Ngành bao bì Việt Nam 2025: Vươn lên bằng sự bền vững và đổi mới

Bức tranh chung của ngành bao bì năm 2025 cho thấy sự tăng trưởng tích cực, phản ánh rõ trong số liệu sản xuất công nghiệp và tiêu dùng nội địa. Theo Cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp tám tháng đầu năm tăng 8,5% so với cùng kỳ, trong đó sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy tăng 9,5%, còn nhóm sản phẩm từ cao su và nhựa plastic tăng đến 17,5%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa gần 3.500 nghìn tỷ đồng, tăng 8,1%, chứng tỏ sức cầu tiêu dùng vẫn là động lực chính thúc đẩy nhu cầu bao bì.

Trong các phân khúc, bao bì giấy tiếp tục giữ vai trò chủ lực. Quy mô thị trường năm 2025 đạt 2,85 tỷ USD và dự báo có thể tăng lên 4,54 tỷ USD vào năm 2030, tốc độ CAGR gần 10%. Lợi thế của phân khúc này đến từ xu hướng tiêu dùng xanh, sự phát triển của thương mại điện tử và chính sách hạn chế túi nilon. Tuy vậy, thị trường cũng trải qua nhiều biến động. Sáu tháng đầu năm, nhu cầu tiêu thụ giấy bao bì tăng mạnh vào quý I, đặc biệt tháng 2 đạt mức kỷ lục, nhưng lại chững lại trong quý II trước khi phục hồi vào tháng 6. Xuất khẩu vẫn khiêm tốn và biến động, trong khi nhu cầu nội địa đóng vai trò then chốt, giúp ngành duy trì mức tăng trưởng chung khoảng 15%.

Bao bì nhựa dẻo năm 2025 đạt khoảng 0,25 triệu tấn, dự báo sẽ tăng lên 0,34 triệu tấn năm 2030 với CAGR 6,83%. Nhu cầu tập trung ở các ngành thực phẩm chế biến, thủy sản, y tế, đồng thời có sự chuyển dịch sang vật liệu dễ tái chế. Bao bì nhựa cứng, tuy tăng trưởng chậm hơn, vẫn duy trì ổn định nhờ nhu cầu từ sữa, nước giải khát và mỹ phẩm. Trong khi đó, bao bì kim loại có giá trị 2,17 tỷ USD và dự kiến đạt 2,53 tỷ USD năm 2030, gắn liền với ngành bia, nước giải khát và thực phẩm đóng hộp.

Những con số này phản ánh rõ rằng ngành bao bì Việt Nam đang hưởng lợi từ cả sự tăng trưởng nội địa và cơ hội quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh sự ổn định còn tồn tại nhiều thử thách, đặc biệt là chi phí nguyên liệu nhập khẩu, áp lực cạnh tranh quốc tế và yêu cầu khắt khe từ các thị trường xuất khẩu.

Động lực đổi mới: Tiêu dùng xanh, thương mại điện tử và trách nhiệm môi trường

Đà phát triển của ngành bao bì giai đoạn hiện nay được dẫn dắt bởi nhiều động lực mang tính chiến lược. Thứ nhất là xu hướng tiêu dùng xanh. Người Việt ngày càng quan tâm đến sức khỏe và môi trường, thúc đẩy nhu cầu sử dụng bao bì có khả năng tái chế, tái sử dụng hoặc làm từ nguyên liệu sinh học. Các doanh nghiệp F&B, bán lẻ và thương mại điện tử đã đặt mục tiêu giảm nhựa dùng một lần, chuyển sang bao bì giấy, nhựa sinh học hay màng đơn chất. Xu hướng này buộc các doanh nghiệp phải đổi mới thiết kế, nâng cao tiêu chuẩn sản xuất để nắm bắt lợi thế dài hạn.

Thứ hai, thương mại điện tử tiếp tục bùng nổ. Với quy mô trên 25 tỷ USD năm 2024, tăng trưởng 20% và đứng thứ ba Đông Nam Á, thương mại điện tử Việt Nam đẩy mạnh nhu cầu thùng carton sóng phục vụ vận tải đa phương thức. Đây là cơ hội trực tiếp cho bao bì giấy, khi các sản phẩm giao dịch online ngày càng cần giải pháp đóng gói tiện lợi, an toàn và thân thiện môi trường.

Thứ ba là sự chuyển đổi công nghệ. Các công nghệ mới trong thiết kế, sản xuất và quản lý đang tạo thay đổi căn bản. Đặc biệt, mã QR 2D cho phép người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc nguyên liệu, ngày sản xuất – hạn sử dụng, chỉ dẫn tái chế. Về phía doanh nghiệp, dữ liệu thời gian thực giúp nâng cao minh bạch, đồng thời đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường xuất khẩu.

