Xây dựng hệ sinh thái ngân hàng số: Những lối đi riêng

Đó là ý kiến được rút ra từ Tọa đàm trực tuyến các lãnh đạo ngân hàng với chủ đề “Xây dựng hệ sinh thái ngân hàng số: Xu hướng và sáng kiến chiến lược” do Ban Kinh tế Trung ương và Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam chỉ đạo và bảo trợ chuyên môn, cùng với Tập đoàn IEC và Tập đoàn Backbase phối hợp tổ chức sáng 8/9.

Cú hích từ đại dịch

Phát biểu tại Tọa đàm, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhận định: Đại dịch tuy gây ra nhiều khó khăn nhưng cũng chính là một cú hích để mọi ngành nghề thay đổi tư duy kinh doanh, sử dụng dịch vụ và là bước nhảy vọt để ứng dụng công nghệ vào mọi hoạt động của cuộc sống, trong đó có hoạt động ngân hàng.

Dịch vụ ngân hàng số đã len lỏi vào từng ngóc ngách đời sống, kết hợp cùng các ngành nghề khác tạo thành hệ sinh thái thông minh, toàn diện, đem đến trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng.

Tuy nhiên đại diện Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng thẳng thắn nhìn nhận, quá trình chuyển đổi số của ngân hàng ở Việt Nam chưa mang tính tổng thể, việc đầu tư hạ tầng vẫn chỉ theo nền tảng công nghệ hiện có, chưa đáp ứng được kịp tốc độ công nghệ số. Hệ sinh thái đã được thiết lập nhưng vẫn chưa đầy đủ, chuyển đổi số mới tập trung vào số hóa kênh phân phối, còn lại một số hoạt động như cho vay mới chỉ là bán tự động.

Theo ông Hùng, tháng 5 vừa qua Thống đốc NHNN đã ban hành Quyết định số 810/QĐ-NHNN, phê duyệt “Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, đây là cơ hội để các ngân hàng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái ngân hàng số toàn diện, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dùng.

Các diễn giả trao đổi tại Tọa đàm

Nhìn nhận lợi ích của việc xây dựng hệ sinh thái ngân hàng số từ đại dịch, ông Từ Tiến Phát, Phó Tổng Giám đốc phụ trách kinh doanh, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) thông tin, khi dịch COVID-19 xảy ra tại TP.Hồ Chí Minh - nơi ngân hàng có 137 phòng giao dịch, vì tuân thủ những quy định về giãn cách ngay lập tức ngân hàng đã phải đóng cửa 100 phòng giao dịch. Tuy nhiên, các câu hỏi được đặt ra làm sao phục vụ nhu cầu tài chính của người dân, doanh nghiệp đã được đáp ứng tối đa qua các kênh số.

Đơn cử như dịch vụ mở tài khoản online bằng e-KYC đã tăng vọt, khi con số mong đợi chỉ là 3.000 tài khoản mới/ngày đã tăng lên 10.000 tài khoản. Việc trả nợ hay cho vay cũng được duy trì thông qua các dịch vụ trực tuyến. Doanh số và số lượng giao dịch trực tuyến 8 tháng đầu năm 2021 của ngân hàng tăng gấp đôi.

Hay như tại một nhà băng khác, ông Lưu Trung Thái, Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc, Ngân hàng TMCP Quân Đội (MBBank) nhận định: Cách đây 2 năm, hầu hết các ngân hàng trong chiến lược chuyển đổi số trong 5 năm đều tư duy chuyển đổi số là đầu tư về công nghệ. Sau khi COVID-19 tới, có thể nhìn thấy rõ số hóa không chỉ là vấn đề về công nghệ mà hoàn toàn là tư duy kinh doanh khác.

Trong đó, việc tạo lập hệ sinh thái ngân hàng số sẽ đem đến ưu thế cho ngân hàng, giúp tiếp cận số lượng khách hàng nhanh mà không phải đầu tư về chi nhánh phòng giao dịch, hiểu khách hàng nhanh chóng hơn từ đó tăng trải nghiệm khách hàng.

Những lối đi riêng trong xây dựng hệ sinh thái

Bà Trần Diễm Chi, Đại diện Backbase tại Việt Nam cho biết, trong quá trình hợp tác với 150 ngân hàng trên toàn cầu, có thể nhận thấy các ngân hàng đã quan tâm nhiều hơn tới khách hàng, lấy khách hàng làm trung tâm thay vì sản phẩm như trước kia. Đặc biệt trong vòng 12 tháng qua, nhiều ngân hàng đã đầu tư mạnh mẽ vào nền tảng kĩ thuật số không chỉ cho khách hàng cá nhân mà cả khách hàng doanh nghiệp, khối quản lý tài sản, làm nền tảng để tạo ra một hệ sinh thái ngân hàng số mạnh mẽ.

