Phòng, chống say nắng, say nóng

Nhanh chóng làm mát cho người say nắng, say nóng

Thế nào là say nóng, say nắng

Say nóng, nắng là tình trạng xảy ra khi cơ thể bị bị rối loạn điều hòa thân nhiệt do tiếp xúc quá lâu với với môi trường nắng nóng ẩm, nhiệt độ cao không chỉ ngoài trời mà cả trong nhà, hoặc do thay đổi nhiệt độ môi trường đột ngột.

Ở mức độ nhẹ, người bị say nắng, say nóng có biểu hiện mệt mỏi, khát nước, chóng mặt, tăng nhịp tim, nhịp thở, đánh trống ngực, chuột rút.

Ở mức độ nặng sẽ thấy đau đầu dữ dội, khó thở tăng dần, buồn nôn hoặc nôn, liệt nửa người, co giật, bất tỉnh, hôn mê, trụy tim mạch và có thể tử vong.

Say nóng: xảy ra khi cơ thể bị mất cân bằng thải nhiệt do hoạt động lâu trong môi trường có nhiệt độ cao, hoạt động thể lực nặng, thải nhiệt bị cản trở vì quần áo không thấm nước, môi trường độ ẩm cao, thông gió kém, không bù đủ nước, khả năng điều hoà thân nhiệt bị hạn chế người cao tuổi, trẻ em.

Say nắng: Xảy ra khi ánh nắng chiếu trực tiếp vào vùng đầu, cổ, gáy, làm rối loạn trung tâm điều hòa thân nhiệt trong não, thường gặp vào giữa trưa khi ra đường không đội mũ.

Say nắng sẽ xuất hiện nhanh hơn so với say nóng bởi trước khi có tình trạng say nóng cơ thể sẽ cố gắng điều hòa để lượng nhiệt sinh ra và mất đi cân bằng.

Các biện pháp phòng, chống

Để phòng, chống say nắng nóng, người dân không hoạt động quá lâu trong môi trường nắng nóng. Hạn chế hoạt động lúc nắng nóng nhất.

Uống bù đủ nước, điện giải trước - trong - sau khi vận động ngoài trời nắng nóng vào giữa trưa. Tối thiểu 600 - 800ml trước vận động, 200ml mỗi 20 phút dù không khát.

Mặc quần áo rộng rãi màu sáng, thấm mồ hôi; đội mũ rộng vành, dùng kem chống nắng khi đi, làm việc ngoài trời nắng nóng.

Bổ sung thực phẩm giàu carbon, đủ chất, năng lượng để cơ thể dùng điều hoà thân nhiệt, giảm protein để tránh sinh quá nhiều nhiệt

Không uống rượu vì nó gây giãn mạch và dễ bị mất nước nếu ở lâu ngoài trời nắng nóng.

Trẻ nhỏ, người già, người có bệnh nền, mạn tính cũng cần chú ý đến nguy cơ say nắng nóng. Các đối tượng này cần bù nước đúng khi trời nóng, đảm bảo môi trường ở đủ mát, hạn chế ra ngoài lúc trời nắng nóng, nếu có việc phải di chuyển cần lựa chọn phương tiện như ô tô để tránh tiếp xúc trực tiếp với nắng nóng, đảm bảo nhiệt độ ổn định.

Xử trí say nắng, say nóng

Một điều phải nhấn mạnh là khoảng thời gian 1 giờ sau khi bị say nắng, say nóng ở mức độ nặng được gọi là “thời điểm vàng” để cấp cứu, bởi nếu cấp cứu ngay trong khoảng thời gian này thì hiệu quả gần như đạt 100%. Ngược lại, nếu chậm cấp cứu, làm mát cho bệnh nhân trong vòng 3 giờ sau khi bị đột quỵ não do nóng thì 100% nạn nhân sẽ tử vong. Chính vì thế, trong cấp cứu say nắng, say nóng phải hết sức chú ý đến việc cấp cứu ban đầu tại hiện trường. Bằng mọi biện pháp phải hạ nhanh nhiệt độ cơ thể trong “thời điểm vàng”. Đây là điều kiện tiên quyết để bệnh nhân thoát khỏi tử vong do say nắng, say nóng.

Vì vậy khi gặp người bị say nắng, say nóng, chúng ta phải thực hiện các bước như sau: Đưa bệnh nhân vào chỗ mát, thoáng khí (chỗ bóng râm, lên xe mát hay nhà mát, …) đồng thời gọi hỗ trợ, đặc biệt gọi cấp cứu hỗ trợ.

Khai thông đường thở, hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực nếu người bệnh hôn mê, không bắt được mạch.

Áp dụng ngay lập tức các biện pháp làm mát để hạ nhiệt độ của cơ thể. Đo nhiệt độ cơ thể nếu có nhiệt kế. Cởi bỏ quần áo và áp nước ấm lên người bệnh nhân sau đó dùng quạt để tăng quá trình bốc hơi. Bệnh nhân nên nằm nghiêng hoặc được đỡ ở tư thế tay chống gối để bề mặt da có thể hứng được nhiều gió càng tốt. Đắp khăn lạnh, hoặc áp gói nước đá vào nách, bẹn, cổ.