Tận dụng cơ hội khi thị trường chứng khoán biến động

Bức tranh còn nhiều khó khăn

Phát biểu tại Tọa đàm “Đầu tư tài chính 2022: Cơ hội trong biến động TTCK”, bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, năm 2022 có nhiều diễn biến phức tạp và không thuận lợi như năm 2021. Những tháng đầu năm 2022, TTCK Việt Nam đã giảm điểm tương đối mạnh; thanh khoản thị trường cũng có xu hướng giảm liên tục trong giai đoạn này. Chẳng hạn trong tháng 5, thanh khoản chỉ đạt bình quân 17.773 tỷ đồng/phiên, giảm 32% so với tháng 4. Phân tích thêm, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, sự suy giảm của TTCK Việt Nam bị tác động chủ yếu bởi việc Fed tăng lãi suất, hơn là vì kinh tế vĩ mô của Việt Nam. Minh chứng là VN -Index giảm khoảng 20% từ đầu năm và xuống mức thấp nhất 1.169 điểm ngày 22/6, chỉ một tuần sau khi Fed tăng lãi suất.

Dù cho kinh tế đang trên đà phục hồi với GDP quý II/2022 ước tính tăng 7,72% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn tốc độ tăng của quý II các năm trong giai đoạn 2011 - 2021. Với mức tăng này, GDP 6 tháng đầu năm 2022 được kéo lên 6,42%, cao hơn tốc độ tăng 2,04% của 6 tháng đầu năm 2020 và tốc độ tăng 5,74% của 6 tháng đầu năm 2021, nhưng theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, TTCK Việt Nam vẫn còn là một thị trường non trẻ, có phần chịu tác động bởi khối ngoại. Khi Fed tăng lãi suất làm các tài sản định giá bằng USD trở nên hấp dẫn hơn và đã thúc đẩy một phần các nhà đầu tư ngoại trên các thị trường rút tiền đầu tư. TTCK Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi xu hướng này. Do đó, khi các thị trường lớn đi vào trạng thái “bearish” (thị trường giảm giá) thì TTCK Việt Nam cũng bị ảnh hưởng theo với độ trễ nhất định.

Nhà đầu tư đang có “cơ hội vàng” trong biến động thị trường chứng khoán

Theo bà Bình, dự báo phát triển của TTCK Việt Nam sẽ phụ thuộc khá nhiều vào TTCK toàn cầu. Hiện nay, tình hình kinh tế - chính trị thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro tác động đến TTCK như, căng thẳng Nga – Ukraine; chính sách phong toả nghiêm ngặt nhằm đối phó với Covid-19 của Trung Quốc; động thái thắt chặt chính sách tiền tệ, tài khoá trên thế giới đang làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra khủng hoảng kinh tế, kinh tế thế giới được dự báo sẽ tăng trưởng chậm lại…

“Yếu tố giá cả lương thực, năng lượng, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt tăng cao tác động tiêu cực đến chi phí đầu vào và lợi nhuận của các doanh nghiệp, đồng thời làm gia tăng áp lực lạm phát lên các nền kinh tế, trong đó có Việt Nam”, bà Bình chỉ ra.

Tìm kiếm cơ hội trong biến động

Mặc dù VN - Index vẫn chưa cải thiện, song theo bà Bình vẫn có một số điểm sáng trên thị trường cho thấy dấu hiệu hồi phục tích cực. Lũy kế từ đầu năm đến ngày 15/6/2022, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng 2.193 tỷ đồng cổ phiếu. Đến hết quý I/2022, 86% số công ty niêm yết và đại chúng quy mô lớn đã thực hiện báo cáo có lãi, cao hơn so với mức 83% của cùng kỳ năm 2021. Tổng lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp trong quý I/2022 cũng tăng 33,7% so với cùng kỳ 2021. Số lượng tài khoản chứng khoán mở mới liên tục gia tăng trong thời gian qua, đến nay đạt gần 5,7 triệu tài khoản và hiện mới chiếm khoảng 5% dân số cũng cho thấy TTCK Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng thu hút sự tham gia của các nhà đầu tư trong nước. Ngoài ra, mức định giá của TTCK Việt Nam vẫn được đánh giá là hợp lý so với các thị trường trong khu vực.

Phân tích một số ngành tiềm năng đối với nhà đầu tư trong những tháng cuối năm, bà Trần Khánh Hiền - Giám đốc Nghiên cứu phân tích CTCK VNDirect chia sẻ, các ngành dịch vụ của Việt Nam đang có bước phục hồi mạnh mẽ, nhìn từ đầu năm nay tỷ trọng GDP của khối bán lẻ tăng khá mạnh khoảng 7 - 8%. Đồng thời, trong 6 tháng cuối năm, những nhóm ngành liên quan đến dịch vụ, du lịch, hàng không sẽ là những nhóm ngành có mức tăng trưởng tốt so với những nhóm ngành dịch vụ khác.

Cùng với đó, tuy hầu hết tất cả các mặt hàng nguyên vật liệu cơ bản như sắt, thép, phân bón, thực phẩm đều có đà tăng mạnh và được thúc đẩy bởi việc đứt gãy chuỗi cung ứng trên thế giới nhưng tại thời điểm này, có một vài dấu hiệu cho thấy đà tăng của các mặt hàng nguyên vật liệu cơ bản sẽ có sự phân hóa, một số có xu hướng tạo đỉnh và hạ nhiệt. Do vậy, một số ngành sẽ được hưởng lợi trong nửa sau 2022.

Liên quan đến đầu tư công, trong nửa đầu năm 2022 giải ngân vốn đầu tư công chậm bởi ảnh hưởng của việc tăng giá các mặt hàng liên quan đến vật liệu xây dựng. Nhưng những tháng cuối năm, khi các bộ, ngành, địa phương nỗ lực thúc đẩy dự án liên quan đến đầu tư công, đặc biệt là 11 dự án thuộc cao tốc Bắc Nam theo yêu cầu của Chính phủ thì các doanh nghiệp liên quan đến đầu tư công có thể là điểm sáng quay trở lại “sân khấu” vào quý IV/2022. Dài hơi hơn, Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi sang sử dụng năng lượng sạch nhiều hơn để đáp ứng cam kết net zero vào năm 2050 nên các doanh nghiệp năng lượng và ngành điện sẽ nhận được sự quan tâm của thị trường nhiều hơn.

TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, trong khó khăn thách thức vẫn có nhiều cơ hội cho nhà đầu tư trên TTCK khi kinh tế phục hồi, lạm phát cơ bản được kiểm soát và đầu tư công, đầu tư cơ sở hạ tầng được quan tâm; thể chế pháp luật hoàn thiện ở mức độ tốt hơn. Cùng với đó, những sản phẩm dịch vụ chứng khoán mới đã và đang được UBCKNN bổ sung theo hướng đa dạng hóa sẽ đáp ứng tốt hơn nhu cầu của nhà đầu tư. Song các nhà đầu tư khi tham gia thị trường cần xác định rõ khẩu vị rủi ro để có chiến lược phù hợp, đồng thời tiếp cận theo hướng đa dạng hóa hơn, sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý hơn, hạn chế tâm lý đám đông và tích lũy thêm kiến thức kinh nghiệm.