Số hóa chứng khoán phải tạo được các lô nhỏ lẻ

Thu hẹp khoảng cách khớp lệnh và chuyển tiền

Tại buổi tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Thách thức và giải pháp thúc đẩy Chuyển đổi số lĩnh vực kinh doanh chứng khoán tại Việt Nam” do IDG Việt Nam tổ chức cuối tuần qua, các chuyên gia và nhà đầu tư đã đưa ra nhiều ý kiến áp dụng công nghệ vào chứng khoán rút ngắn thời gian giao dịch, tiết giảm chi phí, gia tăng tiện ích cho nhà đầu tư và không để tình trạng chập chờn, nghẽn mạng như HoSE…

Ông Nguyễn Đình Thắng - Phó chủ tịch Hiệp hội phần mềm Việt Nam (VINASA) đề nghị, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cần phải rút ngắn chu kỳ thanh toán xuống còn T+1 để giảm rủi ro cho các nhà đầu tư. Đơn cử, tuần đầu tháng 7 có hai ngày VN-Index từ mức trên 1.400 điểm xuống dưới 1.300 điểm, toàn thị trường mất mấy chục tỷ USD. Nếu giao dịch T+3 như hiện nay của Việt Nam nhiều nhà đầu tư mất tiền tỷ.

Ông Thắng cũng cho rằng, cần phải có cơ chế để cho các công ty chứng khoán tạo ra những lô lẻ. Với khả năng công nghệ hiện đại có thể tạo ra lô 10 và đa dạng các lô cung cấp cho nhà đầu tư có nhu cầu giao dịch nhỏ lẻ trên thị trường chứng khoán.

Thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh đã thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới

Theo một khảo sát của IDG Việt Nam về sự hài lòng của nhà đầu tư cá nhân với dịch vụ của công ty chứng khoán, trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 5/2021, có đến 95% nhà đầu tư dành ra dưới 500 triệu đồng tham gia vào chứng khoán.

Phó chủ tịch VINASA đánh giá, số hoá giao dịch chứng khoán những năm gần đây thay đổi rất nhiều. Từ chỗ HoSE sử dụng hạ tầng công nghệ của nước ngoài đến nay đã thay bằng giải pháp của FPT và các công ty chứng khoán hiện cũng đang dùng core (giải pháp công nghệ) của các công ty phần mềm trong nước.

Hầu hết các công ty chứng khoán hiện nay đều có ứng dụng (app) cho phép nhà đầu tư giao dịch chứng khoán trực tuyến như mở tài khoản online, mua bán online, giao dịch online… Nhà đầu tư chỉ cần sử dụng máy tính, điện thoại hoặc các thiết bị thông minh đã giao dịch chứng khoán không cần đến sàn chứng khoán như thời kỳ “giao dịch giơ tay”.

Tuy nhiên, các ứng dụng của các công ty chứng khoán hiện nay chủ yếu dừng lại ở việc cung cấp dịch vụ công nghệ cho nhà đầu tư vào mua bán chứng khoán. Không có nhiều thông tin liên quan đến các công ty có mã chứng khoán niêm yết đang giao dịch, nhà đầu tư muốn tìm hiểu lại phải thoát ra để tìm kiếm trên một công cụ khác rất bất tiện, điều này cần phải cải thiện trong thời gian tới.

Số hóa dịch vụ chứng khoán và bài toán chi phí

Ông Nguyễn Thanh Kỳ - Tổng thư ký Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán cho biết, số hóa dịch vụ của các công ty chứng khoán nói riêng và toàn thị trường nói chung nhằm nâng cao chất lượng, mở rộng dịch vụ và tăng tính thanh khoản cho thị trường. Việc đẩy mạnh giao dịch trực tuyến giải quyết một khối lượng chứng khoán lớn chưa từng những tháng vừa qua đã nâng cao khả năng quản trị của các công ty chứng khoán cung cấp các dịch vụ margin và cần hướng tới miễn giảm phí giao dịch cho nhà đầu tư.

Cũng nhờ số hóa dịch vụ các công ty chứng khoán đã đẩy nhanh tốc độ mở tài khoản khi thị trường bùng nổ trong những tháng đầu năm 2021 lên tới gần 3,5 triệu tài khoản. Một khối lượng tài khoản mà các nhà quản lý chứng khoán những năm trước kia chỉ mơ có 2 triệu tài khoản cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

Mục tiêu của số hóa dịch vụ là rút ngắn thời gian giao dịch, nhưng có một điều tốt quan trọng là bảo mật do giao dịch tài khoản chứng khoán là tiền bạc của nhà đầu tư. Điều này đòi hỏi các công ty chứng khoán phải tạo ra hỗ trợ quản trị và những cảnh báo sớm cho nhà đầu tư, mới tạo được niềm tin cho thị trường.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Thanh Kỳ cho rằng, khó khăn lớn nhất của các công ty chứng khoán trong việc cung cấp các dịch vụ chứng khoán số là chi phí rất lớn cho đầu tư, vận hành và nhân lực số. Để nắm bắt nhu cầu thị trường, các công ty chứng khoán thời gian qua đã huy động vốn thông qua các kênh phát hành quyền mua riêng lẻ, trái phiếu chuyển đổi thu hút của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đồng thời thu hút người làm công nghệ thông tin về làm.

Ông Hà Văn Tú - Phụ trách công nghệ Công ty chứng khoán VNDirect chia sẻ, công ty chứng khoán hiện nay muốn thu hút khách hàng thì phải đầu tư công nghệ, cải tiến quy trình mở tài khoản hoàn toàn tự động từ xa thông qua áp dụng giải pháp eKYC. Nhờ có công nghệ thời gian qua Công ty VNDirect cải tiến nghiệp vụ và phục vụ hàng triệu khách hàng nhưng vẫn không phải tăng nhân lực. Sản phẩm thiết kế trên các nền tảng công nghệ theo hướng cá nhân hoá nhu cầu khách hàng từ khi mở tài khoản, từ đó công ty có đánh giá và phân loại mức độ khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư để cung cấp dịch vụ phù hợp và tiện ích.

Chuyển đổi số không chỉ gắn liền mô hình kinh doanh mà còn thay đổi văn hóa doanh nghiệp. Các chuyên gia cho rằng, chuyển đổi số tăng năng suất hiệu quả giao dịch là nhu cầu tự thân của công ty chứng khoán. Theo đó giảm phí lưu ký hay phí giao dịch chứng khoán tuỳ thuộc vào chiến lược của từng công ty chứng khoán, mục tiêu thu hút khách hàng trong mỗi giai đoạn phát triển. Chuyển đổi số của công ty chứng khoán phải tự thân chứ không phải chờ đợi, trừ những chính sách điều phối trong từng thời kỳ như chính sách repo vay vốn trực tiếp ngân hàng.

Theo ông Nguyễn Thanh Kỳ, việc đẩy mạnh số hoá trong giao dịch chứng khoán là kết quả quan trọng của quá trình phát triển thị trường chứng khoán chia sẻ với thị trường tiền tệ. Trong một xu hướng thị trường tín dụng giảm dần và thị trường vốn ngày một phát triển để tạo ra chi phí vốn giá rẻ cho nền kinh tế.