Chứng khoán tuần: Vốn ngoại vẫn chưa quay lại

Tuy nhiên những diễn biến 2 tuần đầu tháng 1/2017 vẫn chưa cho thấy sự thay đổi lớn của xu hướng này. Khối ngoại mặc dù đã dừng mức bán ròng, nhưng giao dịch mua vẫn rất nhỏ giọt và đặc biệt nếu tính riêng qua giao dịch khớp lệnh trên sàn thì khối này vẫn đang bán ra...

2 tuần, gần 181 tỷ đồng mua ròng

Bức tranh của dòng vốn ngoại “mở hàng” thị trường chứng khoán đầu năm 2017 không xấu, nhưng cũng chưa đến mức tích cực. Tùy vào góc nhìn lạc quan hay thận trọng mà sự thay đổi này được đánh giá ở mức độ như thế nào.

Với con mắt lạc quan, xu hướng rút vốn cực lớn của nhà đầu tư nước ngoài năm 2016 và đặc biệt là những tháng cuối năm tạm thời được chấm dứt trong 2 tuần đầu của năm 2017. Nếu nhìn từ xu hướng chảy ra này thì việc dừng chảy đã là tốt.

Cụ thể, theo thống kê từ hai Sở giao dịch, chỉ riêng tháng 12/2016, nhà đầu tư nước ngoài đã rút vốn tổng hợp trên thị trường cổ phiếu khoảng 837,4 tỷ đồng. Một mức giảm đáng kể từ quy mô tới gần 1.600 tỷ đồng trong tháng 11/2015. Tính chung cả năm 2016, dòng vốn ngoại chảy ra khỏi thị trường cổ phiếu là 7.120,6 tỷ đồng.

Vì thế, sự chững lại của 2 tuần đầu tháng 1/2017 có thể là dấu hiệu được chú ý nhiều hơn. Tổng hợp hai sàn, nhà đầu tư nước ngoài đã quay lại mua ròng khoảng 181 tỷ đồng, trong đó mua ròng trên HSX là 122,68 tỷ đồng và trên HNX là 58,31 tỷ đồng.

Tuy nhiên, nếu nhìn với con mắt khắt khe hơn thì thị trường vẫn đang chật vật trong việc níu chân dòng vốn ngoại chứ chưa nói đến khả năng hút vốn nhiều hơn. Quy mô mua vào ròng tổng hợp nói trên có tác động khá lớn từ các giao dịch thỏa thuận, vốn có thể là sự cơ cấu danh mục đầu tư của các quỹ đầu tư nước ngoài đã làm ăn lâu dài tại Việt Nam. Chẳng hạn SAB được giao dịch thoả thuận lớn với gần 120 tỷ đồng tuần đầu tháng 1/2017.

Đối với các giao dịch khớp lệnh, sức ép của nhà đầu tư nước ngoài rút vốn vẫn còn nguyên. Sau 4 phiên giao dịch của tuần đầu tiên với +194,9 tỷ đồng ròng, tuần thứ hai của tháng 1 khối ngoại lại bán ròng khoảng 16,2 tỷ đồng qua khớp lệnh. Nếu tính cả thỏa thuận thì tuần qua khối ngoại đã quay ra bán ròng gần 101,4 tỷ đồng.

Thị trường mới trôi qua 2 tuần giao dịch đầu tiên của năm 2017, còn quá sớm để cảm nhận dòng chảy vốn ngoại sẽ theo hướng nào. Xu hướng rút vốn trên thị trường chứng khoán đã rất mạnh trong năm 2016 và nếu nhìn với quan điểm tương lai thì những gì sắp xấu sẽ được phản ánh trước. Cụ thể, nếu có sức ép nào đó từ việc cơ cấu lại dòng vốn đầu tư gián tiếp thì dòng vốn này sẽ phải hành động trước. Đối với các công cụ đầu tư ngắn hạn như thông qua quỹ mở, quỹ ETF hay ủy thác vốn thì việc rút khỏi thị trường thường được thực hiện nhanh chóng và trực tiếp trên sàn.

Sẽ rất khó để nhận biết rõ ràng động thái mua bán của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán là của tổ chức ngắn hạn hay thâm niên. Luôn có thể là quỹ này bán ra thì quỹ khác mua vào hàng ngày, thậm chí có thể là giao dịch cơ cấu danh mục của cùng một tổ chức. Tuy thế dấu vết quan trọng nhất chính là quy mô giao dịch ròng. Lượng vốn rút ròng khỏi thị trường không nhất thiết phải chảy ra khỏi biên giới, nhưng chắc chắn là chảy ra khỏi thị trường niêm yết và đó là điều mà các nhà đầu tư quan tâm nhất. Lượng tiền lớn rút ra thì hoặc là phải có lượng tiền đối ứng tương đương của nhà đầu tư trong nước, hoặc giá cổ phiếu sẽ phải giảm để tương xứng.

Vẫn những gương mặt cũ

Việt Nam chỉ là một điểm trong xu hướng rút vốn chung trên các thị trường mới nổi toàn cầu. Có đủ các số liệu để chứng thực cho xu hướng này và đó là hiện tượng cơ cấu lại dòng vốn đầu tư toàn cầu một cách có hệ thống kể từ sau các biến động mạnh về chính trị gần đây. Chẳng hạn thị trường Mỹ đang nổi lên như một địa chỉ hút vốn đầu tư cực mạnh và nếu một thị trường không đủ hấp dẫn để cạnh tranh lại, không thể hiện nhiều cơ hội tương xứng thì dòng vốn đầu tư gián tiếp sẽ rời bỏ một cách bình thản.

Hai tuần đầu năm 2017 thị trường vẫn chủ yếu chứng kiến những hoạt động giao dịch của khối ngoại tại các cổ phiếu quen thuộc. SAB có thể xem là một hiện tượng mới khi bất ngờ được giao dịch mua lớn (chủ yếu qua thỏa thuận). Hai tuần, tổng hợp SAB được rót khoảng 143,4 tỷ đồng ròng. NVL, cổ phiếu mới lên sàn nhưng đã có sẵn cổ đông nước ngoài từ lâu, cũng được giao dịch khá tốt, hút thêm khoảng 10,5 tỷ đồng. Còn lại loanh quanh vẫn là VNM, GTN, SSI, MSN, CTG…

Có thể nói nhà đầu tư nước ngoài không có nhiều cơ hội để mở rộng danh mục đầu tư. Việc đưa thêm các cổ phiếu mới đủ quy mô lên sàn niêm yết vẫn chậm chạp. Habeco chuẩn bị lên HSX cũng là một lựa chọn mới.

Các cơ hội cổ phần hóa lâu nay vẫn được xem như cơ hội đối với dòng vốn ngoại nói riêng và với thị trường chứng khoán nói chung nhưng xét từ góc độ thị trường, đó chưa hẳn là lợi thế. Đúng là nhà đầu tư nước ngoài cần có các cơ hội đầu tư mới và doanh nghiệp cổ phân hóa là một trong số đó. Tuy nhiên cơ hội còn liên quan đến vấn đề định giá mà trường hợp như VNM là ví dụ. Mặt khác, đối với thị trường, tổng lượng vốn thường trực có thể sẽ không tăng lên được vì cổ phần hóa thì lượng vốn đó không được chảy trong thị trường, trong khi quy mô thị trường thì tăng lên. Vì thế, việc cổ phần hóa dồn dập cũng có thể hút bớt nguồn lực trên thị trường.