Xử lý nghiêm hành vi mạo danh để trục lợi

Mạo danh nghệ sĩ nổi tiếng

Những ngày qua, cả nước đang hướng về khúc ruột miền Trung, nơi hàng trăm nghìn bà con đang phải gồng mình chống chọi với trận lũ lịch sử. Những lời động viên, sẻ chia đang làm vơi đi nỗi đau thương mất mát của người dân nơi đây. Với tinh thần “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, rất nhiều tổ chức từ thiện, cá nhân, các nhà hảo tâm đã lên đường về với miền Trung. Thế nhưng, trong hoàn cảnh đó, lại có những cá nhân lợi dụng, mạo danh người nổi tiếng làm từ thiện để trục lợi.

Trong số những nghệ sĩ đang hướng về miền Trung, có nữ ca sĩ Thủy Tiên, một trong những người tiên phong trực tiếp đi vào tâm lũ để cứu trợ. Chỉ trong một thời gian ngắn kêu gọi ủng hộ cho người dân miền Trung, Thủy Tiên vừa thông báo số tiền người dân quyên góp cho cô trong một tuần qua đã lên đến 100 tỷ đồng. Quả thực, đây là một số tiền rất lớn. Với số tiền này, nữ ca sĩ từng lo lắng: “cầm tiền nhiều trên tay, trách nhiệm rất nặng nề nên mình cũng có nhiều lo lắng. Nhưng, mọi người yên tâm đây là tài khoản riêng chỉ dành cho từ thiện, mỗi đồng tiền gửi vào đều được sử dụng vào đúng mục đích từ thiện hỗ trợ người dân không sai đi đâu cả. Nghĩ về niềm vui của bà con khi nhận được hỗ trợ và từng ngày trông chờ thì mình sẽ ráng cố gắng hết sức có thể”.

Trang fanpage mạo danh ca sĩ Thủy Tiên để trục lợi

Thế nhưng, trong bối cảnh đó, lại có những kẻ bất nhân, mạo danh nữ ca sĩ này để quyên góp tiền rồi trục lợi. Các đối tượng đã giả mạo trang facebook của nữ ca sĩ Thủy Tiên, rồi đăng tải những bài viết cập nhật về trạng thái lũ... nhưng lại để tên tài khoản nhận tiền là Lê Thị Ngân. Sau khi phát hiện ra kẻ giả mạo, Thủy Tiên nhanh chóng lên tiếng và cảnh báo người hâm mộ cũng như những người có lòng hảo tâm muốn giúp đỡ không bị kẻ xấu lợi dụng. Trên trang facebook cá nhân của mình Thủy Tiên đã viết, “nếu hết hôm nay bạn không gỡ post, mình sẽ ra ngân hàng truy tìm CMND của bạn để gửi công an. Lừa đảo là tội hình sự có thể ở tù hơi lâu đó. Bà con đang khổ bạn không giúp được thì thôi còn đi lừa người ta là nghiệp nặng lắm đó...”.

Không trực tiếp lừa đảo như sự việc kể trên, có người lại lợi dụng việc làm từ thiện, hướng về miền Trung rồi gắn với mục đích riêng của mình. Trong đó, có thể kể đến việc diễn viên Trấn Thành mới đây cũng phải lên mạng chia sẻ những bức xúc của mình, vì bị lợi dụng khi kêu gọi từ thiện cho đồng bào miền Trung đang bị lũ lụt. Cụ thể, khi Trấn Thành kêu gọi mọi người tài trợ áo phao ủng hộ cho đồng bào miền Trung. Sau đó, có nhiều cá nhân kinh doanh mà chủ yếu là kem trộn, nước hoa giá rẻ… nhắn tin muốn quyên góp nhưng kèm theo đó là những yêu cầu đăng bài quảng cáo trên trang fanpage của nghệ sĩ này...

Cần xử lý nghiêm để răn đe

Theo nhiều người, hành vi mạo danh, lợi dụng hình ảnh những người nổi tiếng đang làm công tác từ thiện, nhằm mục đích trục lợi là hành vi rất đáng lên án kể cả về mặt pháp luật và đạo đức xã hội. Trên thực tế, thời gian gần đây việc mạo danh người nổi tiếng trên mạng xã hội để trục lợi đã diễn ra khá nhức nhối, nhưng việc xử lý lại đang gặp những khó khăn, chưa đủ sức răn đe.

Thuỷ Tiên hay Trấn Thành không phải là những trường hợp người nổi tiếng đầu tiên tại Việt Nam bị giả mạo tên tuổi, hình ảnh để kêu gọi quyên góp tiền từ thiện. Trước đó, hàng loạt cầu thủ U23 Việt Nam đã bị những kẻ lừa đảo này mạo danh facebook. Các đối tượng đã lập ra hàng chục tài khoản khác nhau của các cầu thủ như: Bùi Tiến Dũng, Nguyễn Quang Hải… hay thậm chí cả huấn luyện viên Park Hang-Seo nhằm lôi kéo người dùng theo dõi, từ đó thực hiện các hành vi lừa đảo. Tương tự, mới đây khi bị một người mạo danh kêu gọi quyên góp tiền từ thiện trên mạng xã hội, ông Đoàn Ngọc Hải - nguyên là Phó Chủ tịch UBND Quận 1, TP. Hồ Chí Minh, cũng đã phải lên tiếng khẳng định, bản thân ông không sử dụng mạng xã hội để kêu gọi quyên góp tiền ủng hộ cho người nghèo. Trước đó, trên mạng xã hội Instagram xuất hiện tài khoản mang tên “Đoàn Ngọc Hải”, đã đăng tải các bài viết liên quan đến công tác từ thiện. Tuy nhiên, kèm theo số tài khoản người nhận tiền lại mang tên của người khác. Sau khi, biết bị lộ người này đã nhắn tin và xin lỗi ông Đoàn Ngọc Hải...

Theo một luật sư của Đoàn Luật sư Đà Nẵng, hành vi mạo danh những người nổi tiếng để trục lợi, chiếm đoạt tài sản đã có dấu hiệu phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tội danh và hình phạt được quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự. Đơn cử, trong trường hợp mạo danh nữ ca sĩ Thủy Tiên như đã kể trên, nếu người mạo danh ca sĩ chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên, thì người này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại điều 174 Bộ luật Hình sự. Với số tiền chiếm đoạt từ 500 triệu đồng trở lên thì kẻ lừa đảo cũng sẽ phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất là phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài ra, trong những trường hợp này, còn bị áp dụng tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự là lợi dụng thiên tai, dịch bệnh, tình trạng khẩn cấp để phạm tội.

Trong hoàn cảnh, các đối tượng liên tục có những hành vi mạo danh để trục lợi diễn biến phức tạp, để tránh bị lừa đảo các cá nhân, tổ chức khi làm từ thiện thông qua lời kêu gọi của những người nổi tiếng, cần xác minh thông tin người đứng ra kêu gọi có đúng là người nổi tiếng đó không? Thông qua số tài khoản công khai, người quyên góp phải xác minh có đúng là tài khoản của người nổi tiếng hay của một người khác? Trong những trường hợp số tài khoản là của người khác, đặc biệt phải cảnh giác, tìm hiểu kỹ thông tin rồi mới quyết định chuyển tiền hay hiện vật. Cẩn trọng như vậy, mới tránh để lòng thiện nguyện của mình đặt sai chỗ.