Sacombank Phú Yên - Bài 2: Món vay bình thường - bài học khó lường

>> Bài 1: Nguy cơ mất nhà vì đưa “sổ đỏ” cho con

Hợp đồng tín dụng vẫn nguyên giá trị

Về nguyên tắc, mặc dù Tòa tuyên hủy hợp đồng ủy quyền và hợp đồng thế chấp, tuy nhiên, nghĩa vụ trả nợ các khoản tiền vay Sacombank Phú Yên của vợ chồng anh Mai Hòa và chị Ngọc Linh vẫn có giá trị bởi hợp đồng tín dụng. Điều này được thể hiện ngay trong phần tuyên án, TAND TP. Tuy Hòa đã quyết định, chấp nhận một phần yêu cầu phản tố của bị đơn Sacombank Phú Yên, buộc vợ chồng anh Hòa, chị Linh phải trả cho Sacombank Phú Yên số tiền 3.519.633.040 đồng phát sinh theo Hợp đồng tín dụng số LD 234 ngày 3/10/2011. Trong đó, tiền gốc là 3.150.000.000 đồng, tiền lãi trong hạn là 174.580.000 đồng; tiền lãi quá hạn là 171.570.000; lãi phạt tính đến 9/8/2012 là 23.483.040 đồng. Kể từ ngày xét xử sơ thẩm, nếu vợ chồng anh Hòa, chị Linh chưa trả nợ xong khoản tiền trên thì còn phải chịu thêm khoản tiền lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận của hợp đồng tín dụng số LD 234 cho đến khi trả xong nợ gốc. Tuy nhiên, dư luận quan tâm là Sacombank Phú Yên dựa vào “bảo bối” nào để liên tục nâng hạn mức tại các hợp đồng tín dụng với vợ chồng anh Hoà, chị Linh.

Hình ảnh căn nhà đang gây tranh chấp trong vụ án

Nhìn lại quá trình xét xử, bị đơn có yêu cầu phản tố là Sacombank Phú Yên do ông Đặng Văn Hoá đại diện cho rằng, các yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là không đúng quy định pháp luật. Việc vay vốn của vợ chồng anh Hoà, chị Linh thực hiện từ tháng 10/2009 và tiếp tục vay vốn cho đến năm 2011. Tài sản thế chấp vay vốn ban đầu là số nhà 244 Trần Hưng Đạo, phường 4, TP. Tuy Hoà thuộc quyền sở hữu của bố mẹ anh Hoà. Xuyên suốt quá trình vay vốn, từ năm 2009 đến năm 2011, vợ chồng ông Luật, bà Khái đều biết, hiểu rõ việc thế chấp tài sản của mình để bảo đảm cho vợ chồng anh Hoà, chị Linh vay vốn ngân hàng. Điều này được thể hiện tại Giấy cam kết thế chấp nhà và xác định tình trạng nhà đất để thế chấp ngân hàng ngày 2/10/2009; giấy đề nghị vay vốn ngày 30/9/2010 của chị Lê Thị Ngọc Linh được xác nhận của ông Mai Luật và bà Nguyễn Thị Khái; hợp đồng uỷ quyền ngày 30/9/2009; hợp đồng uỷ quyền ngày 30/9/2011 cho anh Mai Hoà thế chấp tài sản vay vốn ngân hàng được công chứng số 2680 ngày 30/9/2011; hợp đồng uỷ quyền cho ngân hàng bán tài sản thế chấp công chứng số 2682 ngày 30/9/2011; hợp đồng thế chấp BĐS của bên thứ ba bảo đảm cho anh Hoà, chị Linh vay vốn được công chứng số 2681 ngày 30/9/2011. Do đó, khi anh Mai Hoà và chị Lê Thị Ngọc Linh không trả được nợ ngân hàng thì bên thế chấp tài sản để bảo lãnh cho Hoà, Linh là ông Luật, bà Khái phải có trách nhiệm trả nợ cho ngân hàng. Trường hợp vợ chồng anh Hoà, chị Linh và vợ chồng ông Luật, bà Khái không trả được nợ ngân hàng thì ngân hàng phát mãi tài sản thế chấp là nhà đất tại địa chỉ số 244 Trần Hưng Đạo, phường 4, TP. Tuy Hoà để thu hồi nợ.

