Mỹ: Lãi suất cao có thể 'kích hoạt' làn sóng phá sản doanh nghiệp

Theo S&P Global, tính đến cuối tháng Tám, 459 tập đoàn tại Mỹ đã nộp đơn xin phá sản, vượt qua tổng số đơn xin phá sản được ghi nhận vào các năm 2021 và 2022.

Nền kinh tế Mỹ đang có những dấu hiệu phục hồi, nhưng các chuyên gia cảnh báo nguy cơ suy thoái vẫn đang rình rập.

Không chỉ riêng tại Mỹ, các vụ vỡ nợ đang gia tăng trên toàn cầu - một dấu hiệu cho thấy lãi suất cao hơn trên toàn thế giới đang bắt đầu ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh trong bối cảnh các ngân hàng trung ương tiếp tục kiên trì với cuộc chiến chống lạm phát.

Một báo cáo riêng của S&P Global cho biết có 107 vụ vỡ nợ của các tập đoàn trên toàn cầu trong tháng Tám, con số cao nhất hàng tháng kể từ năm 2009.

Giám đốc và chiến lược gia của Công ty dịch vụ tài chính Charles Schwab, Collin Martin ước tính chi phí đi vay của một số công ty so với giai đoạn trước đại dịch đã tăng gấp đôi hoặc gần gấp ba vào năm 2023, ảnh hưởng lớn đến bảng cân đối kế toán của họ.

Theo chỉ số ICE BofA US High Yield Index, lợi suất thực tế của các khoản nợ doanh nghiệp đã tăng vọt lên 9% trong tháng này, cho thấy chi phí huy động vốn ngày càng tăng đối với các công ty.

Trong khi đó, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đã tăng vọt lên trên 4,8% vào thứ Sáu tuần trước, mức cao nhất trong 16 năm.

Các vụ vỡ nợ của tập đoàn toàn cầu trong 8 tháng năm 2023 đã vượt quá tổng số vụ vỡ nợ được ghi nhận vào năm 2021 và 2022. Nguồn: S&P Global

“Khi các công ty đang cố gắng cân bằng bảng cân đối kế toán và tìm cách tất toán các khoản nợ cũ, họ phải phát hành nợ mới với lợi suất cao hơn đáng kể so với các năm trước và điều đó ảnh hưởng lớn đến thu nhập doanh nghiệp. Hơn thế, điều đó đặt trong bối cảnh doanh thu vốn đã sụt giảm hơn", Martin nói.

Theo ông, điều này đặc biệt gây khó khăn cho các "công ty zombie" - những công ty cạn tiền trả nợ. Nhiều công ty dạng này đã cố gắng tồn tại trong môi trường lãi suất cực thấp, khi chi phí đi vay gần bằng 0 và họ có thể tiếp tục đảo nợ và tái cấp vốn một cách tương đối dễ dàng.

Nhưng mọi thứ đã thay đổi khi lãi suất cao hơn và dường như nó cũng đóng góp một phần nhỏ vào làn sóng khủng hoảng ngày càng gia tăng trong khu vực doanh nghiệp.

Theo Fitch Ratings, tỷ lệ doanh nghiệp bị do không đủ khả năng chi trả trái phiếu có lãi suất cao dự kiến sẽ đạt 4,5 -5% vào cuối năm nay, gấp hơn sáu lần tỷ lệ vỡ nợ (0,7%) được ghi nhận tại tất cả các tổ chức phát hành trái phiếu lãi suất cao vào năm 2021.

Các vụ vỡ nợ doanh nghiệp vừa đạt mức cao nhất hàng tháng kể từ năm 2009 vào tháng 8. Nguồn: S&P Global

Nỗi lo suy thoái

Martin cho biết tổng số vụ phá sản và vỡ nợ ở Mỹ có thể sẽ tăng mạnh vào năm 2024.

Công ty dịch vụ tài chính Charles Schwab ước tính Mỹ có thể chứng kiến tình trạng này lên đến đỉnh điểm vào cuối quý I/2024.

Sự gia tăng các vụ vỡ nợ và phá sản của các công ty từ nay đến lúc đó sẽ bổ sung thêm vào danh sách những trở ngại có thể khiến nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Các công ty đang gặp vấn đề trên có thể sẽ cắt giảm lao động khi họ cố gắng cân đối dòng tiền. Đây cũng là yếu tố ảnh hưởng tiêu cực đến giá tài sản, đặc biệt là đối với trái phiếu lãi suất cao và các khoản vay ngân hàng, những thứ có thể gây tổn hại cho giá cổ phiếu.

“Nếu các công ty đang gặp vấn đề về nợ, nó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến giá cổ phiếu. Và nếu bạn là nhà đầu tư và tài sản của bạn đang có xu hướng mất giá, nó có thể ảnh hưởng đến thói quen chi tiêu và qua đó khiến nền kinh tế chậm lại", Martin nói thêm.

Những dấu hiệu khác cho thấy nền kinh tế Mỹ có thể sẽ sớm chậm lại cũng đang bắt đầu xuất hiện. Người tiêu dùng đang dần cạn kiệt số tiền tiết kiệm đã tích lũy trong thời kỳ đại dịch COVID-19. Trong khi đó, việc bắt đầu phải thanh toán khoản vay của sinh viên cũng sẽ gây áp lực lên chi tiêu, và chi phí vay tăng vọt cũng sẽ đè nặng lên toàn nền kinh tế.

Trong khi đó, đường cong lợi suất - thước đo suy thoái của thị trường trái phiếu - đã bắt đầu đảo ngược, điều mà các chuyên gia thị trường cho rằng nó báo hiệu một cuộc suy thoái có thể sắp xảy ra trong thời gian tới.