Trong đó một trong bốn bài toán được đặt ra với các nhà băng đó là, làm sao để ngân hàng tạo ra sự khác biệt với ngân hàng khác. Và quá trình xây dựng hệ sinh thái của một ngân hàng lớn với một ngân hàng nhỏ liệu có giống nhau?

Xây dựng hệ sinh thái ngân hàng số toàn diện, đa dạng là yêu cầu cấp thiết để nâng cao trải nghiệm của khách hàng

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Quỳnh Giao, Phó Tổng giám đốc phụ trách khối Bán lẻ và TTNHS, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chia sẻ: BIDV là ngân hàng lớn với cộng đồng khách hàng lớn ở nhiều lĩnh vực khác nhau, việc chuyển số cực kì thách thức, khác với ngân hàng quy mô nhỏ hơn và mới bắt đầu thực hiện số hóa.

Giữa câu chuyện tự xây dựng hệ sinh thái và tham gia vào hệ sinh thái của nhiều bên, bà Giao cho biết việc lựa chọn tham gia vào hệ sinh thái chung với nhiều đối tác là lựa chọn tất yếu để đem đến trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Tuy nhiên, ngân hàng phải đồng thời tạo ra sự khác biệt trong hệ sinh thái đó.

Đơn cử như với BIDV, 3 lớp chính của hệ sinh thái đó là: Lớp dịch vụ cốt lõi, do ngân hàng sở hữu và quản lý; lớp thứ hai là các dịch vụ khác như quản lý tài chính, thuế, là những dịch vụ gia tăng, ngân hàng vẫn quản lý công nghệ lõi và kết hợp cùng đối tác để tạo hệ sinh thái cho lớp này; lớp thứ ba là các dịch vụ đời sống cho khách hàng như vé tàu, nghỉ dưỡng… thì sẽ tham gia vào hệ sinh thái của các đối tác. Từ đó tạo ra đồng nhất một trải nghiệm cho khách hàng. Cùng với đó, tạo một hệ sinh thái riêng dành cho khách hàng mua nhà và vay mua nhà.

Còn tại TPBank, ông Đinh Văn Chiến, Phó Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc Khối khách hàng cá nhân, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) cho biết: Khi xây dựng hệ sinh thái ngân hàng số, ngân hàng tập trung ở 3 hoạt động chính.

Thứ nhất là từ trong nội tại của các ngân hàng, xây dựng năng lực để phát triển hệ sinh thái ngân hàng số. Trong đó có năng lực về công nghệ để tạo sự kết nối, có hệ thống xử lý dữ liệu. Cùng với đó là năng lực về mô hình hoạt động, bởi lẽ hệ sinh thái số đòi hỏi cách thức triển khai và vận hành khác, không thể theo mô hình truyền thống.

Các ngân hàng cũng hợp tác với công ty công nghệ, tích hợp công nghệ có sẵn để hỗ trợ phát triển dịch vụ ngân hàng hiệu quả hơn, quy mô lớn hơn.

Cuối cùng, các ngân hàng kết nối với Fintech, đối tác khác nhau như ví điện tử, sàn thương mại điện tử. Đây là các đối tác có số lượng khách hàng lớn, kênh tiếp cận sát với thực tế. Khi bắt tay hợp tác sẽ tạo thành một hệ sinh thái đa dạng, phục vụ khách hàng tốt hơn, với chi phí tiết kiệm hơn.

Ông Lưu Trung Thái, Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc MBBank bổ sung thêm, trong quá trình xây dựng hệ sinh thái, ngân hàng này đã cải tiến liên tục, nhờ lắng nghe trực tiếp phản hồi của khách hàng về dịch vụ. Bên cạnh đó, đầu tư về con người, công nghệ bảo mật là những câu hỏi được đặt ra.

Cũng theo Tổng Giám đốc MBBank, nếu ngân hàng muốn sở hữu hệ sinh thái riêng thì phải trực tiếp phát triển các dịch vụ, công nghệ. Điều này có thể gặp một số khó khăn và áp lực nhưng nếu có vấn đề sẽ xử lý được nhanh và hiệu quả hơn.

Tuy mỗi nhà băng đều có một lối đi riêng, chiến lược khác biệt khi xây dựng hệ sinh thái ngân hàng số nhưng đều có chung ý kiến cần nhanh chóng có một hành lang pháp lý thuận lợi và bắt kịp với sự phát triển của những xu hướng công nghệ mới, từ đó các ngân hàng mới có thể tạo ra một hệ sinh thái với trải nghiệm toàn diện dành cho khách hàng.

(Thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/05/2020 của Chính phủ)