Bài học khó lường

Tưởng như khi những hợp đồng uỷ quyền hay hợp đồng thế chấp với đầy đủ thủ tục đã là bằng chứng xác thực nhằm để có thể xử lý tài sản bảo đảm vốn vay. Tuy nhiên, với những gì đã xảy ra là một bài học khó lường đối với Sacombank Phú Yên trong việc cho vay với tài sản bảo đảm của bên thứ ba. Bởi khi nhìn nhận lại vấn đề, Hội đồng xét xử đã cho rằng, đại điện Sacombank Phú Yên khẳng định Hợp đồng thế chấp 194/TC-11 có chữ ký của ông Mai Luật là thể hiện ý chí của ông Mai Luật, bà Khái đồng ý thế chấp cho anh Mai Hoà, chị Lê Thị Ngọc Linh vay vốn theo hợp đồng tín dụng số LD 234 là không có cơ sở. Vì theo ông Luật trình bày, việc ký này là bị anh Mai Hoà lừa dối nói với ông đây là thủ tục vay vốn của ngân hàng mà ông không được anh Mai Hoà thông báo và đọc cho ông hiểu. Điều này là phù hợp với lời khai của Mai Hoà tại phiên toà. Mặt khác, tài sản thế chấp bảo lãnh là tài sản chung hợp nhất chưa phân chia của vợ chồng ông Luật, bà Khái nhưng chỉ có mình ông Luật ký tên mà không có sự tự nguyện của bà Khái là vi phạm về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự quy định tại điểm C khoản 1 Điều 122 Bộ Luật Dân sự.

Với Hợp đồng uỷ quyền ngày 30/9/2011 giữa bên uỷ quyền là vợ chồng ông Mai Luật, bà Nguyễn Thị Khái và bên được uỷ quyền là Sacombank Phú Yên được Phòng công chứng Phú Yên chứng nhận vào sổ số 2682, quyển số 1 TP/CC-SCC/HĐGD ngày 30/9/2011 có nội dung vợ chồng ông Luật, bà Khái uỷ quyền cho Sacombank Phú Yên bán tài sản thế chấp là nhà đất số 244, Trần Hưng Đạo để Sacombank Phú Yên thu hồi dư nợ vay phát sinh từ hợp đồng tín dụng số LD 234 trong khi vợ chồng ông Luật, bà Khái không vay Sacombank Phú Yên và cũng không thế chấp bảo đảm cho vợ chồng anh Hoà, chị Linh vay vốn của Sacombank Phú Yên là không đúng với ý chí của vợ chồng ông Luật, bà Khái. Nghĩa vụ được bảo đảm là dư nợ vay phát sinh từ hợp đồng tín dụng số LD 234 lập ngày 3/10/2011 nhưng trước đó là ngày 30/9/2011, Sacombank Phú Yên đã soạn thảo sẵn hợp đồng uỷ quyền 2682 với mục đích bán tài sản thế chấp thu hồi nợ khi chưa xác lập LD 234 là có chủ đích phát mãi tài sản của vợ chồng ông Luật, bà Khái từ trước...

Ngoài ra, việc vay vốn của vợ chồng anh Hoà, chị Linh tại Sacombank Phú Yên từ năm 2009 đến ngày 30/9/2011 được vợ chồng ông Luật, bà Khái bảo đảm một phần nghĩa vụ bằng tài sản nhà đất số 244 Trần Hưng Đạo, phường 4, TP. Tuy Hoà. Mặc dù các hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất của người thứ ba đã được chứng nhận, nhưng đến 30/9/2011, các bên tham gia giao dịch bảo đảm đã đăng ký xoá thế chấp tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất TP. Tuy Hoà nên hợp đồng thế chấp số 151 đã hết hiệu lực theo quy định tại Điều 6 Nghị định 83/2010/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký giao dịch bảo đảm. Do đó nghĩa vụ bảo đảm của ông Luật, bà Khái theo hợp đồng thế chấp số 151 đã chấm dứt kể từ ngày 30/9/2011 theo quy định tại khoản 2 Điều 371 Bộ Luật Dân sự...

Bài 3: Viện Kiểm sát quyết định kháng nghị bản án: Sacombank Phú Yên… có giành được phần thắng

Bài và ảnh Dương Công Chiến