Tây Ban Nha: Tìm lối ra cho khủng hoảng ngân hàng

Công ty xếp hạng tín nhiệm Standard & Poor (S&P) đã hạ bậc tài sản của 11 ngân hàng Tây Ban Nha và đưa 5 ngân hàng khác vào diện cảnh báo. Chính phủ Tây Ban Nha dự kiến sẽ thành lập công ty xử lý các món nợ có vấn đề trước khi quá muộn.

Cũng "chết" vì bất động sản

Trước những mất mát ngày càng gia tăng từ các khoản tín dụng thế chấp, các ngân hàng Tây Ban Nha đã bắt đầu bàn bạc về việc tạo ra một thực thể mới - một công ty quản lý tài sản do nhà nước lập ra - để xử lý những tài sản thế chấp đã bị thu hồi và giảm bớt áp lực lên hệ thống tài chính quốc gia.

Tác động của khủng hoảng tài chính và các biện pháp khắc khổ vẫn đang đè nặng lên các ngân hàng Tây Ban Nha. (Ảnh: ST)

Mục đích của tổ chức mới sẽ là giảm căng thẳng của các ngân hàng và giảm nguy cơ cần một gói cứu trợ của chính phủ hoặc của quốc tế. Mô hình này được cho là giống như cách làm của Ailen vào cuối năm 2009. Tuy nhiên cấu trúc cũng như quy mô cụ thể của tổ chức này vẫn đang được tranh luận. Người ta cũng đang bàn cãi về việc liệu tổ chức này có được đảm bảo bởi chính phủ Tây Ban Nha, hay sẽ cần được chống đỡ bởi các quỹ cứu trợ quốc tế.

Một quan chức của Bộ Kinh tế Tây Ban Nha cũng đã khẳng định, việc các ngân hàng đang bàn bạc về một tổ chức sẽ gánh vác những tài sản "độc hại" của họ. Quan chức này cũng cho rằng, các ngân hàng chỉ có thể chuyển giao tài sản độc hại nếu họ đã thiết lập các điều khoản cụ thể theo quy định của pháp luật. "Chính phủ sẽ không bơm tiền thuế của dân vào việc thành lập một tổ chức như vậy mà chỉ đóng vai trò đưa ra các quy định cho tổ chức này hoạt động", ông cho hay.

Sự đổ vỡ của bong bóng bất động sản năm 2008, vốn là động cơ tăng trưởng cho cả nền kinh tế Tây Ban Nha trong suốt hơn một thập kỷ qua, đã đè nặng lên các ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng tiết kiệm (hay còn gọi là caja) với những khoản tài sản thế chấp khổng lồ. Ngân hàng Trung ương Tây Ban Nha cho biết, ngành Ngân hàng vẫn đang phải chịu một gánh nặng lên tới 175 tỷ euro của các bất động sản có vấn đề.

Ngân hàng lớn phản đối

Tuy nhiên, các ngân hàng khỏe mạnh hơn như Santander, BBVA hay La Caixa - vốn có lượng đầu tư ra nước ngoài lớn, do đó ít bị ảnh hưởng bởi thị trường nội địa - phản đối chính sách thành lập một tổ chức giải quyết tài sản có vấn đề. Vì như vậy họ sẽ phải gánh vác những ngân hàng yếu kém. Tuần trước, Emilio Botín - Chủ tịch của Santander, đã phát biểu tại một cuộc họp ở Murcia rằng, ông phản đối việc các tài sản có vấn đề được thu gom vào một tổ chức. Chiến lược đó, theo ông, "không phải là giải pháp" và không thể giúp cải thiện khả năng cho vay của hệ thống ngân hàng. Một tổ chức như vậy "sẽ làm tốn tiền thuế của người dân mà không mang lại kết quả là cho vay nhiều hơn". Thay vào đó, ông kêu gọi "hoàn thiện việc tái cơ cấu" ngành Ngân hàng.

Một vấn đề nữa khi thành lập một tổ chức xử lý tài sản đó là quyền sở hữu của các cổ đông hoặc những nhà đầu tư. "Liệu tổ chức đó có nhận cả các khoản nợ của ngân hàng bên cạnh các tài sản?" - một luật sư đặt câu hỏi. Các nhà đầu tư quốc tế hy vọng rằng Tây Ban Nha sẽ khuyến khích việc mua nợ một cách tự nguyện hơn là bất cứ biện pháp mang tính cưỡng chế nào giống như các ngân hàng Ailen đã áp dụng với các cổ đông. "Số vốn chúng ta cần ước lượng khoảng 65 tỷ euro là có thể xoay sở được. Vì thế chúng tôi không mong chờ một biện pháp mang tính cưỡng chế nào của chính phủ" - Satish Pulle, chuyên gia của Cơ quan Quản lý Tín dụng châu Âu cho biết.

Nhiều nhà kinh tế lại cho rằng, việc trợ giúp các ngân hàng tiết kiệm có vấn đề sẽ đòi hỏi về vốn hơn là các vụ sáp nhập và tiết kiệm chi tiêu. Ví dụ, Bankia - một caja được hợp nhất từ 7 ngân hàng tiết kiệm, đang sở hữu tổng tài sản có vấn đề lên đến 32 tỷ euro. "Những vụ sáp nhập như vậy không giải quyết các lỗ hổng mà đơn giản chỉ là chuyển vấn đề từ ngân hàng này sang ngân hàng khác," Xavier Sala-i-Martin, một giáo sư kinh tế của trường Đại học Columbia tại New York nói. "Điều duy nhất giải quyết được vấn đề đó là tiền để cơ cấu lại vốn của một số ngân hàng không còn vốn. Và vì rõ ràng là ngân hàng không thể tự thu hút đủ vốn tư nhân, chỉ có hai giải pháp duy nhất: đó là phá sản hoặc huy động vốn từ công chúng".

Thuý Ngân