Cuối cùng, không thể bỏ qua tác động từ quy định pháp lý. Từ ngày 1/1/2024, Nghị định 08/2022/NĐ-CP chính thức yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tái chế bao bì theo tỷ lệ hoặc đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường. Tiếp đó, Nghị định 05/2025/NĐ-CP nâng tỷ lệ tái chế bắt buộc đối với giấy carton lên 20%. Đây là thách thức nhưng cũng là động lực thúc đẩy doanh nghiệp chuyển hướng sang sản xuất xanh, tham gia vào nền kinh tế tuần hoàn.

Như vậy, ngành bao bì Việt Nam không chỉ tăng trưởng nhờ sức cầu, mà còn nhờ sự cộng hưởng từ đổi mới công nghệ, xu hướng tiêu dùng và khuôn khổ pháp lý mới.

Khai phá thị trường quốc tế và định vị thương hiệu Việt

Không dừng lại ở thị trường trong nước, ngành bao bì Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ quốc tế. Thống kê từ ITC Trade Map cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu bao bì tăng 8,6% so với cùng kỳ, trong đó bao bì giấy tăng gần 10% và bao bì nhựa tăng 4,7%. Bao bì giấy xuất siêu 405 triệu USD, trở thành phân khúc tiềm năng dẫn dắt ngành bao bì Việt Nam ra thế giới.

Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc là ba thị trường lớn nhất, chiếm tỷ trọng cao và ổn định. Các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP hay VKFTA đã tạo lợi thế khi hầu hết thuế nhập khẩu về 0%. Tuy nhiên, đi cùng cơ hội là thách thức về tiêu chuẩn. EU siết chặt quy định thiết kế tái chế và truy xuất nguồn gốc nguyên liệu; Mỹ áp dụng tiêu chuẩn FDA và EPR, đồng thời nhiều bang cấm hóa chất PFAS; Nhật Bản và Hàn Quốc buộc ghi nhãn phân loại tái chế. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải không ngừng đổi mới công nghệ, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định quốc tế.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn nhập khẩu nguyên liệu, đặc biệt từ Trung Quốc chiếm đến 66% kim ngạch nhập khẩu. Sự phụ thuộc này tạo ra áp lực lớn, buộc ngành bao bì phải đa dạng hóa chuỗi cung ứng và đầu tư mạnh vào năng lực tái chế trong nước.

Để khai phá thị trường quốc tế hiệu quả, chiến lược cần tập trung vào bốn trụ cột: nâng hạng sản phẩm với kỹ thuật cao và dễ tái chế, tăng cường chứng nhận và tuân thủ quốc tế, xây dựng chuỗi cung ứng linh hoạt, và liên kết hợp tác với các thương hiệu toàn cầu. Chỉ bằng cách này, bao bì Việt Nam mới có thể tiến tới định vị là trung tâm cung ứng bao bì xanh hàng đầu khu vực.

Tương lai ngành bao bì: Củng cố vị thế bằng uy tín và đổi mới

Kết quả phân tích truyền thông của Vietnam Report cho thấy, các chủ đề về sản phẩm, chính sách môi trường, chiến lược M&A, tài chính và hình ảnh doanh nghiệp đều thu hút sự chú ý của công chúng. Đặc biệt, chính sách môi trường và tuân thủ EPR đang trở thành tâm điểm. Trong bối cảnh truyền thông trở thành thước đo uy tín, các doanh nghiệp không chỉ cần năng lực sản xuất mà còn phải chứng minh trách nhiệm xã hội, minh bạch và tiên phong trong phát triển bền vững.

Top 10 Công ty uy tín ngành Bao bì năm 2025 là minh chứng cho nỗ lực đó. Họ không chỉ đại diện cho sức mạnh tài chính, uy tín truyền thông, mà còn tiên phong đổi mới, gắn trách nhiệm với cộng đồng và môi trường. Lễ tôn vinh sẽ diễn ra tại Hà Nội vào tháng 10/2025, hứa hẹn là sự kiện khẳng định uy tín và lan tỏa niềm tin vào sự phát triển xanh của ngành.

Trong tương lai, với sự hội tụ của các yếu tố thuận lợi – từ tiêu dùng xanh, thương mại điện tử, công nghệ, chính sách đến hội nhập quốc tế – ngành bao bì Việt Nam có đủ tiềm lực để bứt phá. Vấn đề còn lại là khả năng doanh nghiệp nắm bắt cơ hội, chủ động thích ứng và khẳng định thương hiệu Việt trên thị trường toàn cầu.