Trình dự thảo Nghị quyết thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An

Chính phủ đề xuất nhiều chính sách mới

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, sáng 31/5, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An.

“Việc xây dựng bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù để thể chế hóa Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị nhằm phát huy mọi tiềm năng, lợi thế để phát triển tỉnh Nghệ An nhanh và bền vững, phấn đấu thực hiện mục tiêu của Bộ Chính trị đề ra”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trình bày Dự thảo Nghị quyết

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 4 nhóm lĩnh vực với tổng số 14 chính sách, bao gồm: Quản lý tài chính - ngân sách Nhà nước (4 chính sách); Quản lý đầu tư (6 chính sách); Quản lý đô thị, tài nguyên rừng (2 chính sách); Tổ chức bộ máy và biên chế (2 chính sách).

Trong đó, có 2 chính sách đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại một số địa phương (về quyết định áp dụng các phí, lệ phí và điều chỉnh mức/tỷ lệ thu phí, lệ phí; Tách dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư công nhóm B thuộc lĩnh vực giao thông, thủy lợi thành dự án độc lập), 8 chính sách tương tự đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại các địa phương khác nhưng có điều chỉnh, bổ sung để phù hợp với thực tiễn tỉnh Nghệ An.

Với 4 chính sách còn lại, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh đây là các chính sách đề xuất mới phù hợp thực tiễn phát triển của tỉnh Nghệ An. Theo đó, cho phép Nghệ An khi xác định số bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương (NSTW) cho ngân sách địa phương (NSĐP) không tính đối với nguồn thu thuế từ các cơ sở sản xuất thủy điện, nguồn thu nội địa từ hoạt động khai thác khoáng sản (không bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp) trên địa bàn miền Tây Nghệ An để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội địa bàn miền Tây Nghệ An.

Cho phép tỉnh Nghệ An được giữ lại và sử dụng nguồn kinh phí trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thu từ các dự án phục vụ phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh không có điều kiện tự trồng rừng thay thế phải nộp tiền trồng rừng thay thế vào Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh để thực hiện biện pháp lâm sinh khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên có trồng bổ sung hoặc khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên.

Tỉnh Nghệ An được phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn NSTW bổ sung có mục tiêu cho địa phương (theo nguyên tắc, tiêu chí và định mức quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026-2030) để đầu tư các công trình hạ tầng trọng điểm trên địa bàn tỉnh và phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội trên địa bàn miền Tây Nghệ An.

Đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An có không quá 5 Phó Chủ tịch (tăng một Phó Chủ tịch so với quy định hiện hành).

Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 7 theo trình tự thủ tục rút gọn, thông qua tại một kỳ họp và quy định hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025.

Tạo sức bật mới

Trình bày Báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản thống nhất với quan điểm xây dựng Nghị quyết; đồng thời đề nghị lưu ý cần bám sát Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị, các chính sách cần thể hiện được tính đặc thù riêng biệt trong phát triển kinh tế, văn hóa của Tỉnh và có tính đột phá hơn nữa theo mục tiêu Nghị quyết số 39-NQ/TW: “Tạo sức bật mới nhằm phát triển Nghệ An xứng đáng với vai trò là trung tâm của vùng Bắc Trung Bộ”.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cũng cho biết, Ủy ban cơ bản nhất trí với nhóm chính sách tương tự đã được áp dụng tại các địa phương khác hoặc tương tự nhưng có điều chỉnh, bổ sung để phù hợp với tình hình thực tiễn tại Nghệ An.

Trong đó, về chính sách tách dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư công, đa số ý kiến trong Ủy ban cơ bản nhất trí với chính sách này vì việc tách riêng có thể đẩy nhanh được tiến độ thực hiện dự án. Bên cạnh đó, chính sách này đã được áp dụng cho tỉnh Khánh Hòa, TP. Hồ Chí Minh và ở một số dự án, đã phát huy hiệu quả tích cực trên thực tế.

Đối với chính sách hỗ trợ ngân sách giữa các cấp, các địa phương, đa số ý kiến trong Ủy ban nhất trí với dự thảo Nghị quyết, cho rằng việc áp dụng sẽ góp phần tăng cường nguồn lực cho Nghệ An thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh đối với huyện Nam Đàn và địa bàn miền Tây Nghệ An. Chính sách này cũng tương tự với chính sách đã được Quốc hội cho phép thí điểm áp dụng đối với tỉnh Thừa Thiên Huế (Quỹ bảo tồn di sản Huế).

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh

Về chính sách cho phép Nghệ An khi xác định số bổ sung cân đối từ NSTW cho NSĐP không tính đối với nguồn thu thuế từ các cơ sở sản xuất thủy điện, nguồn thu nội địa từ hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn miền Tây Nghệ An, đa số ý kiến nhất trí. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, nên ấn định tỷ lệ và số tuyệt đối khi xác định số bổ sung cân đối.

Đa số ý kiến trong Ủy ban cũng nhất trí và cho rằng, chính sách cho phép phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn NSTW bổ sung có mục tiêu cho địa phương sẽ bảo đảm tính ổn định và công khai, minh bạch, rõ ràng của chính sách; tạo sự chủ động cho Nghệ An trong việc cân đối, lập kế hoạch bố trí nguồn lực cho các dự án…

Về đặc thù về số lượng cấp phó, dự thảo Nghị quyết quy định Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An có không quá 5 Phó Chủ tịch. Theo ông Lê Quang Mạnh, đây là nội dung liên quan đến chủ trương tinh giản biên chế, giảm cấp phó theo các nghị quyết của Trung ương, của Bộ Chính trị. Do vậy, chính sách này đã được báo cáo và được Bộ Chính trị có ý kiến chấp thuận tại văn bản số 10036-CV/VPTW ngày 27/5/2024 của Văn phòng Trung ương Đảng. Với cơ sở chính trị đó, Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với dự thảo Nghị quyết…