Mùa Trung thu và bài hát Alibaba

Alibaba và 40 tên cướp là một trong những truyện đặc sắc nhất trong bộ truyện nghìn lẻ một đêm của Ba Tư. Chuyện kể về Alibaba là một chàng tiều phu nghèo nhưng hiền lành, không màng của cải, vật chất, còn người anh trai của chàng là Kasim thì vô cùng tham lam. Một hôm, tình cờ Alibaba phát hiện ra một cái hang bí mật chứa đầy kho báu quý giá của một băng cướp, với câu thần chú để mở và đóng cửa hang là: "Vừng ơi! Mở ra!" và "Vừng ơi! Đóng lại". Nhờ số của cải lấy từ hang bí mật về, chàng trở nên giàu có. Kasim được em mình kể lại tất cả sự việc liền nổi lòng tham, tự đi đến hang một mình mà không cần Alibaba giúp đỡ. Vì choáng ngợp trước vàng bạc, của cải được phơi bày ra trước mắt mà Kasim đã quên mất câu thần chú mở cửa hang để đi về, do đó, bị băng cướp giết chết thành sáu mảnh. Trong câu chuyện, Alibaba là tiêu biểu cho tinh thần lao động cần cù, dũng cảm, nhân hậu của nhân dân lao động. Họ đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách để chiến thắng cái ác, xứng đáng được hưởng hạnh phúc. Nhiều thế hệ trẻ Việt Nam đều biết đến câu thần chú quen thuộc của chàng thiếu niên mới lớn Alibaba trong truyện “Alibaba và 40 tên cướp”.

Ảnh minh họa

Càng thú vị hơn, khi câu chuyện ấy được kể lại bằng giai điệu âm nhạc rộn rã qua tiếng đàn ghita của nhạc sĩ Lê Hựu Hà và tiếng hát trong trẻo của ca sĩ xinh đẹp Nhã Phương: “Xưa kia kinh đô Bát đa có một chàng trai đáng yêu gọi tên: Alibaba/Anh ta luôn luôn vui tươi với mọi người nên rất hay đỗi thương. Alibaba/Một hôm anh đi ngang qua khu rừng hoang vắng bỗng anh lặng nghe. Alibaba. Xa xa ngay bên hang sâu có đoàn người mang súng gươm hò reo. Alibaba”.

Cứ mỗi lần dứt một đoạn nhạc, ca sĩ Nhã Phương từ bục gỗ sân khấu hướng micro về các em thiếu nhi, các em lại hào hứng với cụm từ hát lót “Alibaba”. Câu chuyện lại được tiếp tục dẫn dắt:

Trong cuộc trò chuyện với vợ chồng Nhã Phương - Lê Hựu Hà, tôi được biết, buổi sinh hoạt hôm đó là một trong những lần đầu tiên, đôi nghệ sĩ này chính thức công bố bài hát Alibaba lời Việt trên nền nhạc và giai điệu Nga trong phim “Alibaba và 40 tên cướp” (Lê Hựu Hà soạn dành riêng cho tiếng hát ca sĩ Nhã Phương). Trong con mắt tôi lúc này, Nhã Phương quá mỏng manh, xinh đẹp, còn Lê Hựu Hà có dáng vẻ bề ngoài rất “ngầu”; quần jean, áo thun, kính cận, tóc tai, râu ria bù xù… nhưng ông cho biết ông không bao giờ rượu bia, thuốc lá. Có một chi tiết cần nói thêm, cùng nhóm văn nghệ đến sinh hoạt Trung Thu với thiếu nhi Đà Nẵng còn có danh hài Phi Thoàn (1932-2004). Hôm ấy Phi Thoàn phụ diễn trích đoạn một trong 40 tên cướp say rượu đi nghiêng ngửa, làm các em được một trận cười hả hê. Và đời thường, ông cũng là người hoàn toàn không rượu bia, thuốc lá.

Được biết, từ đó, cho đến những năm đầu thập niên 90, bài hát Alibaba được ưa chuộng, nổi tiếng đến độ khắp nơi trẻ em còn thường hát lời chế: “Alibaba, cái quần ha-ra xé ra làm ba…”. Về sau, ca sĩ Hồng Kỳ của Nhà hát Tuổi Trẻ cũng rất thường chọn bài hát này khi trình diễn những ca khúc cho thiếu nhi. Nhiều năm liền, khi Hồng Kỳ xuất hiện ở đâu, trẻ con đều gọi anh bằng cái tên Alibaba. Ngoài ra, những năm gần đây, còn có phiên bản Alibaba lời Việt của Lê Quốc Thắng cũng khá được ưa chuộng…