Quảng Ngãi: Ngân hàng tiếp sức cho sản phẩm OCOP vươn xa

Lan tỏa thương hiệu OCOP từ vốn chính sách

Trong những năm qua, các cơ sở tham gia chương trình OCOP tại Quảng Ngãi đã có những bước phát triển đáng kể, cả về số lượng sản phẩm lẫn chất lượng, góp phần tạo nên sự chuyển mình mạnh mẽ của kinh tế nông thôn. Các sản phẩm đặc trưng mang đậm bản sắc địa phương như: nước mắm Mười Quý, hành tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng… không chỉ tạo dựng được thương hiệu mà còn dần mở rộng thị trường tiêu thụ, vươn xa hơn ra ngoài tỉnh, thậm chí xuất khẩu.

Đến tháng 4/2025, toàn tỉnh đã có tổng cộng 271 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 16 sản phẩm đạt 4 sao, 253 sản phẩm đạt 3 sao và 2 sản phẩm đang được đánh giá là tiềm năng đạt 5 sao. Chương trình đã được triển khai đồng bộ tại cả 13 huyện, thị xã và thành phố trên địa bàn, với sự tham gia của 160 chủ thể, bao gồm 23 doanh nghiệp, 42 hợp tác xã và 95 cơ sở, hộ sản xuất kinh doanh.

Một trong những lực đẩy quan trọng góp phần giúp chương trình OCOP tại Quảng Ngãi đạt được những thành tựu nói trên chính là sự đồng hành của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Theo tìm hiểu của NHCSXH Chi nhánh Quảng Ngãi, nguồn vốn tín dụng ưu đãi đã giúp các chủ thể OCOP đầu tư sản xuất, cải tiến kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới, từ đó nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh.

“Vốn vay ưu đãi từ tín dụng chính sách là “chìa khóa” để các chủ thể OCOP mở rộng sản xuất, nâng cấp công nghệ và cơ sở vật chất. Nhờ nguồn lực này, nhiều sản phẩm OCOP đã được nâng hạng lên 3 - 5 sao, gia tăng giá trị thương hiệu và chinh phục thị trường rộng lớn hơn”, báo cáo của NHCSXH Quảng Ngãi cho biết.

Thực tế, từ sự hỗ trợ kịp thời của NHCSXH, nhiều mô hình sản xuất OCOP đã phát triển vững chắc, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Tiêu biểu như gia đình bà Phạm Hồng Thắm tại xã Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ, nơi có nghề làm muối truyền thống Sa Huỳnh. Với khoản vay 100 triệu đồng từ chương trình giải quyết việc làm, bà Thắm đầu tư chế biến các dòng sản phẩm muối cao cấp như muối tre, hoa muối… và đạt chứng nhận OCOP 4 sao. Đến nay, thương hiệu muối sạch của gia đình bà đã có mặt tại hơn 30 đại lý trên toàn quốc, góp phần gìn giữ nghề muối truyền thống, đồng thời mang lại thu nhập ổn định cho nhiều lao động địa phương.

Tín dụng chính sách đã và đang tiếp sức cho các sản phẩm OCOP ở Quảng Ngãi

Tương tự, anh Nguyễn Thái Hòa ở xã Tịnh Giang, huyện Sơn Tịnh đã phát triển các sản phẩm gia dụng, mỹ nghệ có giá trị kinh tế cao, được công nhận là sản phẩm OCOP tạo sức hút với khách du lịch. Năm 2021, do ảnh hưởng dịch Covid-19, anh Hòa từ TP. Hồ Chí Minh trở về quê, trong khoảng thời gian cách ly tại nhà, anh đã nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ tre. Sau đó, anh được NHCSXH cho vay 100 triệu đồng theo chương trình giải quyết việc làm. Từ những thân tre, gốc tre xù xì, qua bàn tay khéo léo của anh Hòa đã trở thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo…

Trong khi đó ở huyện Nghĩa Hành, địa phương đang nỗ lực giữ vững danh hiệu huyện nông thôn mới và phấn đấu đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao, chương trình OCOP được xác định là một trong những giải pháp trọng tâm thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp. Ông Đỗ Văn Kha, Giám đốc Phòng giao dịch NHCSXH huyện Nghĩa Hành cho biết, thời gian qua, đơn vị đã tập trung giải ngân vốn kịp thời cho các hộ sản xuất nông nghiệp tiêu biểu, các chủ thể OCOP có tiềm năng nâng hạng sản phẩm.

