Các ngân hàng châu Âu cần sửa để mạnh hơn
Ảnh minh họa |
Đây là bài học từ năm 2008 khi mà thiếu vốn đã biến những trở ngại tài chính bình thường trở thành một cuộc khủng hoảng tài chính toàn diện. Các nhà quản lý và điều tiết tài chính năm 2010 đã đạt được nhất trí về sự cần thiết phải đưa ra các tiêu chuẩn về vốn chặt chẽ hơn.
Hiện Ủy ban Basel về giám sát NH, trong đó bao gồm nhiều nhà quản lý tài chính NH từ khắp nơi trên thế giới đang muốn tiến thêm một bước nữa trong hướng dẫn các NH trên toàn cầu tuân thủ các nguyên tắc nghiêm khắc hơn này. Nhưng các chính phủ và NH châu Âu thì có lẽ không mấy vui vì điều này.
Trong đó, phần khó khăn nhất trong điều tiết vốn là đo lường rủi ro bởi đầu tư của NH càng rủi ro thì càng cần nhiều vốn. Các NH không đồng ý về cách thức đánh giá về các rủi ro. Đơn cử khi đưa ra các tài sản giống nhau thì phần đánh giá về rủi ro lại khác nhau. Việc đánh giá thấp đi các rủi ro sẽ cho phép các NH tiết kiệm vốn hơn và đây là một cám dỗ luôn hiện hữu.
Do đó, các nhà điều tiết muốn làm sao giảm bớt tính “tự do” trong việc đưa ra các đánh giá về rủi ro của các NH. Trong đó, một ý tưởng là có thể giới hạn về trọng số rủi ro mà các NH áp cho các tài sản của họ. Hay một đề xuất khác là tiêu chuẩn hóa việc tính toán rủi ro hoạt động để tránh khả năng các rủi ro này “chạy vào” rắc rối pháp lý. Mục đích của các nhà điều tiết là sẽ đưa vào áp dụng những thay đổi này từ cuối năm nay.
Nhưng thông tin này đã gây lo ngại ở châu Âu, nơi có một số tổ chức tài chính lớn nhất nhưng cũng “mỏng” vốn nhất thế giới. Các giám đốc điều hành cho rằng, những thay đổi đến ở một thời điểm mà các NH đang phải “chiến đấu” để có được lợi nhuận.
Các nhà hoạch định chính sách - trong đó có Bộ trưởng Tài chính Đức Wolfgang Schaeuble - thì cho rằng, việc áp dụng các tiêu chuẩn mới cần không được làm ảnh hưởng một cách không cân xứng đến các NH trong khu vực. Một số quan điểm còn cho rằng, EU nên “làm ngơ” với các tiêu chuẩn này. Nhưng nếu vậy thì tiến trình tăng cường hợp tác điều tiết tài chính theo hướng chặt chẽ hơn của Basel sẽ bị xói mòn.
Tuy nhiên, sự không tự nguyện này dường như là thiếu khôn ngoan. Bởi các quy định mới sẽ không ảnh hưởng đến các NH đã có đánh giá rủi ro thận trọng. Quy định mới chỉ nhằm giúp cho NH các hướng dẫn rõ ràng hơn về những gì cần làm để đánh giá rủi ro tốt hơn.
Trong nhiều năm qua, các nhà lãnh đạo châu Âu đã chọn cách “chiều chuộng” một hệ thống NH gặp khó khăn, chứ không bằng cách phải đối mặt với các vấn đề của mình và sửa chữa chúng. Điều này cần phải thay đổi.