Trở về với ngôi nhà tuổi thơ

Ảnh minh họa

Tôi trở về quê nhà trong một buổi chiều loang loang nắng đổ, lang thang qua những con đường một thời đi học, men theo con đường đất phủ dày lá tre khô dẫn ra đồng.

Đồng chiều trơ cuống rạ, nhớ mấy đứa bạn chăn trâu ngày xưa hay rủ tôi ra đồng bắt châu chấu, thả diều. Cuối ngày, về đứng tần ngần trước ngõ nhà mình, nhà của mình nay đã trở thành nhà của người khác qua nhiều biến động, chợt vẳng đâu đây tiếng cười nói xôn xao của bốn chị em lấp đầy ngõ xưa mà bây giờ chỉ còn tiếng lá xào xạc nơi góc vườn yên tĩnh.

Trong ngôi nhà ấy, tôi đã lớn lên. Trên bậc thềm đá bây giờ phủ đầy rêu ấy ngày xưa tôi đã tập cho em gái đi những bước đi đầu tiên. Những đêm mưa xối xả, gió đưa những cành na ràn rạt trên mái tôn, tôi ngồi học bài giữa nhà, con chó Lu ngồi dưới chân có lúc sủa toáng lên khi nghe tiếng những quả lê-ki-ma chín rơi bộp bộp.

Sáng sớm là khoảnh khắc kỳ lạ nhất. Khi con gà trống nhảy phốc lên cây rơm gọi mọi người, mẹ dậy mở cửa nhà, con mèo Mun từ dưới bếp chạy lên dụi dụi nằm dưới chân tôi. Ra sân thấy cỏ lóng lánh sương đêm, những luống rau mẹ trồng lên xanh mơn mởn. Mùi ổi, na, hồng xiêm và nhiều loại trái cây khác chín thơm lừng loang ra khắp không gian.

Mảnh vườn nhà tôi không rộng lắm, nhưng bố đã khéo léo chia từng rẻo đất để trồng các loại cây trái sao cho hợp lý nhất. Cạnh cái vại nước có đám rau tần xanh um, trẻ con hàng xóm đứa nào chớm bị ho cũng sang xin bố tôi mớ lá rau ấy với nắm lá hẹ mang về nấu lên uống.

Ở giữa vườn bố trồng mấy cây ngâu, mãi sau này trong những giấc mơ của tôi vẫn còn nghe hương ngâu phảng phất. Quanh năm mẹ tôi hái hoa ngâu ướp trà để cả nhà uống trong ngày, cũng như đãi khách. Dưới gốc ngâu là những luống rau sam đất, rau dền, rau rệu... mà những bữa đi làm về muộn, nhà không có gì ăn mẹ tôi hái ít rau tập tàng ấy nấu canh với tôm khô. Món canh giản đơn vậy mà ngon ngọt đến ngơ ngẩn, đến không bao giờ có thể quên được.

Ngôi nhà của bố mẹ tôi luôn rộng cửa để đón những mảnh đời nào đó tình cờ ghé ngang. Đó là mùa nắng đổ lên đầu như lửa, nắng rang khô những vạt cây me đất, có người phụ nữ với xe đạp thồ nước mắm tận Nam Định, đi bán ngang ngõ nhà tôi, trưa rồi mà những can nước mắm vẫn còn đầy nguyên.

Mẹ mời người bán mắm vào nhà rồi sai tôi chạy quanh xóm hỏi có nhà nào muốn mua mắm thì tới nhà tôi. Buổi chiều, khi các can chứa mắm đã vơi, mẹ tôi dặn người phụ nữ ấy: bữa sau có đi bán mắm qua đây, nếu lỡ chiều muộn về không kịp thì cứ ghé ngủ lại nhà, không lo, không ngại gì đâu...

Tuổi thơ của tôi dưới mái nhà đơn sơ ấy không biết đến ganh đua, đòi hỏi, so bì. Tôi đã vui chơi trong sự nâng niu của bố mẹ và tình thương của bạn bè lối xóm. Bây giờ, ngay cả khi tôi đã lớn khôn, có ngôi nhà cho riêng mình nơi phố thị sầm uất, đủ đầy, nhưng thi thoảng tôi vẫn mong được một lần trở về gối đầu ngủ dưới những câu chuyện kể của mẹ, giữa mùi thơm cây trái trong vườn ướp giấc ngủ an lành.

Nhà của tôi rồi sẽ mất đi khi người ta đập bỏ để xây mới, mọi thứ trong vườn cũ sẽ không còn nữa, nhưng ký ức sẽ còn mãi trong tiềm thức của tôi và căn nhà xưa là nơi trú ẩn yên bình trong tâm khảm.