Văn học viễn tưởng - hứa hẹn ở tương lai

Tại Việt Nam, văn học về thể loại viễn tưởng vốn ít được nhiều cây bút chú ý, một thời kỳ còn được coi là văn học dành cho trẻ em; trong khi nhu cầu đọc thể loại này vẫn tồn tại và thu hút độc giả đủ mọi lứa tuổi. Phần lớn tác phẩm thể loại này là các tác phẩm dịch, như Hai vạn dặm dưới đáy biển của nhà văn Jules Verne; Hòn đảo tàu ma, Người cá của Aleksander Romanovich Belyaev (Nga); loạt tác phẩm Ulysses Moore của Dockdomenico Baccalario; Người về từ Sao Hỏa của Andy Weir; Tam Thể của Lưu Từ Hân; Đỏ trỗi dậy của Pierce Brown... Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, tác phẩm văn học viễn tưởng Việt Nam còn khá ít, tác giả quá hiếm hoi.

Một số tác phẩm văn học thể loại viễn tưởng gần đây được độc giả yêu thích

Thực tế cho thấy, trên văn đàn Việt những năm gần đây đã có những tác phẩm thuộc thể loại viễn tưởng. Trong đó có thể kể đến Thần Đồng và cuộc chiến bảo vệ Thủy Tháp của tác giả Trần Thu Hằng. Tác phẩm có nội dung vào cuối thế kỷ XXI, đầu thế kỷ XXII, những nguy cơ bắt đầu treo lơ lửng trên đầu nhân loại khi hệ thống máy tính đột nhiên bị tê liệt. Học sinh, sinh viên phải vào những thư viện đã phủ bụi cả trăm năm để tìm tài liệu, trẻ con bắt đầu học làm tính... Và Tập đoàn Đại Dương Đen xuất hiện với một cuộc thi tìm kiếm nhân tài kèm theo lời cam kết cứu cả thế giới. Người chiến thắng là một cậu bé mười tuổi, một thần đồng! Những đức tính cao đẹp của người Việt: chân thành, thủy chung, giản dị, đã giúp họ trở thành anh hùng. Họ yêu thương và gắn bó với nhau trong những giây phút hiểm nghèo nhất. Tình bạn, tình đồng đội tỏa sáng giữa đêm đen trong lòng biển, trên vũ trụ, chốn rừng sâu, bất chấp đau đớn và cái chết. Cuốn sách này đã được nhà xuất bản Kim Đồng tái bản nhiều lần và được nhiều em nhỏ yêu thích.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cũng có bộ sách Chuyện Xứ Lang Biang gây sốt với độc giả. Bộ sách là câu chuyện kể về chuyến phiêu lưu kỳ thú của hai nhân vật chính Nguyên và Kăply bị lạc vào xứ phù thủy Lang Biang và tình cờ trở thành hai “Chiến binh giữ đền” có nhiệm vụ tiêu diệt phe Hắc Ám. Bộ truyện hút người đọc bởi tiết tấu nhanh như phim hành động, cộng thêm những chi tiết dí dỏm, hài hước vốn có và nhất là kết thúc luôn đẹp nhân hậu đúng phong cách Nguyễn Nhật Ánh. Hoặc nhà văn Trương Thanh Thủy có 2030 - cuốn sách viễn tưởng là mối giao kết đặc biệt giữa ma cà rồng và sói - thứ mà chưa từng được khai thác trong văn học. Ở cuốn sách này, bằng phương pháp kể rất ẩn dụ, tác giả nhắc đến nhóm những con người “bán linh hồn cho quỷ dữ” để nhắc nhở chúng ta lại về lòng tham, tính ích kỷ, bản ngã sân si của mình rất có thể sẽ đem lại những hệ lụy khôn lường.

Mới đây, nhà văn Lê Toán cũng đã tạo được dấu ấn với cuốn Tới hệ mặt trời xa lạ. Lật giở từng trang sách, bạn đọc được cùng 5 thiếu niên ở năm châu lục có trí tuệ cao siêu chu du tận cùng không gian bao la, thăm thẳm ở các hệ mặt trời. Từ trái đất, tàu vũ trụ con cò đưa 5 thiếu niên vút tới gặp gỡ nhiều loài người kỳ lạ. Có hành tinh mà con người chỉ có một mắt, một lỗ mũi, một tai mọc trên đỉnh đầu ngọ ngoậy nghe được bốn phương. Họ không đi bằng hai chân trên mặt đất mà bay bằng một đám mây nhỏ dưới chân. 90 ngày chu du khắp vũ trụ, 5 thiếu niên trở về trái đất thân yêu. Thật vô cùng kinh ngạc, thời gian trên trái đất đã trôi qua 90 năm.

Trong chuyến du hành tới hệ mặt trời xa lạ, các nhân vật không chỉ gặp toàn những chuyện vui thú, họ cũng phải đối mặt với rủi ro, nguy hiểm khó lường như tai họa từ những hành tinh đã chết. Nhà văn Lê Toán đã thể hiện sự tinh tế khi khéo léo ẩn thông điệp ấy sau những pha gay cấn xảy ra trong hành trình phi thường của các nhà khoa học - phi hành gia nhỏ tuổi, qua cuốn truyện giả tưởng Tới hệ mặt trời xa lạ của mình.

Một tác phẩm khác đã tạo được chú ý với công chúng yêu văn học về khoa học viễn tưởng là Ác quỷ rừng phế tích của tác giả Nam Thanh và họa sĩ Nguyễn Thành Phong (vẽ). Tập 1 của cuốn sách này đã “cháy hàng” ngay khi được ra mắt, nội dung mô tả thế giới ở thế kỷ 23. Tại đó, tàn tích hoang phế của nhà máy điện hạt nhân Chernobyl phastnoori lần thứ hai, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho trái đất. Một sát thủ mang mặt nạ cũng xuất hiện cùng những đứa con lai giữa gấu - hươu tạo ra sự hỗn loạn. Theo dòng câu chuyện, người đọc sẽ dần tiếp cận với một thế giới với Hạt Temno, thứ vật chất thao túng sinh mệnh của vạn vật và công nghệ thao túng trí não mang tên Aftermath cùng những chủng loài sinh vật hoang dã dần có được trí tuệ như con người. Kể từ đây, một thế giới rộng lớn với đầy rẫy những biến động căng thẳng được mở ra, hé lộ nên âm mưu thống trị thế giới của một kẻ phản diện “bất tử”...

Theo giới chuyên môn, dù tác phẩm thể loại viễn tưởng nhưng không phải chỉ là một thứ giải trí thuần túy mà còn hướng tới khám phá bản chất của thực tại bằng những lý giải khoa học; hoặc từ quan sát thực tại để đưa ra những dự đoán về tương lai nhân loại, dựa trên hiểu biết khoa học. Với sự pha trộn tinh tế giữa chất phiêu lưu, thần bí, các tình tiết, sự kiện bất thường, như con người du hành vượt không gian, thời gian, sự sống trên hành tinh bên ngoài hệ Mặt trời hay trở về lý giải những bí hiểm của quá khứ… tác phẩm văn học khoa học viễn tưởng là mảnh đất màu mỡ cho những cây viết thả sức tưởng tượng. Nhiều độc giả kỳ vọng khi bước vào kỷ nguyên cách mạng công nghiệp 4.0, cùng với sự phát triển khoa học, văn chương viễn tưởng sẽ là khoảng trời rộng mở, thôi thúc các cây viết khẳng định mình, không chỉ hướng tới độc giả trong nước mà cả bạn đọc thế giới.