp kêu vang xa. Bố giong bò cày hết đám rẫy bên cạnh thì cũng là lúc bốn mẹ con gieo xong. Cứ thế những đám ngô lên xanh tốt dưới bàn tay của cả gia đình. Mùa lúa cũng vậy, khi con chim tu hú đậu ngoài bãi kêu những tiếng thê thiết, là những bông lúa nặng trĩu vàng. Trái cây dại dọc đường đơm quả. Chúng tôi lớn lên đếm theo mùa thu hoạch lúa bắp trên rẫy.

Những ngày đông giá lạnh, mỗi sáng sớm ông mặt trời lững thững sau núi không chịu lên cao. Chúng tôi dậy từ lúc con gà gáy, cắp cặp sách tới trường. Hành trang ban trưa tới lớp cũng là những củ khoai, củ sắn. Cứ thế mà con chữ đi theo chúng tôi cho tới hết những cấp học ở huyện. Bố bảo:

Nhà còn nghèo, còn khổ, nhưng ráng kiếm cái chữ, mai mốt thành người. Ở cái xứ này, quanh năm chỉ có gà vịt, ruộng vườn, trâu bò, biết bao giờ mới ngẩng cao đầu được. Khi các con bước ra khỏi ngôi nhà sàn, mang cái chữ gieo mầm cho tương lai, rồi quay về giúp các em nơi này, thì mới mong một ngày chúng ta khác được. Có lẽ chữ “khác” của bố đã bao hàm nhiều điều bố muốn nói với chúng tôi. Bởi vậy ở trên miền rừng xa xôi nhưng chúng tôi luôn phấn đấu đến trường không kể ngày mưa, ngày nắng, ngày đông lạnh hay ngày hè chói chang.

Rồi ba anh em lớn, kéo nhau lên thành phố học. Đôi vai mẹ trĩu nặng hơn. Bố gầy hơn sau bao ngày chạy vạy. Bữa cơm gia đình thưa thớt tiếng cười. Dường như ngôi nhà nhỏ chỉ rộn lên một tháng được vài lần. Rồi lại ngủ im như ông mặt trời mỗi chiều hoàng hôn mẹ từ rẫy về nhà.

Những ngà ông mặt trời đỏ rực sau núi, khuất dần và lặn xuống. Màn đêm phủ một lớp sương nhẹ, bóng tối lờ mờ, khi đó chỉ có bóng mẹ mới lụi cụi gùi trên lưng nào cỏ, nào ngô, củ khoai, miếng sắn trở về nhà.

Bóng chiều đổ dài theo bước chân mẹ. Tôi nhớ mình đã chạy thật nhanh, giấu những giọt nước mắt nhớ thương để ôm mẹ thật chặt sau bao ngày xa lối nhỏ đi về, xa nhà sàn và xa bóng dáng gầy gò của mẹ. Sẽ lại có những buổi chiều mặt trời lặn sau núi và mẹ cô đơn trở về một mình. Nhưng tôi biết, bước chân mẹ sẽ vững vàng hơn vì có bố luôn cùng mẹ, có chúng tôi luôn nhớ về mẹ, về những buổi chiều bình yên nơi bản làng.