“Tín dụng chính sách không chỉ giúp người dân có vốn phát triển sản xuất mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo việc làm bền vững tại địa phương. Qua đó, giúp các sản phẩm OCOP của huyện ngày càng khẳng định được chỗ đứng trên thị trường và hướng tới xuất khẩu”, ông Kha chia sẻ.

Cần tăng cường nguồn lực và chính sách hỗ trợ

Tuy nhiên, hiệu quả tín dụng gắn với sản phẩm OCOP còn phụ thuộc nhiều vào khả năng tiêu thụ sản phẩm. Nếu sản phẩm không đáp ứng được thị hiếu, không có đầu ra ổn định thì việc hoàn trả vốn sẽ gặp khó khăn, dẫn tới rủi ro tín dụng. Bởi vậy, việc phối hợp chặt chẽ giữa NHCSXH, chính quyền địa phương, các tổ chức hội đoàn thể trong khâu hỗ trợ kỹ thuật, tuyên truyền, giám sát quá trình sử dụng vốn là điều hết sức cần thiết.

Trên thực tế, nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH vẫn còn thấp, chưa đáp ứng nhu cầu vay vốn ngày càng gia tăng của các chủ thể OCOP. Đặc biệt, sự phối hợp giữa NHCSXH với cơ quan quản lý Chương trình OCOP còn chưa thật sự gắn kết và đồng bộ, chưa xây dựng được cơ chế phối hợp chặt chẽ và hiệu quả trong việc triển khai chương trình tín dụng chính sách hỗ trợ các chủ thể OCOP.

Các chủ thể OCOP, cũng cần đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị, áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến theo các tiêu chuẩn như VietGAP, GlobalGAP…

Các chủ thể OCOP còn đối mặt với nhiều rào cản trong tiếp cận tài chính như thiếu tài sản đảm bảo, thiếu thông tin. Mặc dù Nhà nước đã triển khai nhiều chính sách tín dụng ưu đãi, nhưng các chủ thể OCOP thường gặp khó khăn khi đáp ứng các tiêu chí về tài sản thế chấp và năng lực quản trị tài chính theo yêu cầu của tổ chức cho vay. Do quy mô nhỏ và vốn tự có hạn chế, nhiều chủ thể OCOP không có đủ tài sản để thế chấp, khiến việc vay vốn với lãi suất thấp, thời gian trả nợ dài trở nên khó khăn hơn. Điều này, không chỉ hạn chế khả năng đầu tư mở rộng sản xuất mà còn cản trở việc nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến sức cạnh tranh trên thị trường.

Để tiếp tục phát huy hiệu quả chương trình tín dụng chính sách gắn với OCOP, Ban Lãnh đạo NHCSXH Quảng Ngãi cho rằng, cần tăng cường nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH dành riêng cho các chủ thể OCOP. Đây là yếu tố then chốt để mở rộng đối tượng được vay vốn, đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển sản xuất ngày càng gia tăng.

Song song đó, NHCSXH chi nhánh Quảng Ngãi cũng sẽ tích cực phối hợp với chính quyền các cấp xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp, đồng thời đẩy mạnh truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, giúp họ hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa chương trình OCOP và tín dụng chính sách. Ngoài ra, chú trọng mở rộng các chương trình cho vay gián tiếp như hỗ trợ tạo việc làm, sản xuất kinh doanh tại vùng khó khăn, giúp các chủ thể OCOP có thêm nguồn lực phát triển bền vững.

Về phía các chủ thể OCOP, cần nâng cao năng lực quản lý, kỹ năng sản xuất - kinh doanh, chủ động xây dựng phương án kinh doanh phù hợp với nhu cầu thị trường. Đồng thời, cần đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị, áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến theo các tiêu chuẩn như VietGAP, GlobalGAP, GMP, ISO… nhằm nâng cao chất lượng, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm và mở rộng kênh tiêu thụ.

Cuối cùng, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu và đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ sản phẩm vẫn là yếu tố sống còn. Các chủ thể OCOP cần tiếp tục đầu tư bài bản vào bao bì, nhãn mác, quảng bá hình ảnh sản phẩm gắn với biểu trưng OCOP, từ đó góp phần khẳng định vị thế sản phẩm địa phương trên thị trường trong nước và quốc tế.